Ile wynosi podatek dochodowy w 2024 roku? Jak się go liczy? Progi podatkowe, kwoty, ulgi
Podatki to podatki, ale to ile trzeba zapłacić zależy nie tylko od zysków, ale też od formy opodatkowania. To właśnie ona decyduje o różnych progach podatkowych, możliwościach odliczeń i zastosowaniu kwoty wolnej od podatku. Jakie podatki obowiązują przy różnych formach opodatkowania i jakie progi podatkowe? Wyjaśniamy.
Spis treści
- Skala podatkowa, czyli rozliczenie na zasadach ogólnych
- Etat i umowy cywilnoprawne – jak obliczyć podatek?
- Działalność gospodarcza według skali podatkowej – jak obliczyć podatek?
- Działalność opodatkowana podatkiem liniowym – jak obliczyć podatek?
- Działalność opodatkowana ryczałtem - jak obliczyć podatek?
- Ile trzeba zarobić netto, żeby przekroczyć pierwszy, a ile w drugi próg podatkowy?
Dochód z działalności gospodarczej osób fizycznych automatycznie podlega opodatkowaniu według zasad ogólnych. Są jeszcze dwie inne formy opodatkowania: od przychodów ewidencjonowanych, czyli ryczałt i według stawki liniowej. Do 2022 r. czwartą formą opodatkowania była jeszcze karta podatkowa, ale mogą z niej korzystać aktualnie tylko te osoby, które korzystały z niej przed 2022 r. i ją kontynuują. We wszystkich formach rozliczania się z urzędem skarbowym podatek obliczany jest od podstawy opodatkowania.
Skala podatkowa, czyli rozliczenie na zasadach ogólnych
To najbardziej rozpowszechniona forma opodatkowania, którą stosują w rozliczeniu z fiskusem osoby osoby pracujące w oparciu o umowy o pracę i umowy cywilnoprawne oraz znaczna część prowadzących działalność gospodarczą. Jeśli podstawa opodatkowania zarówno pracownika na umowie jak i osoby prowadzącej działalność wynosi za cały rok do 30 000 zł (kwota wolna od podatku) podatek się nie należy; urząd zwraca pobrane zaliczki na podatek dochodowy. Kwota wolna od podatku dotyczy tylko osób rozliczających się według skali podatkowej. Po przekroczeniu kwoty wolnej podatek wynosi 12%; pomniejsza go kwota pomniejszająca podatek wynosząca 3600 zł. Jeśli podstawa opodatkowania przekroczy 120 000 zł to podatek wynosi 10 800 zł plus 32% od nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł.
Osoby rozliczające się w ten sposób mogą korzystać z największej liczby ulg, które dodatkowo zmniejszają kwotę podatku.
Rozliczający się na zasadach ogólnych nie odliczają od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne; wchodzi ona w pełnej kwocie w podstawę opodatkowania.
Etat i umowy cywilnoprawne – jak obliczyć podatek?
Dla osób pracujących na etacie podstawą opodatkowania jest dochód brutto. To kwota sumy wynagrodzeń brutto, czyli przychód pomniejszona o kwotę kosztów uzyskania przychodu. Koszty uzyskania przychodu w przypadku umowy o pracę to stała kwota wynosząca miesięcznie 250 zł i 300 zł; wyższą stosuje się w przypadku, gdy miejsce zamieszkania pracownika położone jest poza miejscowością gdzie znajduje się zakład pracy. W przypadku kilku stosunków pracy równocześnie kwota ta jest zwielokrotniana o ich liczbę. W ciągu roku daje to sumy 3000 zł, 4500 zł dla niższej kwoty oraz 3600 zł i 5400 zł dla wyższej kwoty.
W przypadku umowy zlecenia koszty uzyskania przychodu stanowią 20% przychodu, a w przypadku umowy o dzieło – 50% przychodu.
Po odliczeniu kosztów uzyskania uzyskujemy dochód brutto, który jest podstawą opodatkowania.
Działalność gospodarcza według skali podatkowej – jak obliczyć podatek?
Dla prowadzących działalność gospodarczą na zasadach ogólnych podstawa opodatkowania jest obliczana inaczej. Podstawą opodatkowania jest dochód pomniejszony o składki ZUS i ewentualnie stratę z lat ubiegłych. Dochód jest różnicą między przychodem, czyli łączna suma wszystkich wpływów za oferowane przez przedsiębiorcę towarów i usług, a kosztami ich uzyskania (materiały, wynagrodzenia pracowników). W przypadku jednoosobowej działalności podstawą opodatkowania jest kwota uzyskana z różnicy między przychodem, kosztami jego uzyskania i składkami ZUS podlegających odliczeniu (emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa); można odjąć też stratę z poprzedniego roku.
Działalność opodatkowana podatkiem liniowym – jak obliczyć podatek?
W tym przypadku nie ma kwoty wolnej od podatku, a podatnik bez względu na uzyskany dochód płaci podatek w wysokości 19% od pierwszej złotówki. Podstawą opodatkowania podobnie jak w przypadku przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej jest dochód pomniejszony o składki ubezpieczenia ZUS i ewentualną stratę z lat ubiegłych. Dochód to przychody uzyskane za towary lub usługi, od których odjęte zostały koszty działalności.
Przy obliczaniu podatku dochodowego nie stosuje się kwoty zmniejszającej podatek.
Rozliczający się podatkiem liniowym nie mogą:
- rozliczyć się wspólnie ze współmałżonkiem;
- skorzystać z ulgi prorodzinnej;
- rozliczyć się jako samotna osoba wychowująca dziecko;
- skorzystać z ulgi internetowej;
- skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej.
Podatnicy korzystający z podatku liniowego mogą odliczyć od dochodu lub zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu składki na ubezpieczenie zdrowotne do kwoty 10 200 zł.
Działalność opodatkowana ryczałtem - jak obliczyć podatek?
W odróżnieniu od dwóch pozostałych form opodatkowania podstawą opodatkowania nie jest dochód, a przychód. W tej formie opodatkowania stawki podatkowe zależne są od profilu prowadzonej działalności. Stawki podatku ryczałtowego wynoszą: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 14%, 15% i 17%. Najniższa stawką opodatkowana jest działalność sprzedaży roślin i zwierząt własnej uprawy i chowu, najwyższą płacą przedstawiciele wolnych zawodów wykonywanych osobiście (brokerzy, agenci ubezpieczeniowi, adwokaci, księgowi i in.).
Podstawą opodatkowania jest uzyskany przychód z działalności pomniejszony o składki ZUS podlegające odliczeniu od przychodu (emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa).
W przypadku prowadzenie kilku działalności rozliczanych według różnych stawek podatkowych trzeba obliczyć ich procentowy udział w podatku dochodowym. Wtedy będzie wiadomo, jaką część składek przypada na każdy typ działalności.
W opodatkowaniu ryczałtem nie można skorzystać z ulgi prorodzinnej i ulgi dla samotnie wychowujących dziecko oraz rozliczyć się ze współmałżonkiem.
Podatnicy rozliczający się ryczałtem mogą od przychodu odliczyć 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Ile trzeba zarobić netto, żeby przekroczyć pierwszy, a ile w drugi próg podatkowy?
Osoby pracujące na podstawie umowy o pracę nie zapłacą podatku jeśli otrzymują netto do 2500 zł. Powyżej tej do ok. 6900 zł na rękę kwoty są opodatkowane 12% stawką, czyli wchodzą w zakres pierwszego progu podatkowego. Osiągając zarobki netto powyżej 6900 zł wchodzi się już w drugi próg podatkowy, czyli 32%.
Warszawa pięknieje na naszych oczach. Co warto zobaczyć w stolicy?
Autor: Szymon Starnawski/Murator
To nie tylko symbol Warszawy, ale też budynek mieszczący w sobie liczne muzea, teatry i kawiarnie. Zdecydowanie warto wybrać się na taras widokowy Pałacu – bilety są tanie, a z wysokości 30. piętra roztacza się niesamowity widok na centrum stolicy.
