Rozwiązania techniczne w biurowcu Malta House. Zrównoważony rozwój filozofią firmy Skanska
O innowacyjnych rozwiązaniach w "zielonym biurowcu" Malta House, który uzyskał pierwszy w Poznaniu precertyfikat LEED na poziomie platynowym, rozmawiamy z Łukaszem Kalecińskim, menadżerem projektu z firmy Skanska Property Poland.
Malta House to według informacji prasowej „zielony kompleks biurowy klasy A”? Co to znaczy? Czy „zielony” odnosi się do zielonego dachu i sposobu zagospodarowania działki?
Nie tylko. Malta House to pierwszy w Poznaniu biurowiec precertyfikowany na najwyższym platynowym poziomie w systemie oceny budynków zrównoważonych LEED, budowany zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Potwierdzają to nasze aspiracje do uzyskania certyfikatów, zarówno LEED, który jest amerykańskim systemem wielokryterialnej oceny budynków pod kątem ich wpływu na środowisko, jak i EU GreenBuilding koncentrujący się na energooszczędności obiektu. Inwestycja gwarantuje więc poszanowanie środowiska naturalnego i zgodność z zasadami zrównoważonego budownictwa określonymi przez Unię Europejską. Zagospodarowanie działki, sposób wykorzystania wód opadowych i wpływ obiektu na otoczenie były więc szczegółowo analizowane, ale takiej analizie i ocenie poddano wszystkie elementy budynku.
Systemy certyfikacji UE GreenBulding i LEED – co je łączy a co dzieli? Dlaczego budynki firmy Skanska poddawane są certyfikacji w obu systemach?
Chcemy stosować się do wytycznych europejskich (EU GreenBuilding jest dobrowolnym systemem oceny rekomendowanym przez instytucje unijne). Jest także bardzo praktycznym narzędziem do oceny, i pośrednio, tworzenia energooszczędnych rozwiązań technicznych w budynkach (w porównaniu z budynkiem referencyjnym Malta House będzie zużywał o 25% energii mniej). Jednocześnie certyfikujemy swoje budynki w systemie LEED z uwagi na to, iż system ten został przyjęty przez Grupę Skanska w Ameryce Południowej i w Skandynawii. Mamy doświadczenie w budowaniu tego typu budynków i chcemy mieć możliwość porównywania swoich projektów, stąd decyzja o używaniu amerykańskiego systemu LEED do certyfikowania budynków w całej Grupie Skanska. Obecnie w systemie LEED powstaje wiele alternatywnych rozwiązań, które są bardziej przyjazne do wprowadzenia na rynku europejskim.
Ile punktów w systemie certyfikacji LEED otrzymał Malta House i za co?
Budynek Malta House został precertyfikowany w systemie LEED na poziomie platynowym, co oznacza, że otrzymał ponad 80 punktów w różnych kategoriach, m.in. za energooszczędność budynku, jakość zastosowanych materiałów czy jakość środowiska wewnętrznego budynku. Mamy doświadczenie w projektowaniu takich obiektów – w Polsce byliśmy pierwsi – Skanska, z uwagi na filozofię firmy, jest światowym pionierem budownictwa zrównoważonego. Wybudowaliśmy wiele budynków tego typu.
A ile w Polsce?
W kwietniu tego roku oddaliśmy do użytku jeden z budynków w kompleksie biurowym Green Towers we Wrocławiu. Obiekt ten właśnie otrzymał certyfikat LEED na najwyższym, platynowym poziomie jako pierwszy w Polsce budynek biurowy. Na ukończeniu jest też budowany obecnie w Warszawie Green Corner (oddanie w IV kw. 2012 r.) oraz Atrium1 (planowane ukończenie to I kw. 2014 r.). Obie warszawskie inwestycje uzyskały już precertyfikat LEED na platynowym poziomie. A mamy jeszcze większe ambicje – pracujemy nad coraz bardziej zaawansowanymi rozwiązaniami, zmierzając w kierunku budynków zeroenergetycznych.
Jakie innowacyjne rozwiązania zastosowano w Malta House? Na czym konkretnie polega wysoka jakość środowiska pracy w biurowcu? Co bierze się pod uwagę?
Jakość środowiska wewnętrznego to bardzo ważna kategoria w ocenie budynku zrównoważonego. Zrównoważony rozwój to idea, zgodnie z którą należy zapewniać w budynkach biurowych komfortowe, bezpieczne i zdrowe środowisko pracy. Liczy się więc dostęp światła naturalnego, niski poziom hałasu, właściwa jakość powietrza w pomieszczeniach. Nie tylko jego temperatura, wilgotność i odpowiednia wielokrotność wymiany, ale i niski poziom emisji szkodliwych dla zdrowia lotnych związków organicznych (LZO). Komfort to także elastyczność rozwiązań umożliwiająca dostosowanie pomieszczeń do wymagań każdego najemcy. Elastyczność rozumiana nie tylko jako „open plan”, ale także jako elastyczność konstrukcji i rozwiązań technicznych.
Czy można podać przykłady konkretnych innowacyjnych rozwiązań?
W Malta House, w specjalny sposób zaprojektowano elewacje. Autorzy projektu z pracowni Pentagram Architekci zaproponowali cztery różne rozwiązania w zależności od orientacji budynku względem stron świata i kąta padania promieni słonecznych na poszczególne ściany budynku. Celem było zapewnienie dostępu światła naturalnego jak największej liczbie stanowisk pracy, a jednocześnie zapobieżenie zjawisku lśnienia i, co ważne, uzyskanie równego poziomu natężenia światła w czasie dnia pracy. Jednocześnie analizowano zyski i straty energii słonecznej, testowano rozwiązania przeciwdziałające zjawisku przegrzewania się pomieszczeń i badano wpływ tej energii na bilans energetyczny całego budynku.
Biurowiec jest wyposażony w system BMS, który steruje i zarządza instalacjami wewnętrznymi – ogrzewaniem, chłodzeniem, oświetleniem, kontrolą dostępu. W budynku jest o 30% więcej świeżego powietrza niż wymagają tego polskie przepisy (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie). Jest to 40 m3/osobę/godzinę. Jednocześnie system klimatyzacji i wentylacji jest energooszczędny, zastosowano tzw. free cooling (poniżej 15 stopni C przestają działać elektryczne urządzenia chłodzące i następuje wymiana powietrza wewnętrznego z atmosferycznym).
Zaprojektowano również wodooszczędną armaturę sanitarną. Zużycie wody będzie ograniczone do minimum przez zastosowanie oszczędnych baterii racjonujących wodę i bezwodnych pisuarów. Przewidziane jest podlewanie roślin wyłącznie deszczówką gromadzoną w specjalnych zbiornikach.
Inne niekonwencjonalne „zielone” rozwiązania, brane pod uwagę w systemie certyfikacji LEED, to np. stojaki dla rowerów (wraz z przebieralnią i prysznicami dla rowerzystów), stacja ładowania dla samochodów elektrycznych czy specjalne stanowiska w podziemnym garażu, przewidziane dla pracowników, którzy wspólnie będą dojeżdżać do pracy (tzw. carpooling).
Zarządzanie takim projektem to skomplikowany proces. Już na etapie koncepcji trzeba myśleć nie tylko o architekturze budynku, jego funkcji, konstrukcji i otoczeniu, ale także o konkretnych, często szczegółowych, innowacyjnych rozwiązaniach, w tym również dotyczących zachowań przyszłych użytkowników. Rozwiązania wynikają jednak z analizy „życia biurowca”. Trzeba to przewidzieć a procesy wymodelować…
Tak, ale dziś korzystamy z zaawansowanych narzędzi projektowych. Projektowanie w 3D, stworzenie wirtualnego modelu budynku i projektowanie zgodne z koncepcją Modelowania Informacji o Budynku (BIM) znakomicie to ułatwia. Proponowane rozwiązania umieszczamy w jednym trójwymiarowym modelu, gdzie wszystko jest doskonale widoczne i możliwe do sprawdzenia, na przykład tak częste w tradycyjnym projektowaniu kolizje instalacji są praktycznie niemożliwe. Problemy, które zwykle spostrzegane są później w procesie inwestycyjnym, a nierzadko wręcz uwidaczniane dopiero na budowie, są możliwe do rozwiązania na etapie projektowania. Wszystko dzięki cyfrowemu modelowi budynku, do którego dostęp mają jednocześnie projektanci architektury, konstrukcji, instalacji wewnętrznych, architekci krajobrazu odpowiedzialni za otoczenie, a także wykonawca, inwestor czy nawet przyszły zarządca obiektu. Taki cyfrowy model budynku znacznie ułatwia komunikację i współpracę, umożliwia wykonanie specjalistycznych analiz, optymalizuje czas pracy i koszty inwestycji. Każdy bowiem zdaje sobie sprawę z tego, że błąd naprawiony w pierwszej fazie procesu inwestycyjnego kosztuje znacznie mniej niż ten, który uwidoczni się dopiero później. Im później, tym większe koszty i komplikacje.
Niezależnie od tego sposobu pracy (rozwiązania Autodesk Revit, z których korzystamy, są dziś dostępne każdej firmie i każdej pracowni projektowej), mamy w firmie Skanska własną filozofię pracy - tzw. strategię „5 zer”, która znacznie ułatwia postępowanie zgodne z najwyższymi standardami bezpieczeństwa oraz ideą zrównoważonego rozwoju na każdym etapie inwestycji.
Co to oznacza w praktyce?
Jest to 5 obowiązujących w firmie zasad, które w skrócie można opisać następująco:
- zero wypadków (dbamy o pracowników, zwracamy szczególną uwagę na bhp),
- zero naruszeń etycznych (mamy wewnętrzny kodeks etyczny obowiązujący wszystkich pracowników),
- zero usterek (oferujemy wysoką jakość projektów i pomagamy naszym kontrahentom nawet po ustaniu kontraktu czy ustawowych gwarancji),
- zero naruszeń środowiska (działamy zgodnie z ISO 14001, mamy własną listę materiałów przyjaznych środowisku, segregujemy odpady budowlane do poziomu 92%),
- zero projektów, w których firma ponosi straty (starannie wybieramy projekty, w których bierzemy udział, nie startujemy do wszystkich przetargów, nie oferujemy kosztorysów zaniżonych ani cen na granicy możliwości wykonania zadań).
Funkcjonujemy zatem na co dzień zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju rozumianego jako wspólna troska o środowisko naturalne oraz jakość życia postrzeganą kompleksowo - w wymiarze materialnym, kulturowym i społecznym.
