Jawność wynagrodzeń 2023! Od kiedy poznamy zarobki innych?
Jawność wynagrodzeń wynika z nowych przepisów unijnych, które mają zapobiec przede wszystkim nierówności płac między płciami. Jak wynika z danych, kobiety zarabiają średnio o 13% mniej, niż mężczyźni na tych samych stanowiskach. Stąd przepisy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń. Nowe regulacje wkrótce wejdą w życie, także w Polsce. Od kiedy jawność wynagrodzeń?
Spis treści
- Po co jawność wynagrodzeń?
- Czy pracodawca będzie musiał ujawnić wysokość wynagrodzeń?
- Co zyska pracownik na jawności wynagrodzeń?
- Zmieni się proces rekrutacji
- Od kiedy jawność wynagrodzeń?
Po co jawność wynagrodzeń?
Parlament Europejski przyjął nowe regulacje dotyczące wynagrodzeń pracowników. Będą one zobowiązywać kraje Unii do zapewnienia równości wynagrodzeń dla pracowników płci męskiej i żeńskiej, jeśli wykonują tę samą pracę. W krajach członkowskich nadal istnieją dysproporcje między pensjami, jakie otrzymują kobiety, a mężczyźni.
Są kraje, gdzie te różnice sięgają nawet powyżej 20%. W Polsce nie jest tak źle, bo w 2020 luka płacowa wyniosła 4,5%. I choć od kilku lat obowiązuje dyrektywa o równości szans kobiet i mężczyzn (2006/56/WE), to problem wciąż istnieje. Dzieje się tak dlatego, bo system płac nie jest przejrzysty. Pracownicy nie mają informacji o wysokości wynagrodzenia, co mogłoby być podstawą do zgłaszania roszczeń. Dlatego według parlamentarzystów, rozwiązaniem, które pomogłoby wyrównać tę lukę płacową jest ujawnianie wysokości stawek.
Czy pracodawca będzie musiał ujawnić wysokość wynagrodzeń?
Pracownik będzie miał prawo do uzyskania informacji od swojego pracodawcy, jaka jest wysokość stawek wśród pracowników wykonujących tę samą pracę. Pracodawca, na wniosek pracownika, będzie musiał taką informację udostępnić, także jeśli chodzi o wysokość płac z podziałem na płeć. Co więcej, pracodawca nie będzie mógł zobowiązać pracownika do zachowania tajemnicy o wysokości swojego wynagrodzenia.
Zakład pracy, w którym zatrudnionych jest ponad 100 osób, powinien regularnie składać sprawozdania na temat płac. Może to robić na przykład na stronie internetowej firmy. Jeśli w sprawozdaniach zostaną wykazane różnice w pensjach między płciami co najmniej 5-procentowe, to pracodawca będzie zobowiązany do przeprowadzenia, wraz z pracownikami oceny płac. Wobec firm, które nie zastosują się do przepisów, są przewidziane sankcje, np. kary finansowe.
Co zyska pracownik na jawności wynagrodzeń?
Dzięki transparentności informacji o stawkach, pracownik będzie mógł sprawdzić, czy pensja, którą otrzymuje, jest adekwatna do stanowiska. Jeśli nie, ta wiedza może stanowić podstawę do wszczęcia roszczeń wobec pracodawcy. Po wejściu nowych przepisów w życie, pracownik będzie mógł dochodzić swoich praw i starać się o odszkodowanie, przede wszystkim wyrównujące różnicę w wynagrodzeniu.
Zmieni się proces rekrutacji
Nowe regulacje dotyczą też systemu rekrutacji. Osoby starające się o pracę powinny wiedzieć już z ogłoszenia, jakie jest proponowane wynagrodzenie na danym stanowisku. Dzięki temu m.in. łatwiej będzie można porównać oferty pracy pod kątem płac. Ponadto ogłoszenia o pracę, jeśli chodzi o opis stanowiska, powinny być neutralne płciowo. Według parlamentarzystów głosujących za nowym prawem, przejrzystość wynagrodzeń na etapie rekrutacji może być początkiem zerwania luki placowej.
Od kiedy jawność wynagrodzeń?
Nowe przepisy zostały przyjęte przez Parlament Europejski 30 marca 2023. Dyrektywa musi jeszcze zostać przegłosowana przez Radę Unii Europejskiej. Natomiast kraje członkowskie mają jeszcze 3 lata na przygotowanie przepisów krajowych, które odpowiadać będą unijnej dyrektywie. Dlatego na ujawnienie wysokości stawek w naszym kraju jeszcze trochę trzeba będzie poczekać.
