Aneks kuchenny w warunkach technicznych: czy w aneksie kuchennym musi być okno?
Aneks kuchenny nie musi być wyposażony we własne okno - uważa Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa. Problem w tym, że inne zdanie na ten temat mogą mieć organy stosujące Prawo budowlane. Istnieją przesłanki, że na gruncie obowiązujących przepisów można wymagać wyposażenia aneksu kuchennego w okno.
Autor: Jacek Kosiński Adwokaci i Radcowie Prawni
1 stycznia 2018 r. weszła w życie nowelizacja rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Nowe warunki techniczne miały ułatwić realizację inwestycji. Okazało się jednak, że w kwestii projektowania bardzo popularnych u nas aneksów kuchennych pojawił się poważny problem interpretacyjny.
Aneks kuchenny z oknem czy bez?
Z § 93 ust. 1 warunków technicznych, „pomieszczenie mieszkalne, kuchnia oraz aneks kuchenny powinny mieć bezpośrednie oświetlenie światłem dziennym”. Polski Związek Firm Deweloperskich uznał, że przepis nie rozstrzyga jednoznacznie, czy aneks kuchenny musi być wyposażony w okno, czy też wystarczy, że jest oświetlany światłem przedostającym się z innego pomieszczenia.
Według Związku, do spełnienia wymagań rozporządzenia nie jest konieczne wyposażanie aneksu kuchennego w osobne okno. Mimo to Związek poprosił o wyjaśnienie ministra infrastruktury i budownictwa, który jest autorem warunków technicznych. Ministerstwo przychyliło się do stanowiska deweloperów. Równocześnie zastrzegło, że nie jest uprawnione do wydawania wiążących interpretacji przepisów prawa. Inaczej mówiąc, odpowiedź jest tylko jedną z możliwych wykładni.
Kiedy aneks kuchenny jest oświetlony?
Jednak należy się zastanowić, czy interpretacja ta wynika przede wszystkim z brzemienia przepisów, czy raczej z chęci ich „racjonalizacji”. Odpowiedź na to pytanie jest niezwykle istotna. Biorąc pod uwagę popularność aneksów kuchennych wykładnia tych zagadnień przyjęta przez organy administracji budowlanej – czy ewentualnie sądów administracyjnych – może mieć niezwykle dotkliwe skutki, zwłaszcza dla deweloperów.
Cały szkopuł sprowadza się do wyjaśnienia, jak należy rozumieć sformułowanie w warunkach technicznych, że aneks kuchenny musi mieć „bezpośrednie oświetlenie światłem dziennym”. Samo rozporządzenie nie zawiera wielu przepisów odnoszących się do aneksu kuchennego. Definiuje go, jako „część pomieszczenia mieszkalnego służącą do przygotowywania posiłków”. W mieszkaniu jednopokojowym aneks kuchenny może zostać połączony z pokojem pod warunkiem zastosowania w tym aneksie wentylacji i kuchni elektrycznej (§ 93 ust. 3). Natomiast w mieszkaniu wielopokojowym aneks kuchenny może zostać połączony jedynie z pokojem przeznaczonym na pobyt dzienny pod warunkiem zastosowania w tym aneksie wentylacji.
Normy te – podobnie jak inne wynikające z przedmiotowego rozporządzenia – nie rozwiązują problemu „bezpośredniego nasłonecznienia” aneksu.
Aneks kuchenny częścią pokoju
Zgodnie ze słownikowym znaczeniem przymiotnika „bezpośrednio” – a takiego znaczenia należy trzymać się przy interpretacji tekstów prawnych – oznacza on „bez pośrednictwa”, a w stosunkach przestrzennych „bardzo blisko”. Zdaje się to wykluczać możliwość „skorzystania” ze światła oświetlającego pokój.
Z drugiej strony, zgodnie z przywołaną definicją aneksu kuchennego, jest on „częścią pomieszczenia mieszkalnego”, a więc pokoju w mieszkaniu (por. § 3 pkt. 10 cyt. rozporządzenia). Z tego można wywnioskować, że aneks kuchenny i pokój to pewna całość, a więc – upraszczając - wspólne okno wystarczy.
Jednak w warunkach technicznych postanowiono, że tego typu pomieszczenia muszą mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do ich przeznaczenia, kształtu i wielkości. Wymagany jest też stosunek powierzchni okna do powierzchni podłogi. Przepisy regulujące te kwestie również nie wymagają „bezpośredniego” oświetlenia. W obecnym brzmieniu rozporządzenia powstała sytuacja, w której pomieszczeniu przeznaczonemu na pobyt ludzi należy zapewnić „oświetlenie dzienne” natomiast pomieszczenie mieszkalne, kuchnia oraz aneks kuchenny muszą posiadać „bezpośrednie oświetlenie światłem dziennym”. Czy są to dwie odrębne kategorie?
Kwestię okna w aneksie kuchennym należy doprecyzować
Jedna z podstawowych zasad interpretacji tekstów prawnych głosi, że tam, gdzie ustawodawca posłużył się odmiennymi terminami należy przypisać im różne znaczenie. Na postawione wyżej pytanie trzeba więc odpowiedzieć twierdząco. Poza tym – nie wikłając się w szczegóły – można uznać, że regulacja dotycząca aneksów kuchennych ma charakter specjalny w stosunku do tej normującej oświetlenie pomieszczeń mieszkalnych. Trudno posądzać ustawodawcę – zwłaszcza racjonalnego – o stworzenie normy nakazującej wyposażanie aneksu kuchennego w okno. Niestety, prawdopodobnie przez nieuwagę doprowadzono do sytuacji, w której nie jest wykluczone przyjęcie przez organy administracyjne takiej konieczności.
Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest planowanie pokoju połączonego z aneksem kuchennym w taki sposób, aby umożliwić dostęp odpowiedniej ilości światła. Jednak powoływana interpretacja Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa nie gwarantuje pewności. Najlepszym rozwiązaniem jest nowelizacja rozporządzenia i ujednolicenie stosowanej w nim terminologii. Warto, aby ustawodawca rozważył taką możliwość.
