Koniec z kopciuchami w Małopolsce. Nowy Program ochrony powietrza dla Małopolski

Sejmik Województwa Małopolskiego 28 września 2020 podjął uchwałę o przyjęciu nowego Programu ochrony powietrza. Wyznacza on działania zmierzające do osiągnięcia w całej Małopolsce do 2023 roku dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w powietrzu: pyłu PM10, PM2,5, benzo(a)pirenu oraz dwutlenku azotu. A doraźnie wchodzą w życie zakazy, m.in. zakaz palenia w kominkach i innych urządzeniach na paliwa stale, gdy powietrze osiąga II i III trzeci stopień zanieczyszczenia.

Jak Małopolska kończy z kopciuchami

Poprzedni Program ochrony powietrza Małopolska przyjęła w styczniu 2017, ten przyjęty we wrześniu 2020 jest nowym dokumentem. Zakłada on:

• przeprowadzenie inwentaryzacji źródeł ciepła i instalacji odnawialnych źródeł energii w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych na terenie gmin: co najmniej 70% budynków do końca 2021 roku oraz co najmniej 90% budynków do 30 czerwca 2022 roku (w styczniu 2020 w Krakowie było jeszcze 2850 urządzeń zasilanych paliwami stałymi mimo wprowadzonego zakazu palenia węglem),
• przygotowanie do 30 września 2021 roku analizy problemu ubóstwa energetycznego w gminie, 
• w ramach zielonych zamówień publicznych od 2022 roku należy uwzględniać w kryteriach zamówień konkretne wymagania,
• opracowanie i przyjęcie do 30 czerwca 2022 roku planu zrównoważonej mobilności miejskiej (Sustainable Urban Mobility Plan) według wytycznych Komisji Europejskiej,
• przygotowanie szczegółowego planu wdrożenia strefy czystego transportu w oparciu o normy emisji EURO (europejski standard emisji spalin – norma dopuszczalnych emisji spalin w nowych pojazdach) i wdrożenie strefy w wersji pilotażowej w ciągu 1 roku od wejścia w życie przepisów krajowych, umożliwiających jej wprowadzenie,
• wdrożenie strefy czystego transportu opartej o normy emisji EURO dla Miasta Krakowa w wersji docelowej do 31 grudnia 2025 roku,
• przygotowanie i wdrożenie przez miasto Kraków do 31 grudnia 2022 roku systemu monitorowania emisji z transportu,
• przygotowanie do 31 grudnia 2021 roku planu wdrożenia na terenie Krakowa stref Tempo-30, wprowadzenie stref Tempo-30 (strefy z ograniczeniem prędkości pojazdów do 30 km/godz.) według przygotowanego planu powinno nastąpić etapami do 31 grudnia 2025 roku. 

Jest też harmonogram dotyczący kominków i wymiany kotłów:

• od 2022 finansowanie wyłącznie kotłów na biomasę
• od 2023 brak możliwości finansowania ze środków publicznych zakupu kotłów na biomasę o emisji pyłu powyżej 20 mg/m³ (przy 10% O2)
• od 2023 zakaz używania kominków o sprawności cieplnej poniżej 80% lub niespełniających norm ekoprojektu
• do końca 2022 wymiana kotłów pozaklasowych
• do końca 2026 wymiana kotów 3 i 4 klasy (o kotłach c.o. 5 klasy nie wspomniano)

Program czystego powietrza dla Małopolski liczy ponad 400 stron i został poparty wieloma analizami zanieczyszczeń, zdrowotnymi, diagnozuje źródła zanieczyszczeń, wdraża harmonogram dla kolejnych etapów działań by Malopolska do roku 2023 osiągnęła dopuszczalny poziom zanieczyszczeń PM10, PM2,5, benzo(a)pirenu oraz dwutlenku azotu. Uchwała o przyjęciu Programu wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego. Do 31 października 2020 na oficjalnej stronie internetowej każdej gminy i powiatu (w widocznym miejscu na stronie głównej) z terenu Małopolski mają się znaleźć informacje dotyczących m.in. stanu jakości powietrza, odnośnika do aplikacji Ekointerwencji oraz Programu Czyste Powietrze.

Zakaz dla palenia w kominkach i niektórych robót budowlanych

Program zakłada plan na kilka lat wprzód, ale uchwalono też działania doraźne. Od teraz mieszkańcy Małopolski oraz działające na tym terenie przedsiębiorstwa i placówki edukacyjne, muszą śledzić komunikaty lokalnych stacji sanitarnych o poziomie zanieczyszczenia powietrza (stopień I, II i III), bo od tego zależą określone zakazy wchodzące z automatu. Na przykład stopień II i III oznacza zakaz palenia w kominkach, przy stopniu III wchodzi zakaz prowadzenia prac budowlanych, które powodują emisję pyłów. 

Wytyczne dla stopni zagrożenia:

• I stopień - gdy średnia stężenia pyłu PM10 z ostatnich 12 godzin przekroczy 80 µg/m³ 
• II stopień - istnieje ryzyko przekroczenia wartości średniego dobowego stężenia pyłu PM10 – 100 µg/m³ 
• III stopień - gdy istnieje ryzyko przekroczenia wartości średniego dobowego stężenia pyłu PM10 - 150 µg/m³ 

REDAKCJA POLECA

Autor: Gettyimages

Artykuł jest częścią akcji specjalnej TERMOMODERNIZACJA, w której przekonujemy, jak ważne jest kompleksowe do niej podejście i jakie są obecnie możliwości finansowania takich przedsięwzięć.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

Monika Czechowska