Deficytowy zawód cieśla. Ile zarabia cieśla - styczeń 2022. Jak zostać cieślą?

Cieśla to zawód związany z obróbką drewna w celu wykonania różnych konstrukcji w budownictwie. Cieśla jest często mylony ze stolarzem, chociaż różni ich zakres wykonywanych prac. Cieśla od wielu lat jest zawodem deficytowym, a to oznacza brak problemów ze znalezieniem pracy.

Cieśla – co robi?

Cieśla najbardziej kojarzy się z budową konstrukcji dachu. Jednak opis czynności cieśli w opisie tego zawodu budowlanego jest znacznie szerszy. Cieśla wykonuje:

• konstrukcje drewniane, formy i deskowania elementów przeznaczonych do konstrukcji betonowych i żelbetowych;
• elementy stemplowań oraz wszelkich konstrukcji z drewna niezbędnych na placu budowy (np. rusztowań, pomostów roboczych, daszków ochronnych i innych);
• konstrukcje rozporowe oraz podporowe ścian w wykopach i na powierzchni;
• naprawy;
• renowację i rozbiórkę konstrukcji drewnianych z okrąglaków i tarcicy – przy zastosowaniu narzędzi i sprzętu do robót ciesielskich;
• elementy drewniane w budynkach, obiektach tymczasowych na placu budowy i konstrukcje inżynierskie, takie jak mosty i wieże, dodatkowo mogą wykonywać prace ciesielskie w budownictwie wodnym, w górnictwie i geodezji, itp.

Powyższe wskazuje, jak wiele prac budowlanych wykonuje cieśla, stąd nie dziwi kwalifikacja tego zawodu jako deficytowy. Szkolnictwo zawodowe nie dostarcza na rynek pracy wystarczającej liczby fachowców, mistrzowie tego fachu nie mają czasu i chętnych by szkolić następców. Co jednak ważne, zawód cieśli mogą zdobyć również osoby dorosłe (np. w ramach awansu zawodowego czy przekwalifikowania się). Warto dodać, że posiadanie zawodu cieśli daje możliwość szybkiego przekwalifikowania na zawód dekarza, co oznacza większe możliwości na rynku zleceń.   

• Ranking najlepiej płatnych zawodów budowlanych w roku 2021
• Jakie zawody budowlane gwarantują atrakcyjne zatrudnienie?
• Cieśla może zostać dekarzem. Co robi dekarz?

Osoba w zawodzie cieśla znajdzie zatrudnienie w przedsiębiorstwach budowlanych, firmach wykonujących prace ciesielskie na różnego rodzaju placach budowy, w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym, przy budowie mostów, tuneli, przejść podziemnych czy obiektów inżynierii wodnej. Również w rzemieślniczych zakładach budowlanych specjalizujących się w pracach ciesielsko-dekarskich. Cieśla może otworzyć jednoosobową działalność gospodarczą i wykonywać prace zlecone lub jako podwykonawca.

Do zawodu cieśla (kwalifikacja pełna) przypisany jest III poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK). Symbol kwalifikacji zawodów szkolnictwa branżowego – BUD.02, nazwa kwalifikacji – wykonywanie robót ciesielskich.

Cieśla a stolarz

Cieśla zajmuje się wykonywaniem konstrukcji drewnianych, a stolarz budowlany jest fachowcem od podłóg, drzwi i okien oraz mebli.

Praca cieśli – warunki i wymagania

Większość robót budowlanych jest wykonywanych w trudnych warunkach, co wymaga określonych predyspozycji. Osoby chętne zdobyć zawód cieśli muszą się liczyć z pracą na placu budowy, na otwartej przestrzeni przy zmiennych warunkach atmosferycznych, ale także w pomieszczeniach zamkniętych, czyli w zakładach rzemieślniczych lub na zapleczu budowy.To również nie tylko praca na wysokości dachu domu jednorodzinnego, ale również na dużych wysokościach lub w głębokich wykopach (konstrukcje rozporowe i podporowe ścian w wykopach, drewnianych konstrukcji inżynierskich, mosty, wieże, itp.). Cieśla pracuje samodzielnie i w zespole z innymi cieślami i pracownikami budowy. W budownictwie obowiązuje co prawda 8-godzinny dzień pracy, ale często jest on wydłużany lub zmieniany w związku z terminami umownymi, względami technologicznych bądź atmosferycznych. To dotyczy również cieśli, który powinien także pogodzić się z faktem, że będzie pracował poza miejscem zamieszkania. Nie jest również praca lekka, wymaga wręcz dużej siły fizycznej oraz sprawności ruchowej i to najczęściej w pozycji stojącej lub pochylonej.

Do warunków pracy cieśli zostały określone predyspozycje, które powinien mieć adept tego zawodu:

• sprawność fizyczna,
• brak lęku wysokości,
• umiejętności manualne,
• wyobraźnia przestrzenna,
• koordynacja wzrokowo–ruchowa,
• spostrzegawczość,
• komunikatywność,
• dokładność,
• podzielność uwagi,
• cierpliwość,
• samodzielność.

Przeciwskazań dla osób zainteresowanych zawodem cieśli jest dosyć dużo. Są to: wady wzroku wymagające okularów, choroby oczu, brak widzenia obuocznego, zaburzenia widzenia braw, choroby uszu, niedosłuch, zaburzenia równowagi, omdlenia, zawroty głowy, choroby układu mięśniowego, kostno–stawowego, zaburzenia ruchu, choroby układu oddechowego, choroby układu nerwowego, krążenia, wady serca, nadciśnienie tętnicze, alergie, choroby skóry, cukrzyca, reumatyzm oraz zaburzenia zmysłu dotyku. A zatem należy się liczyć z określonymi badaniami w kierunku wskazanych schorzeń przez lekarzy medycyny pracy. 

Jak zostać cieślą

Uczniowie szkół ponadpodstawowych oraz osoby dorosłe mogą nabywać kwalifikacje w zawodzie cieśla poprzez ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego oraz zdanie egzaminu zawodowego w zakresie kwalifikacji BUD.02. Warunkiem uzyskania dyplomu w zawodzie jest posiadanie wykształcenia zasadniczego zawodowego lub zasadniczego branżowego lub średniego lub średniego branżowego.

Również uczniowie liceum ogólnokształcącego równolegle do nauki w liceum mogą uczęszczać na kwalifikacyjny kurs zawodowy z kwalifikacji BUD.02. Wykonywanie robót ciesielskich i i zdać egzamin zawodowy z tej kwalifikacji. Dyplom w zawodzie cieśla otrzymają po ukończeniu liceum oraz uzyskaniu wykształcenia średniego.

Kwalifikacje w zawodzie można także uzyskać w trybie tzw. eksternistycznych egzaminów zawodowych, do których mogą przystąpić osoby dorosłe, które co najmniej dwa lata kształciły się lub co najmniej 2 lata pracowały w zawodzie np. za granicą. Osoby te, jeśli legitymują się wykształceniem zasadniczym zawodowym lub zasadniczym branżowym lub średnim lub średnim branżowym – mogą zostać cieślami po zdaniu egzaminu eksternistycznego zawodowego. 

Cieśla doskonali swoje umiejętności zawodowe poprzez praktykę, ale MEN zaleca dodatkowo udział w szkoleniach i pokazach prac ciesielskich organizowanych przez firmy i producentów narzędzi ciesielskich oraz organizacje branżowe. Może także uzupełniać kwalifikacje cząstkowe poprzez udział w kwalifikacyjnych kursach zawodowych o charakterze pokrewnym do posiadanych kwalifikacji lub uzupełniać kwalifikacje rynkowe, np. przydatne także w zawodzie dekarza czy związane z węższymi zakresami umiejętności, takimi jak praktyczne szkolenie z tradycyjnych i nowoczesnych technik ciesielskich i stosowania nowoczesnych narzędzi w ramach programu „Akademia ciesielska”.

Jakich narzędzi używa cieśla

Cieśla wykonuje proste i bardzo skomplikowane prace, do których potrzebuje ręcznych i mechanicznych narzędzi, a nawet maszyn. Aż trudno uwierzyć, ile ich potrzeba na wyposażeniu warsztatu cieśli, np.: 

• maszyny i urządzenia do obróbki drewna: piły, strugarki, tokarki, odciągi wiórów;.
• elektronarzędzia: piły tarczowe lub łańcuchowe), wkrętarki, wyrzynarki, szlifierki, strugi ciesielskie;
• ręczne narzędzia ciesielskie: siekiery, topory ciesielskie (o wydłużonym ostrzu), ciesaki, ciosła lub cieślice o różnych ostrzach (służą do obrabiania pni drzew dla otrzymania wydłużonych płaszczyzn), dłuta, młotki, noże stolarskie, piony i sznury, łomy, klamry oraz ściski, pierścienie, jarzma, przyrządy pomiarowe (miary, poziomnice, liniały);
• akcesoria ciesielskie: ołówki stolarskie, szablony, wiertła, pogłębiacze i frezy, tarcze do cięcia, materiały do montażu konstrukcji ciesielskich, gwoździe, wkręty, kołki, zaślepki (fleki), śruby, kleje i aplikatory, no i oczywiście drabiny.

Nie można też zapomnieć o środkach ochrony osobistej, do których należą szelki, liny bezpieczeństwa, kaski i okulary ochronne, przydają się nakolanniki. 

Ile zarabia cieśla

Zarobki cieśli zależą od jego doświadczenia, regionu, w którym świadczy usługi, czy dyspozycyjności, co jest zresztą charakterystyczne dla wielu zwodów budowlanych. Z analiz pracuj.pl wynika, że w roku 2021 średnie zarobki brutto cieśli wynosiły – 5700 zł. Z kolei  wynagrodzenia.pl podają że co drugi cieśla otrzymuje wynagrodzenie od 4000 do 6260 zł brutto, na zarobki powyżej może liczyć jedna czwarta tej grupy zawodowej. 

Monika Czechowska