Koalicja Klimatyczna: Plan wykonawczy rozwoju OZE – potrzebny od zaraz!

Zgodnie z wymogami dyrektywy 2009/28/WE rząd do 30 czerwca br. powinien przekazać Komisji Europejskiej "Krajowy plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych" – tzw. Action Plan. Plan powinien przedstawiać, w jaki sposób zrealizujemy piętnastoprocentowy udział energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w finalnym zużyciu energii w roku 2020. Mimo że dokument będzie miał kluczowe znaczenie dla rozwoju sektora energii odnawialnej w perspektywie najbliższych 10 lat, Ministerstwo Gospodarki dotychczas nie upubliczniło Planu ani nie rozpoczęło konsultacji społecznych.

Odnawialne źródła energii pełnią ważną rolę pod względem energetycznym, środowiskowym, ekonomicznym oraz społecznym. Czy to możliwe, by rząd lekceważył sprawę rozwoju odnawialnych źródeł energii? W błyskawicznym tempie kurczy się czas, jaki pozostał na konsultacje dokumentu, który polski rząd ma przedstawić Komisji Europejskiej do 30 czerwca 2010. Tymczasem na miesiąc przed tym terminem, 24 maja br., "Krajowy plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych" nie został jeszcze opublikowany - Koalicja Klimatyczna obawia się, iż nie wystarczy czasu, by uzupełnić i skorygować Action Plan, tak żeby został zaakceptowany przez Komisję. Dobrze byłoby również uniknąć fali krytycznych komentarzy skierowanych do Komisji przez organizacje i instytucje zajmujących się odnawialnymi źródłami energii.

Zobacz koniecznie: Stanowisko Konwentu Marszałków Województw RP wobec problemów zrównoważonego rozwoju i ograniczania emisji CO₂ poprzez racjonalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii

- Dokument wyznaczający kierunki rozwoju i systemy wspierania energetyki odnawialnej, podobnie jak każdy dokument o strategicznym znaczeniu, powinien być przygotowywany we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi środowiskami i konsultowany z możliwie największą liczbą zainteresowanych podmiotów – twierdzi Zbigniew Karaczun, prezes należącego do Koalicji Klimatycznej Mazowieckiego Okręgu Polskiego Klubu Ekologicznego. – Powszechne konsultacje sprzyjają wprowadzaniu najbardziej efektywnych technologicznie i ekonomicznie rozwiązań, pozwalają na zabezpieczenie interesu społecznego, utrzymanie standardów ochrony środowiska, a także zagwarantowanie przejrzystości podejmowanych przez rząd decyzji.

Podczas konferencji prasowej 25 maja b.r., Koalicja Klimatyczna przedstawiła swoje stanowisko w sprawie "Krajowego planu działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych". Zawarła w nim ocenę stanu pracy nad "Krajowym planem..." oraz rekomendacje co do jego treści. W stanowisku znalazły się także zastrzeżenia do dokumentu stanowiącego podstawę "Planu..." – "Opracowanie Action Plan (Planu wykonawczego): Ścieżki rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii do 2020 roku".

Zobacz koniecznie: Stanowisko Koalicji Klimatycznej w sprawie "Krajowego planu działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych"

Według Koalicji Klimatycznej „Krajowy plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych” powinien zakładać podniesienie udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł z 15% do 17- 18% do roku 2020 oraz do 20% w roku 2030, przy jednoczesnym stworzeniu warunków do sprzedaży nadwyżek energetycznych innym krajom członkowskim UE. W planie powinny zostać uwzględnione stabilne zasady wparcia instalacji OZE, gwarantujące ich konkurencyjność względem innych źródeł energii, zwłaszcza na etapie inwestycyjnym i w przypadku wykorzystywania najbardziej innowacyjnych technologii. Do rozwoju OZE niezbędne jest również uproszczenie procedur inwestycyjnych, przeniesienie większości kompetencji decyzyjnych na szczebel regionalny lub lokalny oraz przyjęcie niezbędnych zmian w legislacji, takich jak

• poprawienie ustawy o obszarach morskich RP i administracji morskiej w celu umożliwienia budowy morskich farm wiatrowych
• stworzenie otoczenia legislacyjnego dla biogazowni rolniczych, zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego, lokalizacji oraz zagospodarowania substancji pofermentacyjnych
• stworzenie instrumentów wsparcia dla małych i mikro-źródeł energii odnawialnej, wykorzystywanych przez indywidualnych inwestorów i mieszkańców, w postaci mikro-dotacji oraz ulg podatkowych,
• wprowadzenie jasnych standardów ochrony środowiska w kontekście rozwoju energetyki odnawialnej z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju.

Mając na uwadze potrzeby morskich farm wiatrowych, farm lądowych oraz innych rozproszonych źródeł energii dokument powinien uwzględniać intensywny rozwój elektroenergetycznych sieci przesyłowych oraz dystrybucyjnych.

Według Koalicji Klimatycznej polski Action Plan powinien również wprowadzać zasady efektywnego gospodarowania środkami na wsparcie inwestycji (pochodzącymi z opłat zastępczych, środków UE i ze sprzedaży nadwyżek z Protokołu z Kioto). Środki te powinny być skierowane m.in. na inwestycje sieciowe, w tym linie przesyłowe lądowe i morskie.

Ponieważ odpowiedzialność za rozwój odnawialnych źródeł energii na poziomie ministerialnym nie powinna być rozproszona, Koalicja Klimatyczna proponuje, aby dokument uwzględniał utworzenie Departamentu ds. Energii Odnawialnej. Koordynacja realizacji kompleksowego planu i osiągnięcie ambitnych celów nie będą możliwe bez rozbudowania struktur odpowiedzialnych za rozwój OZE.

- Warto wziąć pod uwagę, że dobrze zaplanowany rozwój OZE może okazać się receptą nie tylko na problemy środowiskowe, ale również na bezpieczeństwo energetyczne kraju oraz kryzys gospodarczy – podkreśla Zbigniew Karaczun.

Członkowie Koalicji Klimatycznej wyrażają wolę współpracy z Ministerstwem Gospodarki na wszystkich możliwych etapach pracy nad dokumentem. Są gotowi wesprzeć Ministerstwo wiedzą i doświadczeniem. Wszystkim powinno zależeć na tym, by Plan przedstawiony Komisji Europejskiej był jak najlepszy i by jego skuteczne wdrażanie przyniosło faktyczny rozwój odnawialnych źródeł energii.

Dnia 25 maja 2010 r. w Centrum Prasowym Foksal Koalicja Klimatyczna zorganizowała konferencję prasową „Plan wykonawczy rozwoju OZE – potrzebny od zaraz!”. Udział wzięli Robert Cyglicki (Greenpeace), Katarzyna Michałowska-Knap (Instytut Energetyki Odnawialnej), Małgorzata Krzyżanowska (Departament Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego) oraz Zbigniew Karaczun (Polski Klub Ekologiczny – Okręg Mazowiecki).