Nowelizacja Prawa budowlanego w opinii Izby Architektów RP

Nowelizacja Prawa budowlanego wchodzi w życie 19 sierpnia 2020. Nowe przepisy dotyczą również architektów i projektantów. Co oni sądzą o zmianach?

Autor: IARP

Nowelizacja Prawa budowlanego przede wszystkim jeszcze bardziej usprawni realizację inwestycji budowlanych, przekonuje Grzegorz Jachym – architekt, członek Krajowej Rady Izby Architektów RP, koordynator Komisji Prawa Inwestycyjnego Krajowej Rady IA, przewodniczący Podkomisji Prawa Budowlanego KRIA.

Nowelizacja Prawa budowlanego ma przynieść szereg ułatwień i uproszczeń, a także przyspieszyć proces inwestycyjny. Zmiany dotyczą różnych przepisów, wśród których jednym z najistotniejszych są nowe uregulowania dotyczące projektu budowlanego, w tym jego zakresu i podziału. Zmiany przewidują zmniejszenie liczby egzemplarzy koniecznych do złożenia wraz ze zgłoszeniem budowy oraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę z 4 do 3 oraz podział projektu budowlanego na 3 części: projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny.

Do wniosku o pozwolenie na budowę będzie dołączać się tylko dwie pierwsze. Projekt techniczny nie będzie zatwierdzany w decyzji o pozwoleniu na budowę. Jego wykonanie przy realizacji obiektu ma być potwierdzane odpowiednim oświadczeniem przy składaniu zawiadomienia o rozpoczęciu robót budowlanych, a sam projekt techniczny – składany wraz z zakończeniem robót do organów nadzoru budowlanego.

Co te zmiany oznaczają dla zwykłego inwestora, projektantów oraz urzędów wydających pozwolenia na budowę?

W dotychczasowym projekcie budowlanym składanym do zatwierdzenia, oprócz (mówiąc w dużym skrócie) usytuowania budynku i elementów zagospodarowania działki oraz opisów i rysunków przedstawiających architekturę i funkcję obiektu, czyli jego wygląd i układ pomieszczeń, konieczne były również projekty konstrukcji i instalacji, przynajmniej w formie opisanych schematów. Obecnie organy administracji architektoniczno-budowlanej zobowiązane są sprawdzać jedynie zgodność projektu zagospodarowania działki z zapisami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzją WZ, a także z wymaganiami ochrony środowiska i warunków technicznych w tym zakresie oraz kompletność projektu budowlanego. Pozostała zawartość, choć mieści się w projekcie, nie podlega weryfikacji przez te organy. W tym kontekście warto również zauważyć, że pracownicy administracji architektoniczno-budowlanej sprawdzający projekty nie muszą posiadać uprawnień budowlanych, w związku z tym ocena zastosowanych w projekcie budowlanym rozwiązań technicznych jest poza ich kompetencją.

Wprowadzany podział ma na celu wyraźne rozróżnienie elementów projektu budowlanego, które nadal będą podlegały weryfikacji przez organ administracji publicznej od tych, za których prawidłowe sporządzenie odpowiedzą wyłącznie projektanci. Wydaje się logiczne, że w zatwierdzanym projekcie winny się znaleźć jedynie informacje, które są niezbędne dla właściwych organów do sprawdzenia wymaganych parametrów inwestycji, czyli takich, które stanowią rodzaj umowy społecznej pomiędzy inwestorem a zbiorowością w zakresie ładu przestrzennego i zapewnienia interesów tzw. osób trzecich.

Wszystkie inne informacje i rozwiązania projektowe, np. konstrukcje i instalacje, są zagadnieniami ważnymi nie dla społeczeństwa, a dla inwestora, użytkownika obiektu. Należy przy tym dodać, że bezpieczeństwo rozwiązań projektowych nie zależy od weryfikacji organów, ale od kompetencji i odpowiedzialności projektantów posiadających odpowiednie kwalifikacje. Nie ma więc uzasadnionej potrzeby angażowania organów państwa (finansowanych przez podatników) w badanie tego, jak inwestor chce rozwiązać zagadnienia techniczne i czy podejmuje słuszne dla siebie działania inwestycyjne.

Konkludując, ograniczenie niezbędnej dokumentacji projektowej na etapie pozwolenia na budowę:

• umożliwi inwestorom znacznie szybsze przygotowanie dokumentacji projektowej w zakresie niezbędnym do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia budowy;
• odciąży organy administracji architektoniczno-budowlanej przy weryfikacji projektów, a w konsekwencji ma szanse przyczynić się do skrócenia terminów wydania decyzji o pozwoleniach na budowę lub przyjęcia zgłoszenia budowy wraz z projektem;
• usprawni i uczyni przejrzystym proces budowlany, w szczególności przy wydawaniu pozwoleń na budowę;
• sprawi, że architekci będą mogli poświęcić więcej czasu na dopracowanie szczegółów projektowanej architektury, zamiast tonąć w biurokracji;
• w kontekście podziału projektu budowlanego i zakresu jego weryfikacji sprawi, że zmiany dokonywane w rozwiązaniach objętych projektem technicznym nie będą wymagały czasochłonnych procedur, pod warunkiem, że nie będą wpływać istotnie na zatwierdzony projekt zagospodarowania i projekt architektoniczno-budowlany.

Rozwiązania dotyczące projektu budowlanego nie będą miały wpływu na poziom bezpieczeństwa projektowanych i realizowanych obiektów. Odpowiednią ochronę użytkowników zapewni zasada, według której funkcje projektantów oraz kierowanie budową i nadzór nad nią sprawować mogą tylko osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.