Biurowiec Malta House. Model 3D wspomaga innowacyjność, ułatwia a nie ogranicza kreatywność architekta

Poznański biurowiec Malta House jest jednym z pierwszych w Polsce budynków biurowych realizowanych zgodnie z Koncepcją Modelowania Informacji o Budynku (BIM). W czym taki sposób projektowania pomaga architektowi i czym różni się od tradycyjnego? Rozmawiamy z Rolandem Jaroszem, Liderem projektu Malta House, z firmy Skanska Property Poland

Modelowanie Informacji o Budynku (BIM) polega na tworzeniu jednego trójwymiarowego, cyfrowego modelu 3D budynku, na którym pracuje cały zespół projektantów. Jest to niezbędny element nowoczesnego, technicznie zaawansowanego procesu budowlanego, i to nie tylko na etapie projektowym, ale inwestycyjnym - rozumianym jako całość, od koncepcji po użytkowanie gotowego obiektu. BIM umożliwia projektowanie zintegrowane, które w odróżnieniu od tradycyjnego – liniowego, można opisać jako koliste – holistyczne i całościowe. Wszyscy uczestnicy procesu inwestycyjnego mogą być partnerami architekta od samego początku tworzenia nowego obiektu, czy nawet szerzej - nowego projektu rozumianego całościowo. Projektując Malta House przygotowaliśmy pełny model BIM, z wykorzystaniem platformy Autodesk Revit i Autodesk Navisworks.

Co oznacza pełny model BIM? Na jakim etapie projektu wdraża się BIM?
Pełny model BIM, taki jak w projekcie Malta House, obejmuje zarówno architekturę i konstrukcję, jak i wszystkie instalacje wewnętrzne. Model 3D na ekranie komputera nie tylko pomaga tworzyć precyzyjną dokumentację budowlaną, ale wyprzedza stan faktyczny budowy umożliwiając sprawdzenie przebiegu wszystkich instalacji w przestrzeni trójwymiarowej. Znakomicie ułatwia zatem wykrycie wszystkich kolizji od razu na etapie projektu. Cyfrowy model w 3D pozwala całkowicie wyeliminować takie zdarzenia na placu budowy, bardzo trudne do przewidzenia w tradycyjnym projektowaniu i użyciu tylko AutoCad.

Jaki poziom szczegółowości modelu obrano?
Każdy model budynku może być wykonany z najdrobniejszymi szczegółami, takimi jak np. wygląd klamki u drzwi. Trzeba jednak pamiętać, że im bardziej szczegółowy model, tym wymaga lepszego sprzętu i zabiera więcej miejsca, bo są to pliki bardzo ciężkie. Dlatego warto wypośrodkować między poziomem szczegółowości modelu 3D a wygodą i szybkością jego obróbki. My zrezygnowaliśmy z tych wszystkich elementów, które nie wnoszą do projektu dodatkowej wartości, a tylko niepotrzebnie obciążają model cyfrowy. Nie uwzględnialiśmy na przykład szczegółowych informacji dotyczących wystroju wnętrz. Skupiliśmy się na architekturze i konstrukcji budynku oraz instalacji elektrycznej oraz mechanicznej. Tu bowiem mieliśmy poważne zadanie związane ze szczególnie zaprojektowanymi innowacyjnymi elewacjami budynku.

Na czym polegała ta innowacyjność i związana z tym szczególna trudność?
Każda z elewacji Malta House jest inna a ich wygląd i konstrukcje podporządkowano zadaniu, jakie postawili powłoce budynku projektanci z pracowni Pentagram Architekci. Najbardziej „zwyczajna” jest elewacja północna, której zadaniem jest doprowadzenie do wnętrz jak największej ilości światła dziennego – została więc w całości przeszklona. Elewacje wschodnia i zachodnia są tak skonstruowane, by światło dochodziło w sposób ściśle kontrolowany przez wysunięte „harmonijkowo” przeszklone powierzchnie, natomiast w elewacji południowej ograniczono powierzchnię transparentną do okien, których liczba i rozmieszczenie odpowiadają dokładnie zapotrzebowaniu na światło naturalne i jego stały poziom w przestrzeni biurowej. Wymagało to szczegółowych analiz rozkładu światła i poziomu jego natężenia w różnych częściach budynku nie tylko podczas wszystkich pór roku, ale i w poszczególnych godzinach pracy. Ponadto rzeźbiarskie elewacje, choć wydają się eleganckie, proste i bardzo regularne, mają różne wymiary poszczególnych „wrębów”. Wymagały bowiem bardzo precyzyjnego zestrojenia widoku elewacji i konstrukcji budynku. Różna wielkość „wykuszy” na elewacji to także różny obrys i różne wymiary stropów poszczególnych kondygnacji, a więc spore wyzwanie przy opracowaniu rysunków wykonawczych i techniki wykonania prefabrykowanych stropów. Projektowanie z użyciem modelu trójwymiarowego bardzo ułatwia takie skomplikowane zadania.

Które branże współpracowały z projektantem architektury od samego początku? Jak wyglądało takie zintegrowane projektowanie w praktyce?
Za koordynację branżową inwestycji odpowiadał - w ścisłej współpracy z działem projektowym firmy Skanska - projektant budynku, czyli pracownia architektoniczna Pentagram Architekci. Jak wiadomo, model BIM bardzo ułatwia optymalizację rozwiązań branżowych. Wybór właściwego projektu jest znacznie łatwiejszy, gdy ma się możliwość dogłębnego i kompleksowego przeanalizowania skutków każdego z proponowanych rozwiązań. Co więcej, model cyfrowy pozwala lepiej przewidzieć i kontrolować również koszty inwestycji i ewentualnych, z pozoru niewielkich, zmian. Nawet niewielkie zmiany wprowadzone w jednym projekcie branżowym od razu automatycznie uwidaczniane są w całym projekcie. Dlatego znacznie łatwiej określić ich skutki, także finansowe.

Jakie możliwości BIM wykorzystano, czy wszystkie?
W Malta House wymodelowaliśmy architekturę i konstrukcję budynku oraz wszystkie instalacje: grzewczą, wodno-kanalizacyjną, elektryczną oraz klimatyzację i wentylację a także automatykę budynku (BMS). Możliwości BIM testowaliśmy już wcześniej. Mamy dobre doświadczenia z projektowaniem zintegrowanym na modelu 3D z innych biur projektowych Skanska.

Malta House uzyskał prestiżowy certyfikat LEED na poziomie Platinum. Jak układała się współpraca projektantów z konsultantem LEED, na ile BIM i model 3D był pomocny? Które z rozwiązań zaproponowanych przez konsultanta są wdrażane?
Współpraca z konsultantem LEED odbywała się od samego początku procesu projektowego. Model 3D i metodologia BIM pomogły nam wybierać warianty na podstawie modelów energetycznych, które były wykonywane, aby określić różnego rodzaju rozwiązania ekologiczne, jakie mogły być wdrażane w projekcie Malta House.

Ile punktów w systemie certyfikacji LEED otrzymał Malta House i za co?
Budynek biurowy Malta House otrzymał precertyfikacje na poziomie Platinum, co oznacza, że zdobył więcej niż 80 punktów wymaganych dla tego poziomu.