Nowy Kodeks urbanistyczno - budowlany. Budowa według innych zasad
Kodeks urbanistyczno - budowlany, jako fundamentalny akt prawny ma być źródłem prawa budowlanego. Tym samym ma zastąpić w całości obecne Prawo budowlane i ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym.
Dla procesu inwestycyjno - budowlanego, istotna jest gwarancja jakości prawa. Tworzony właśnie Kodeks urbanistyczno – budowlany ma tę właśnie jakość zapewnić poprzez wprowadzenie nowych, przejrzystych pojęć wywodzących się z już istniejącego prawa budowlanego, jednakże w przejrzysty sposób upraszczających zrozumienie przedmiotu.
Projekt nowego Kodeksu urbanistyczno - budowlanego >>
Przepisy ogólne Kodeksu urbanistyczno - budowlanego ustanawiać mają zasady:
- władztwa planistycznego gminy,
- ochrony wartości wysoko cenionych,
- ochrony praw podmiotowych inwestora do zagospodarowania i zabudowy terenu,
- integracji planowania przestrzennego z planowaniem gospodarczym, w tym uwzględniania skutków ekonomicznych decyzji planistycznych.
Kodeks ma stanowić, że to inwestora obciążać mają obowiązki publicznoprawne wynikające z przepisów nowego prawa, ale z drugiej strony nie można go zobowiązywać do realizacji warunków, których nie wymagają owe przepisy.
Na kanwie dotychczasowych aktów prawnych Kodeks urbanistyczno - budowlany, będzie normował:
1) kształtowanie i realizację lokalnej polityki przestrzennej,
2) przygotowanie terenów pod inwestycje,
3) realizację inwestycji, w tym inwestycji celu publicznego,
4) utrzymanie obiektów budowlanych, a także zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach.
Nowy Kodeks urbanistyczno - budowlany przewiduje szeroką kontrolę społeczną procesu inwestycyjno – budowlanego, w tym udział społeczeństwa w procesie planowania lokalnego i podejmowania rozstrzygnięć inwestycyjnych. Zapewni też dostępność do szerokiego katalogu danych planistycznych i inwestycyjnych poprzez Krajowy Rejestr Budowlany, prowadzony w formie elektronicznej i powszechnie dostępny za pośrednictwem Internetu.
Kodeks ma określać sytuację prawną uczestników procesu inwestycyjno-budowlanego:
- inwestora, gminy,
- organów administracji architektoniczno-budowlanej,
- organów nadzoru budowlanego,
- projektanta, planisty przestrzennego,
- kierownika budowy,
- inspektora nadzoru technicznego.
Celem zasadniczym tego aktu prawnego ma być uregulowanie procesu inwestycyjno-budowlanego taki sposób, aby proces budowlany był realizowany racjonalnie i sprawnie, przy jednoczesnej dbałości o dobro wspólne. Tym samym Kodeks przyjmuje następujące cele szczegółowe:
1) zapewnienie przewidywalności i stabilności gospodarki przestrzenią,
2) ekonomizacja działań planistyczno-przestrzennych,
3) radykalne usprawnienie formalno-prawnej strony procesu inwestycyjno-budowlanego,
4) stworzenie korzystnych warunków prawnych do rozwoju infrastruktury technicznej i społecznej,
5) zapewnienie szczególnej ścieżki inwestycyjnej dla inwestycji celu publicznego, w tym rewitalizacji obszarów zdegradowanych,
6) przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom aktualnie występującym w procesie inwestycyjno-budowlanym, w tym rozlewaniu się zabudowy i zadłużaniu się gmin z tytułu wykupu nieruchomości pod drogi.
Zbiór tez projektu (przyjęte 18.09.2013 przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego) wskazuje, że przepisy wracają do rozwiązań systemowych Prawa budowlanego z 1928 roku, które uwzględniało ścisły, funkcjonalny związek architektury i urbanistyki. Zmiany prawne, jakie niesie za sobą Kodeks, mają również wymusić potrzebę respektowania uwarunkowań lokalnych, artykułowanych aktami prawa miejscowego.
Kodeks nie będzie miał zastosowania do polskich obszarów morskich w zakresie rozstrzygnięć urbanistyczno - planistycznych. Oznacza to, że zagospodarowanie przestrzenne tych obszarów będzie w całości unormowane w ustawie o obszarach morskich RP i administracji morskiej.
Obecnie obowiązujące Prawo budowlane było od 1995 roku tyle razy nowelizowane (lub poprawiane), że stało się niezwykle zagmatwanym zbiorem przepisów, który jak orzekli specjaliści, zatraciło już możliwości poprawiania. Zapowiadano więc całkiem nowe Prawo budowlane. W międzyczasie jednak uaktywniła się koncepcja opracowania Kodeksu budowlanego, który miałby regulować cały proces inwestycji budowlanej. To oznaczało włączenie do Kodeksu przepisów również „rozsypanych” po innych ustawach. Eksperci tworzący założenia nowego Kodeksu powrócili do korzeni budowlanego ustawodawstwa i tworzą dokument zbliżony ideą do Prawa budowlanego z 1928 roku, które chociaż było cienką broszurą znakomicie sprawdzało się jako regulator inwestycji i samego procesu budowania. Jak jednak powszechnie wiadomo, „diabeł tkwi w szczegółach”. Dopiero gotowy dokument i akty wykonawcze do niego pokażą, czy rzeczywiście nowy Kodeks budowlany zrobi porządek z budowlanym procesem inwestycyjnym i czy ułatwi – taka jest intencja jego twórców – działania uczestników procesu budowlanego.
Podstawa prawna:
KODEKS URBANISTYCZNO-BUDOWLANY, projekt przyjęty 18 września 2013 r. na posiedzeniu Komisji Kodyfikacyjnej
