Czy c-KOB jest obowiązkowy i dla kogo? Kto może założyć c-KOB i jak to zrobić?
Od 2024 dla nowych obiektów budowlanych istnieje obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego wyłącznie w formie cyfrowej, czyli w systemie c-KOB. Przypominamy, czym jest c-KOB. Cym różni się od tradycyjnej książki obiektu budowlanego i czy w przypadku istniejących wcześniej budynków należy go stosować.
W dniu 26 lipca 2022 w Dzienniku ustaw pod pozycją 1557 została opublikowana Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta wprowadziła do systemu przepisów budowlanych Cyfrową Książkę Obiektu Budowlanego.
1 stycznia 2023 Główny Urząd Nadzoru Budowlanego na mocy Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 grudnia 2022 w sprawie książki obiektu budowlanego oraz systemu Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego (Dz. U. poz. 2778), opublikował i uruchomił oficjalną rządową aplikację do prowadzenia cyfrowej książki obiektu budowlanego c-KOB, zaleźć ją można pod adresem https://c-kob.gunb.gov.pl/ Poniżej cytujemy przepisy Ustawy Prawo budowlane dotyczące tego narzędzie.
Zakładanie i prowadzenie c-KOB
Art. 60h. Zakładanie i prowadzenie książki obiektu w postaci elektronicznej w systemie c-KOB
- Książkę obiektu budowlanego zakłada się i prowadzi w postaci elektronicznej w systemie c-KOB.
- Przepisu ust. 1 nie stosuje się do obiektów budowlanych usytuowanych w całości lub w części na terenach zamkniętych. Dla tych obiektów budowlanych książkę obiektu budowlanego prowadzi się w postaci papierowej.
- Adres strony internetowej, na której jest udostępniony system c-KOB, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu.
- System c-KOB jest systemem teleinformatycznym w rozumieniu art. 3 katalog pojęć ustawowych pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.
- Każdej książce obiektu budowlanego prowadzonej w postaci elektronicznej nadaje się w systemie c-KOB indywidualny numer.
- System c-KOB zawiera zabezpieczenia uniemożliwiające usunięcie oraz zmianę wprowadzonych danych.
- Aktualizacji danych lub korekt wprowadzonych wpisów mogą dokonywać podmioty wymienione w art. 60e uprawnienie do dokonywania wpisów w książce obiektu budowlanego ust. 1 w zakresie dokonanych przez siebie wpisów.
- System c-KOB zapewnia rozliczalność wprowadzonych danych i dokonanych wpisów oraz dostępność tych danych i wpisów.
- W trakcie zakładania książki obiektu budowlanego w systemie c-KOB system ten weryfikuje, czy istnieje w nim książka obiektu budowlanego dla obiektu budowlanego o wskazanej lokalizacji.
- System c-KOB w zakresie postępowania z dokumentacją w postaci elektronicznej spełnia warunki określone w przepisach ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.
Czy c-KOB jest obowiązkowy?
W 2023 roku właściciele i zarządcy nieruchomości mogli zakładać i korzystać z c-KOB dobrowolnie. Od początku bieżącego roku książki dla obiektów budowlanych oddawanych do użytku po 1 stycznia 2024 r. można założyć wyłącznie w formie cyfrowej. Książki papierowe założone do 31 grudnia 2023 r. mogą być prowadzone w tej formie do końca 2026. Natomiast od 1 stycznia 2027 r. wszystkie książki będą prowadzone cyfrowo.
Dla kogo c-KOB obowiązkowy?
Książka Obiektu Budowlanego niezależnie od tego czy jest prowadzona jeszcze tradycyjnie poprzez wpisy do papierowego jej egzemplarza czy tez już w formie cyfrowej jest niezwykle ważnym dokumentem w procesie budowlanym. To w niej gromadzone są informacje dotyczące projektu, wykonania oraz użytkowania obiektu. Zgodnie z przepisami książkę obiektu budowlanego, czy to w wersji cyfrowej , czy to w formie tradycyjnej papierowej prowadzi się m.in. dla budynków wielorodzinnych, przemysłowych, hal, sklepów i budynków fabrycznych, budynków publicznych, biurowców itd.
Dla kogo c-KOB nie jest obowiązkowy?
Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego nie obejmuje:
- Właścicieli i zarządców budynków mieszkalnych jednorodzinnych.
- Obiektów budowlanych budownictwa zagrodowego i letniskowego.
- Obiektów gospodarczych przeznaczonych wyłącznie na cele gospodarki leśnej, położonych na gruntach leśnych Skarbu Państwa.
- Obiektów wymienionych w art. 29 ust. 1 i 2 p.b., z wyłączeniem sieci gazowych.
- Dróg i obiektów mostowych, jeżeli na podstawie przepisów o drogach publicznych jest dla nich prowadzona książka drogi lub książka obiektu mostowego.
Jak założyć i prowadzić książkę obiektu budowlanego w systemie c-KOB?
Do założenia książki na platformie prowadzonej przez GUNB https://c-kob.gunb.gov.pl/ niezbędne jest posiadanie jednej z poniższych usług, które elektronicznie potwierdzą tożsamość:
- Profil Zaufany
- e-dowód
- konto w jednym z banków świadczących usługę zaufania.
Posiadając jedno z powyżej wymienionych narzędzi do autoryzacji należy:
- Wejść na stronę internetową https://c-kob.gunb.gov.pl.
- Wybrać przycisk zaloguj, który znajduje się prawym górnym rogu strony. Po wyświetleniu się okienka logowania w centralnej części strony wybrać przycisk zaloguj się węzłem krajowym.
- W kolejnym kroku zostaniesz przekierowany na stronę login.gov.pl, gdzie należy wybrać swoją usługę potwierdzającą tożsamość. (np. Profil Zaufany) i zalogować się za jej pomocą.
- Po zalogowaniu następuje przekierowanie stronę c-kob, w prawym górnym rogu pojawia się imię i nazwisko osoby zalogowanej.
- W piątym kroku z menu, które znajduje się po lewej górnej stronie należy wybrać zakładkę „Rejestr KOB”.
- Zostajemy przeniesieni na kolejną stronę gdzie w lewym górnym roku zobaczymy napis w czerwonej ramce "załóż KOB", który należy kliknąć.
- W kolejnym kroku zostaniemy poproszeni o podanie danych obiektu, którymi są:
- Dane dotycząca podmiotu, który zakłada książkę, a może to być właściciel, zarządca, osoba działająca w imieniu właściciela lub osoba działająca w imieniu zarządcy. W tym kroku wskazujemy tytuł prawny z którego wynika prawo do nieruchomości. Ten wymóg może sprawić trochę problemów gdyż System wymaga bowiem dołączenia skanu tego dokumentu (w przypadku wspólnoty mieszkaniowej nie ma przecież jednego spójnego dokumentu mówiącego o prawie własności) Należy też zauważyć, że ilość pól do wypełnienia zmienia się w zależności od wybranego podmiotu rejestrującego książkę.
8. W kolejnym kroku należy wypełnić pola gdzie należy podać różne dane dotyczące obiektu tymi danymi między innymi są:
- rodzaj obiektu budowlanego, w tym miejscu są dwie możliwości do wyboru tj. budynek lub budowla,
- jeżeli wybraliśmy budynek, trzeba wybrać z rozwijanego menu jego rodzaj,
- podać jego parametry charakterystyczne jak, wysokość, liczna kondygnacji czy kubatura (dane te z pewnością znajdziemy w projekcie budowlanym),
- lokalizacja obiektu, która można wpisać ręcznie lub skorzystać z interaktywnej mapy
9. Po wprowadzeniu wszystkich niezbędnych danych na końcu formularza w prawym dolny roku należy wybrać przycisk "załóż".
Kto może dokonywać wpisów w c-KOB?
W etapie użytkowania założonej c-KOB wpisów dotyczących przeprowadzonych kontroli, o których mowa w art. 62 ust. 1 prawa budowlanego (okresowe kontrole stanu technicznego obiektu, instalacji i przewodów przeprowadzane przez właściciela/zarządcę), mogą dokonywać wyłącznie osoby, które te kontrole przeprowadzają. To kolejna zmiana, którą należy zauważyć.
Aplikacja umożliwia udzielanie osobom, przeprowadzającym na zlecenie właściciela kontrole, czasowego dostępu do c-KOB. Uprawnienie w tym zakresie przysługuje osobie wskazanej przez właściciela do prowadzenia danej c-KOB i właścicielowi/zarządcy obiektu.
Ważną funkcją systemu jest możliwość anulowania wpisu przez osobę, która go dokonała. Takiej zmiany można dokonać w terminie 30 dni od daty wpisu. Umożliwia to, pod warunkiem wprowadzenia mechanizmów weryfikacji dokonywanych wpisów, usuwanie błędnych czy niekompletnych informacji wprowadzonych do danej c-KOB.
Należy odnotować, że od momentu uruchomienia systemu c-KOB użytkownicy zarejestrowali 4 240 książek. Z punktu widzenia statystyki ilość ta jest raczej znikoma, bo zgodnie z danymi zebranymi podczas Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku, w Polsce znajduje się około 558,4 tys. budynków mieszkalnych wielorodzinnych, nie wspominając już o takich budynkach jak szkoły, urzędy czy biurowce.
Sprawność stworzonego systemu i bazy danych w jednym będzie więc jeszcze niejednokrotnie weryfikowana w praktyce.
Źródła
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
2. https://www.gunb.gov.pl/aktualnosc/w-2024-r-wlasciciele-nowych-obiektow-wylacznie-z-cyfrowa-ksiazka
3. https://kd.stat.gov.pl/images/prezentacjawynikownsp2021.pdf
4. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001557
Rafał Dybicz jest specjalistą w zakresie zarządzania projektami budowlanymi, tworzenia i zarządzania budżetem i kontroli kosztów, a także nadzoru nad realizacją prac budowlanych. Kontakt z autorem.
