Kontrole pieców w polskich domach 2023. Komu grozi kara? Czy musisz wpuścić urzędników do domu?
Kontrole w polskich domach mają na celu sprawdzenie, czy osoby, które zadeklarowały np. piec węglowy jako główne źródło ogrzewania, faktycznie palą w nim węglem. Trzeba wiedzieć, że ruszyły już kontrole pieców w całej Polsce. Kogo w pierwszej kolejności kontrolują urzędnicy i straż miejska? Czy można nie zgodzić się na kontrolę i jakie będą tego konsekwencje?
Spis treści
- Kontrole pieców w polskich domach
- Kontrole pieców 2023 - poradnik dla samorządów
- Kto powinien obawiać się kontroli domu?
- Czy można nie zgodzić się na kontrolę źródła ciepła?
- Kto będzie przeprowadzał kontrole pieca w polskich domach?
- Kontrole pieców 2023 - co grozi za próbę wyłudzenia 3 tys. zł?
Kontrole pieców w polskich domach
Przypomnijmy, że dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3 tys. zł. Przysługuje ono gospodarstwu domowemu, w którym głównym źródłem ogrzewania jest węgiel, a piec węglowy został zgłoszony do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Polacy, którzy spełniają te warunki mogli składać wnioski o dodatek węglowy do 30 listopada 2022.
Samorządy oprócz rozpatrzenia wniosków o dodatek węglowy, muszą ruszyć w teren i skontrolować zgodność zadeklarowanego źródła ogrzewania ze stanem faktycznym. Pierwsze kontrole ruszyły już w 2022 roku. Urzędnikom pomaga straż miejska. Do takich działań zobowiązuje znowelizowana ustawa o dodatku węglowym.
Jakie są wyniki dotychczasowych kontroli w polskich domach? Na przykład w Bydgoszczy skontrolowano 100 domów. Okazało się, że 30 gospodarstw domowych będzie musiało zapłacić karę, za palenie w piecach śmieciami, w tym starymi meblami i ubraniami, a nie węglem, tak jak zadeklarowano.
Rząd pierwotnie zapewniał, że wnioski o dodatek węglowy nie będą weryfikowane.
- Nie wyobrażam sobie, że urzędnik rusza do poszczególnych domów. Nie jesteśmy państwem policyjnym - mówiła w sierpniu Anna Moskwa.
Teraz już wiadomo, że samorządy będą musiały sprawdzać czy w naszych domach palimy węglem, jeśli złożyliśmy wniosek o dodatek węglowy.
Przypomnijmy, że w sierpniu 2022 kiedy ustawa o dodatku węglowym weszła w życie, pojawiły się informacje o próbach wyłudzenia dodatków węglowych poprzez świadome działanie wnioskujących, polegające na modyfikowaniu złożonej wcześniej deklaracji CEEB, w celu uzyskania dodatku węglowego, np. poprzez zamianę zgłoszonego kotła gazowego na kocioł węglowy lub dopisania kozy czy kominka. W związku z tym ustawa we wrześniu została znowelizowana. Wprowadzono zapis obligujący organy samorządowe do okresowych kontroli źródeł ogrzewania.
Kontrole pieców 2023 - poradnik dla samorządów
Resort Ministrstwa Klimatu i Środowiska na podstawie znowelizowanej ustawy opracował specjalny poradnik dla samorządów, dotyczący wypłaty dodatku węglowego. Wynika z niego, że gminy są zobowiązane do starannej weryfikacji składanych wniosków o dodatek węglowy oraz danych w nich zawartych.
Dodatkowo art. 2 ust. 15b-15e daje organom rozpatrującym wnioski o wypłatę dodatku węglowego, możliwość przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, który ma na celu ustalenie faktycznego stanu danego gospodarstwa domowego.
Kto powinien obawiać się kontroli domu?
Nieprecyzyjne przepisy w pierwszej wersji ustawy o dodatku węglowym, powodowały, że wielu właścicieli domów decydowało się na zmianę deklaracji CEEB. To właśnie oni w pierwszej kolejności powinni obawiać się kontroli. Urzędnicy mogą chcieć sprawdzić czy faktycznie palimy w piecu węglem, a nie np. drewnem. Ponadto zgłaszane było kilka wniosków z jednego adresu. W tym przypadku gmina zweryfikuje, czy kilku rodzinom zamieszkującym pod jednym dachem należy się kilka dodatków węglowych (nowelizacja ustawy z 27 października 2022). Więcej na ten temat przeczytasz w artykule:
Czy można nie zgodzić się na kontrolę źródła ciepła?
Na kontrolę źródła ciepła można się nie zgodzić, ale "niewyrażenie zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, stanowi podstawę do odmowy przyznania dodatku węglowego."
Warto wiedzieć, że w przypadku uzasadnionych wątpliwości, co do informacji zawartych we wniosku organ może wezwać wnioskodawcę do złożenia wyjaśnień i zażądać przedstawienia dodatkowych informacji np. deklaracji podatkowych, umowy najmu lub użyczenia mieszkania czy lokalu, orzeczenia o rozwodzie czy separacji.
Kto będzie przeprowadzał kontrole pieca w polskich domach?
Do drzwi naszego domu będzie mógł zapukać np. pracownik socjalny albo strażnik miejska. Trzeba dodać, że kontroli podlegać będą nie tylko osoby, które złożyły wniosek o dodatek węglowy, ale również te, które wnioskowały o dodatek na pellet, drewno, olej opałowy czy gaz LPG.
Kontrole pieców 2023 - co grozi za próbę wyłudzenia 3 tys. zł?
Oświadczenia wnioskodawcy zawarte we wniosku o wypłatę dodatku węglowego składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej. W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli, że wnioskodawca zamieścił we wniosku informacje niezgodne z prawdą, gmina musi zawiadomić organy ścigania oraz odmówić wypłaty dodatku węglowego.
Resort Ministerstwa Klimatu i Środowiska przypomina, że za poświadczenie nieprawdy i próbę wyłudzenia 3 tys. dodatku węglowego grozi wnioskodawcy od pół roku do 8 lat więzienia.
Urzędnikom gminnym również grożą kary. W ustawie czytamy, że "zaniechanie przez organ obowiązku weryfikacji informacji zawartych we wniosku, pomimo posiadania wiedzy o złożeniu nieprawdziwego oświadczenia przez wnioskodawcę, jest obarczone odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych."
