Nowe wymagania dla wszystkich budynków od 2030. 12 marca 2024 zapadła decyzja!
Od 2030 roku wszystkie nowe budynki muszą być zeroemisyjne, a istniejące zmodernizowane. Dotyczy to budynków zarówno mieszkalnych, jak i użyteczności publicznej. Tak stanowi dyrektywa budynkowa, której nowelizacja została przyjęta 12 marca 2024 przez Parlament Europejski
Nowe wymagania dla budynków. Ważne TERMINY
- Od 2025 r. nie będzie można dotować niezależnych kotłów na paliwa kopalne, czyli także kotłów gazowych.
- Od 2028 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne lub będące ich własnością powinny być zeroemisyjne.
- Od 2030 r. wszystkie nowe budynki mają być zeroemisyjne.
- Do 2030 r. instalacje fotowoltaiczne powinny być stopniowo montowane na budynkach publicznych i niemieszkalnych, a także nowych budynkach mieszkalnych.
- Do 2040 r. kotły na paliwa kopalne powinny zostać całkowicie wycofane z rynku.
- Do 2050 r. budownictwo w Unii Europejskiej ma być neutralne dla klimatu.
Wchodzi dyrektywa budynkowa!
We wtorek 12 marca Parlament Europejski przegłosował nowelizację dyrektywy o efektywności energetycznej budynków (Energy Performance of Buildings Directive, EPBD, tzw. dyrektywa budynkowa), której celem jest modernizacja budynków – publicznych, prywatnych, mieszkalnych i niemieszkalnych – tak żeby zdecydowanie zmniejszyć koszty ogrzewania domów i produkcji ciepłej wody, ograniczyć zużycie energii elektrycznej, a także emisję gazów cieplarnianych.
Unia Europejska szacuje, że 75% zasobów budowlanych w Europie jest "nieefektywnych energetycznie". Tylko 1% budynków rocznie jest poddawanych renowacji mającej na celu oszczędność energii. Budynki odpowiadają za 40% zużywanej energii i 36% całkowitej emisji.
Dlatego konieczne było podjęcie inicjatywy legislacyjnej wskazującej zmiany w budownictwie w kierunku energooszczędności i zeroemisyjności. Nowelizacja dyrektywy EPBD ma przyspieszyć osiągnięcie neutralności klimatycznej Unii Europejskiej, a także uniezależnienie się od paliw kopalnych z Rosji. Dyrektywa stanowi etap wprowadzania w życie założeń projektu REPowerEU przyjętego w maju 2022 r. w odpowiedzi na agresję Rosji na Ukrainę i kryzys energetyczny.
Instytut Reform i Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) przygotowały raport „Rozpakowujemy RePowerEU. Kierunek na zdrowe i przyjazne energetycznie domy”, w którym wyjaśniają, dlaczego jest to konieczne. Budynki (jest ich 131 mln) są najbardziej energochłonnym sektorem w Unii. Zużywają ponad 40% energii końcowej. To więcej niż potrzebuje cały unijny przemysł czy transport. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ trzy czwarte z nich to domy przestarzałe technologicznie, nieocieplone, wręcz dziurawe, i ciepło z nich ucieka w ogromnych ilościach.
Wszystkie budynki zeroemisyjne - od kiedy?
Zmiany w budownictwie powinno spowodować, że stanie się ono zeroemisyjne i energooszczędne. To dotyczy istniejących zasobów budowlanych i budynków, które będą powstawać. Pierwsza perspektywa czasowa to rok 2030. Ale do 2050 r. budownictwo w Unii Europejskiej ma być neutralne dla klimatu.
Od 2030 r. wszystkie nowo wznoszone budynki mają być zeroemisyjne.
W stosunku do budynków publicznych ma to się stać wcześniej. Od 2028 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne lub będące ich własnością powinny być zeroemisyjne.
Dyrektywa budynkowa, czyli wielka modernizacja budynków
Niezbędna jest powszechna termomodernizacja budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, tak żeby zmniejszyć ich zapotrzebowanie na energię pierwotną do ogrzewania, chłodzenia wentylacji i klimatyzacji. Państwa członkowskie będą musiały wprowadzić środki, które pozwolą:
- w przypadku budynków mieszkalnych
doprowadzić do zmniejszenia średniego zużycia energii pierwotnej o co najmniej 16% do 2030 r. i co najmniej 20–22% do 2035 r.
- w przypadku budynków niemieszkalnych
do 2030 r. wyremontować 16% budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej, a do 2033 r. 26% takich budynków.
Żeby skutecznie przeprowadzić termomodernizację zasobów budynkowych należy określić minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków.
Cały cykl życia budynków
Określając udział budynków w emisji gazów cieplarnianych, należy brać pod uwagę współczynnik globalnego ocieplenia w cyklu życia budynku. Budynki bowiem odpowiadają za emisje gazów cieplarnianych przed okresem eksploatacji, w jego trakcie i po jego zakończeniu. Współczynnik globalnego ocieplenia obejmuje produkcję i utylizację produktów budowlanych użytych do jego wzniesienia budynku. Sposób zaprojektowania i użyte materiały wpływają na emisje budynku. Charakterystyka całego cyklu życia budynków powinna być brana pod uwagę nie tylko w przypadku nowych budynków, lecz także odnośnie do termomodernizacji.
Obowiązkowa fotowoltaika
Do 2030 r. instalacje fotowoltaiczne powinny być stopniowo montowane na budynkach publicznych i niemieszkalnych – zależnie od ich wielkości, a także na wszystkich nowych budynkach mieszkalnych. O szczegółowych warunkach i terminach będą decydować poszczególne państwa, zależnie czy będzie to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia.
Odejście od paliw kopalnych
Państwa należące do unii powinny przyjąć plany dekarbonizacji systemów grzewczych i wycofywania paliw kopalnych (węgiel, gaz ziemny i olej opałowy) w ogrzewaniu i chłodzeniu.
Do 2040 r. kotły na paliwa kopalne należy całkowicie wycofać z rynku.
Od 2025 r. nie będzie można dotować niezależnych kotłów na paliwa kopalne, czyli także kotłów gazowych.
Nadal będzie można dotować hybrydowe systemy grzewcze, na przykład łączące kocioł z instalacją wykorzystującą energię słoneczną lub pompą ciepła.
Co dalej?
Tekst dyrektywy został już uzgodniony z Radą EU. Teraz wymaga tylko zatwierdzenia przez nią. Wtedy dyrektywa wejdzie w życie. Państwa członkowskie powinny w najbliższym czasie implementować jej założenia do swoich systemów prawnych. Poszczególne państwa będą miały za zadanie opracować własne plany, dostosowane do istniejących warunków, realizowania celów postawionych w dyrektywie budynkowej.
Ponad 1,7 mln budynków w Polsce nieocieplonych
W Polsce wg danych GUS jest 6,3 mln domów jednorodzinnych. Polski Alarm Smogowy wyliczył, że ponad 1,7 mln z nich w ogóle nie jest ocieplonych. Wiele osób nie stać na zapewnienie zimą odpowiedniej ilości ciepła w swoich domach. Zjawisko ubóstwa energetycznego jeszcze się pogłębiło się w związku z kryzysem energetycznym i bardzo wysokimi cenami energii oraz paliw.
