Czy 14. emerytura wlicza się do dochodu w przypadku pomocy społecznej, czy do dodatku mieszkaniowego?
Czy czternasta emerytura wlicza się do dochodu, od którego zależą różnego rodzaju dodatki, zasiłki i inne świadczenia, które można utracić gdy przekroczy się określony przepisami próg dochodowy? W Polsce wysokość dochodów ma znaczenie nie tylko przy ubieganiu się o kredyt czy pożyczkę, ale przede wszystkim przy tak zwanych transferach społecznych.
Spis treści
- Czternasta emerytura 2023: jaki to dochód
- Czternasta emerytura a dodatek mieszkaniowy
- Czternasta emerytura: czy pozbawi świadczenia uzupełniającego
- Czy czternastka pozbawi świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej
- Dochód z czternastki: co ze świadczeniami rodzinnymi
Zasady wypłacania i rozliczania dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów – popularnie zwanego czternastą emeryturą określa specjalna ustawa. Część jej przepisów odnosi się też wprost do kwestii dochodu jakim jest to świadczenie. Czy więc trzeba czternastą emeryturę doliczać do dochodu i kiedy.
Czternasta emerytura 2023: jaki to dochód
Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, dodatkowe świadczenie stanowi świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Sięgnijmy więc po ten przepis. Brzmi on następująco. Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.
Oznacza to, że czternastka jest takim samym dochodem jak wypłacana co miesiąc stała emerytura. I tak też jest traktowana jako źródło dochodu dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych – PIT. Oznacza to, że czternastkę ZUS doliczy do kwoty „zwykłej” emerytury i pobierze zaliczkę na podatek, a następnie trzeba będzie dochód z czternastki uwzględnić w rozliczeniu rocznym PIT za 2023 r.
Ten sam art. 11 ustawy przesądza również o składce na ubezpieczenie zdrowotne – nakazując ZUS zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych pobrać 9-procentową składkę na to ubezpieczenie.
Z kolei art. 10 ustawy stanowi, iż z kwoty dodatkowego świadczenia nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.
A co z doliczaniem do dochodu, od którego zależą dodatki i świadczenia w przypadku których o przyznaniu decyduje m.in. próg dochodowy?
Ustawa określa, w przypadku których świadczeń czternastej emerytury nie wylicza się do dochodu. Oznacza to, że w przypadku innych, w ustawie specjalnie nie uregulowanych, czternastka do dochodu wliczana być powinna.
Czternasta emerytura a dodatek mieszkaniowy
Zgodnie z art. 8 ustawy kwoty dodatkowego świadczenia nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych.
Oznacza to, że otrzymana w 2023 r. czternasta emerytura, niezależnie od jej wysokości nie pozbawi prawa do dodatku mieszkaniowego, ani nie zmniejszy jego wysokości oraz nie ograniczy prawa do ponownego ubiegania się o taki dodatek.
Wspomniany art. 3 określa bowiem kryteria przyznania dodatku mieszkaniowego, stanowiąc, iż dodatek mieszkaniowy przysługuje jeżeli w okresie trzech miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie jednoosobowym – 40%, a wieloosobowym – 30% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku.
Czternasta emerytura: czy pozbawi świadczenia uzupełniającego
Zgodnie z art. 8 ustawy kwoty dodatkowego świadczenia jakim jest czternasta emerytura nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Zgodnie z tym przepisem takie świadczenie otrzymują osoby, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, z wyłączeniem:
- renty rodzinnej przyznanej dzieciom bez względu na ich wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie do ukończenia 16 lat albo do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia,
- zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów nie przekracza kwoty . 2 157,80 zł miesięcznie.
Oznacza to, że kwota czternastej emerytury nie powinna być doliczana do dochodów uprawniających do świadczenia uzupełniającego nie przekracza kwoty 2 157,80 zł miesięcznie.
Czy czternastka pozbawi świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej
Ponadto zgodnie z art. 8 ustawy kwoty dodatkowego świadczenia nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Chodzi tu o wszystkie świadczenia pieniężne z pomocy społecznej. Zgodnie bowiem z tym przepisem, za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o zaliczkę na podatek, składki na ubezpieczenie zdrowotne i ewentualnie alimenty.
Przypomnijmy, że świadczenia pieniężne z pomocy społecznej to: zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, pomoc dla rodzin zastępczych, pomoc na usamodzielnienie oraz kontynuowanie nauki. Aby otrzymać pomoc materialną, najczęściej trzeba spełnić kryterium dochodowe.
W odniesieniu do czternastej emerytury mamy właśnie przypadek, że „ustawa stanowi inaczej” - określając, iż nie wlicza się jej do dochodu decydującego o pieniężnych świadczeniach z pomocy społecznej.
Dochód z czternastki: co ze świadczeniami rodzinnymi
Ponadto zgodnie z art. 9. czternastej emerytury nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 3 pkt 1 z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, a więc nie ograniczy ono w żaden sposób świadczeń rodzinnych.
Świadczenie rodzinne to zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, świadczenia opiekuńcze (zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy), jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe), świadczenie rodzicielskie, do których prawo nabywa się w sposób określony w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
