Energetyka jądrowa będzie bezpieczna
Wysokie standardy bezpieczeństwa w elektrowniach atomowych, zwiększenie nadzoru Państwowej Agencji Atomistyki nad obiektami jądrowymi, a także wzmocnienie jej niezależności w procesie decyzyjnym i od innych organizacji zaangażowanych w promowanie energii jądrowej – to najważniejsze cele przyjętych przez rząd założeń do projektu nowelizacji ustawy Prawo atomowe. Rząd zdecydował również o pełnym informowaniu społeczeństwa o zagadnieniach związanych z rozwojem energetyki jądrowej.
Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw, stanowiące transpozycję dyrektywy Rady 2009/71/Euratom z 25 czerwca 2009 r. ustanawiającej wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych, przedłożone przez ministra środowiska.
Bezpieczeństwo w elektrowniach atomowych, zwiększenie nadzoru Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) nad obiektami jądrowymi, wzmocnienie jej niezależności w procesie decyzyjnym i od innych organizacji zaangażowanych w promowanie energii jądrowej – to podstawowe cele, które zostaną osiągnięte przy pomocy nowych przepisów w prawie atomowym. Nacisk zostanie także położony na informowanie społeczeństwa o decyzjach dozoru jądrowego, o stanie obiektów jądrowych, ich eksploatacji, w tym o wszelkich czynnikach i zdarzeniach mających wpływ na bezpieczeństwo jądrowe i ochronę radiologiczną.
Przyjęto też zasadę, że każdy będzie miał prawo do uzyskania pisemnej informacji o stanie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej obiektu jądrowego, jego wpływie na zdrowie ludzi i środowisko naturalne. Taką informację kierownik jednostki organizacyjnej (m.in. podmiot eksploatujący obiekt) ma umieszczać na stronie internetowej jednostki co najmniej raz na rok. Z kolei prezes PAA, oprócz analogicznych danych, będzie miał obowiązek przekazać społeczeństwu m.in. informację o złożonych wnioskach o wydanie zezwoleń dotyczących obiektów jądrowych, a także o wydanych zezwoleniach. Proponowane regulacje zapewniają także udział społeczeństwa w postępowaniach dotyczących wydawania zezwoleń na budowę obiektów jądrowych. Dzięki takim rozwiązaniom zagadnienia bezpieczeństwa obiektów jądrowych będą przejrzyste dla społeczeństwa.
Przewidziano rozwiązania zwiększające wysokość administracyjnych kar pieniężnych, jakie dozór jądrowy będzie miał prawo nakładać za naruszenie wymagań bezpieczeństwa jądrowego na jednostki organizacyjne prowadzące działalność związaną z obiektami jądrowymi.
Postanowiono, że to minister gospodarki, a nie jak dotychczas prezes PAA, będzie udzielał dotacji celowej z budżetu państwa na zapewnienie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej przy stosowaniu promieniowania jonizującego. Obecny stan prawny jest sprzeczny z zasadą niezależności organu dozoru jądrowego, którym jest PAA. Agencja nie powinna dofinansowywać działalności związanej z wykorzystaniem promieniowania jonizującego, bo to może rzutować na jej niezależność w procesie decyzyjnym.
W nowych przepisach uregulowano także zagadnienia dotyczące kwalifikacji i umiejętności pracowników odpowiedzialnych za bezpieczeństwo jądrowe obiektów jądrowych.
Większość znowelizowanych przepisów miałaby wejść w życie 1 lipca 2011 r.