Dziedziczenie składek ZUS - czy możliwe? Na jakich zasadach? Po kim można dziedziczyć składki emerytalne?
Składki ZUS można odziedziczyć po zmarłej osobie zarówno wtedy, gdy przed śmiercią ich właściciel wskazał w ZUS osoby uprawnione do ich utrzymania, jak i w formie spadku. Jednak dziedziczeniu nie podlegają wszystkie składki, na podstawie której ZUS wypłacałby emeryturę. Po kim i jak można dziedziczyć składki ZUS?
Spis treści
- Dziedziczenie składek ZUS po członku OFE
- Dziedziczenie składek przekazanych przez OFE do ZUS w całości
- Dziedziczenie składek ZUS osób nienależących do OFE
Dziedziczeniu podlegają wyłącznie składki zgromadzone na subkoncie.
Subkonto ZUS to część konta ubezpieczonego. ZUS prowadzi je dla osób, które są członkami otwartych funduszy emerytalnych (OFE) oraz dla osób, które po 31 stycznia 2014 r. nie zdecydowały się na zawarcie umowy z OFE.
Jeszcze za życia ubezpieczonego środki na subkoncie podlegają podziałowi i w przypadku: rozwodu, unieważnienia małżeństwa, a także ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa albo umownego wy-łączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej.
Po śmierci ubezpieczonej osoby, dla której ZUS prowadził subkonto podlegają one podziałowi i wypłacie uprawnionym osobom, w tym dziedziczącym z tytułu spadku.
Jeśli zatem zaistnieje któraś z powyższych okoliczności, środki z subkonta zostaną przekazane osobom uprawnionym.
Dziedziczenie składek ZUS po członku OFE
Osoba, która przystępowała do OFE, mogła wskazać jedną lub więcej osób, którym będą przysługiwały zgromadzone przez nią środki po jej śmierci.
Gdy ubezpieczony ma subkonto w ZUS i jednocześnie jest członkiem OFE, proces podziału środków rozpoczyna się w otwartym funduszu emerytalnym.
Po śmierci osoby, która była członkiem OFE, należy poinformować fundusz, do którego zmarły należał o jego śmierci oraz złożyć wniosek wraz z wymaganymi dokumentami. OFE podzieli środki zgodnie z dyspozycją członka OFE.
Następnie, w ciągu 14 dni od dokonania tego podziału, otwarty fundusz emerytalny powinien poinformować ZUS o osobach, na których rzecz podzielił środki zgromadzone na rachunku w OFE, oraz o ich udziale w tych środkach.
W ten sam sposób ZUS podzieli środki zapisane na subkoncie. Ma na to trzy miesiące, liczone od dnia, w którym wpłynie do tej instytucji zawiadomienie o podziale środków z OFE.
Dziedziczenie składek przekazanych przez OFE do ZUS w całości
Wobec osób, którym zostało do emerytury mniej niż 10 lat, stosuje się tzw. suwak bezpieczeństwa. Jest to mechanizm przekazywania środków z OFE do ZUS, który ma chronić przed ewentualnymi wahaniami na rynku kapitałowym w okresie przed emeryturą.
Kiedy członek OFE osiągnie wiek emerytalny, wszystkie środki z OFE są już zapisane na jego subkoncie. W takim przypadku OFE nie inicjuje podziału środków. Wobec środków po tej osobie ZUS stosuje taką samą procedurę jak wobec osób, które nie przystąpiły do OFE.
W takim przypadku podział środków następuje, gdy rozwód, unieważnienie małżeństwa, śmierć lub ustanie wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa albo umowne wyłączenie lub ograniczenie wspólności ustawowej nastąpiły nie później niż w dniu:
- złożenia wniosku o emeryturę z tytułu osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego,
- nabycia prawa do emerytury w ustawowym wieku emerytalnym, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane,
- osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego przez osoby, które miały ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku.
Dziedziczenie składek ZUS osób nienależących do OFE
Osoba, która nie przystąpiła do OFE, gdy podejmowała pierwszą pracę, z której wynikał obowiązek ubezpieczeń społecznych, dostała od ZUS specjalne wezwanie. ZUS informował w nim, że ubezpieczony, zgodnie z ustawą, ma obowiązek złożyć pisemne oświadczenie o stosunkach majątkowych istniejących między nim a współmałżonkiem.
Dodatkowo zaznaczono w wezwaniu, że ubezpieczony może wskazać osoby uprawnione do otrzymania środków z subkonta po jego śmierci.
Środki ZUS dzieli zgodnie z informacjami ze złożonego przez ubezpieczonego oświadczenia i wskazania - na wniosek osoby uprawnionej do tych środków.
Najlepiej jest to zrobić na formularzu USS „Wniosek o transfer/ wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej”, który jest dostępny w placówkach ZUS oraz na www.zus.pl.
Jeśli chodzi o sam podział składek z subkonta, to najpierw ZUS dzieli środki zgodnie z zakresem, w jakim stanowiły one przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej.
Pozostałe środki ZUS przekazuje zgodnie ze wskazaniem ubezpieczonego. Jeśli ubezpieczony nie wskazał osób uprawnionych do dziedziczenia, środki wchodzą w skład spadku.
W tym ostatnim przypadku ZUS wypłaci je na wniosek spadkobiercy lub spadkobierców po złożeniu wniosku o wypłatę i udokumentowaniu prawa do spadku.
