Od czego zależy wysokość emerytury? Jak wyliczyć emeryturę?
Od 25 lat na wysokość emerytury najważniejszy wpływ ma kapitał emerytalny zgromadzony na koncie ZUS. Zależy on od wysokości składek emerytalnych zgromadzonych w czasie lat pracy, a także, dla części, wysokości kapitału początkowego. Im kwota zgromadzonych środków będzie wyższa, tym większa będzie przyszła emerytura. Jak wyliczyć emeryturę?
Spis treści
- Co to jest składka ubezpieczenia emerytalnego?
- Składowe
- Kapitał początkowy
- Tablice średniego dalszego trwania życia
- Jak wyliczyć wysokość emerytury?
- Ile trzeba zarabiać żeby mieć 3000 zł emerytury?
- Ile wyniesie emerytura przy zarobkach 4000 brutto?
- Od czego zależy wyższa emerytura?
Co to jest składka ubezpieczenia emerytalnego?
Składka na ubezpieczenie emerytalne to 19,52% podstawy wymiaru składki. Dla osób zatrudnionych na umowy: o pracę, agencyjną, zlecenie, o świadczenie usług podstawą wymiaru składki jest wynagrodzenie brutto. Z wynagrodzenia zatrudnionego pobierane jest tylko część w wysokości połowy składki, czyli 9,76%, pozostałe 9,76% odprowadza pracodawca.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą składkę opłacają w całości ze swoich funduszy.
Istnieje ograniczenie wysokości składki do trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Jeśli w którymś miesiącu w roku suma składek przekroczy tę kwotę, składki od kolejnego miesiąca nie są pobierane.
Składowe
Jeśli ubezpieczony nie przystąpił do OFE to składka przekazywana jest do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w całości, co oznacza że kwota 19,52% zasila indywidualne konto ubezpieczonego. W przypadku gdy osoba ubezpieczona przystąpiła do OFE to część składki wędruje na konto w ZUS a część odprowadzana jest na konto OFE. Na początku reformy emerytalnej w 1999 r. i wprowadzeniu OFE 12,22% zostawało w ZUS, a 7,3% do OFE. W 2011 r. OFE zmniejszono do 2,3%, a przekazywane dotychczas do OFE pozostałe 5% zasiliła powstałe w ZUS dodatkowe subkonta. W 2013 r. do OFE trafiało 2,8%, a na subkonta 4,5%.
W 2014 r. reforma zmieniła nieco procentowy udział obu składników na 2,92% do OFE i 4,38% na subkonto. Jednocześnie ubezpieczeni otrzymali wybór czy chcą pozostać w OFE – w przypadku rezygnacji całe 7,3% zasila tylko subkonto ZUS. Decyzję można zmienić, ale tylko raz na 4 lata.
Kapitał początkowy
Kapitał początkowy ustalany dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. i pracujących przed 1 stycznia 1999 r. W przypadku tych osób składki na ubezpieczenie społeczne nie zostały uwzględnione w ewidencji ZUS po reformie emerytalnej i ubezpieczeni muszą sami zgromadzić dokumentację potwierdzającą opłacenie składek. Do kapitału początkowego zalicza się m.in. okresy składkowe i nieskładkowe z:
- pracy na etacie,
- prowadzenia działalności gospodarczej,
- służby wojskowej,
- urlopu wychowawczego,
- zasiłku dla bezrobotnych,
- nauki w szkole wyższej.
Zgromadzoną dokumentację w oryginale lub kopii potwierdzonych za zgodność z oryginałem trzeba dostarczyć do ZUS razem z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego. Wniosek o ustalenie kapitału początkowego ubezpieczony może złożyć w każdym momencie, niekoniecznie przed emeryturą.
Tablice średniego dalszego trwania życia
Oprócz kapitału na koncie ubezpieczonego ważnym elementem obliczania emerytury są tablice średniego dalszego trwania życia. Są one publikowane co roku przez GUS pod koniec marca i obowiązują od 1 kwietnia w roku publikacji do 31 marca następnego roku. To uśredniona liczba miesięcy, jakie statystycznie ma szansę przeżyć osoba w określonym wieku, na każdy rok i miesiąc życia. Przykładowo dla osoby w wieku 65 lat 2 miesiące w 2023 r. średnia wynosi 208,6 a dla tej, która ma 65 lat i 8 miesięcy – 205,1. W ten sposób dla każdej osoby występującej z wnioskiem o emeryturę określa się średnią statystyczną długości dalszego życia, która zależy od liczby lat i miesięcy w momencie złożenia wniosku.
W dwóch ostatnich latach prawidłowość coraz większej liczby średniego dalszego trwania życia przerwała pandemia zmniejszając ją o kilka wartości. Z tego też względu osoby, których emerytura była obliczana na podstawie tablic z tych lat była wyższa. Obecnie tendencja wraca do normalności, co znalazło potwierdzenie w opublikowanych 26 marca 2024 r. nowych tablicach, z których wielkości średnich prognozowanych lat życia są wyższe niż rok temu.
Jak wyliczyć wysokość emerytury?
To w zasadzie prosty rachunek, bo wynikający z podzielenia kapitału emerytalnego przez wartość średniego dalszego trwania życia z tablicy GUS.
W skład kapitału osób, które nie przystąpiły do OFE wchodzą zwaloryzowane składki na koncie ZUS powiększone ewentualnie o zwaloryzowany kapitał początkowy.
W przypadku osób uczestniczących w OFE kapitał to zwaloryzowane składki na koncie ZUS, zwaloryzowane składki z subkonta ZUS powiększone o środki przekazane z rachunku OFE oraz ewentualnie zwaloryzowany kapitał początkowy.
Każdy może sprawdzić swój kapitał emerytalny w ZUS udając się do oddziału lub za pośrednictwem elektronicznej platformy PUE ZUS.
Ile trzeba zarabiać żeby mieć 3000 zł emerytury?
Kwotę emerytury tworzą środki gromadzone przez kilkadziesiąt lat. Mogło się zdarzyć, że na wysokość emerytury będą miały duży wpływ wysokie zarobki sprzed lat, chociaż z reguły to wynagrodzenia z lat poprzedzających emeryturę decydują o wysokości świadczenia.
Na stronie internetowej ZUS dostępny jest kalkulator, który podaje w przybliżeniu wysokość świadczenia. Trzeba jednak oprócz wieku czy ostatnich zarobków podać kwoty zwaloryzowanych składek, kapitału początkowego i podobne dane. Można je znaleźć w korespondencji wysyłanej do ubezpieczonych przez ZUS, a także uzyskać dane w oddziale lub poprzez internetową platformę PUE ZUS.
Według danych szacunkowych Instytutu Emerytalnego obecnie kwota emerytury to tylko ok. 42% ostatniego wynagrodzenia. Wychodząc z tego założenia, aby emerytura wynosiła 3000 zł brutto trzeba zarabiać ok. 7140 zł brutto.
Ile wyniesie emerytura przy zarobkach 4000 brutto?
Stosując założenie Instytutu Emerytalnego, jeśli ubezpieczony pobiera wynagrodzenie 4000 brutto przed przejściem na emeryturę, jego świadczenie wyniesie 1680 zł brutto.
Od czego zależy wyższa emerytura?
Dla większości ubezpieczonych Polaków, ze względu na wynagrodzenia wyższa emerytura możliwa jest tylko poprzez dłuższą pracę. Każdy dodatkowy rok pracy, od której są pobierane składki, ale przy założeniu wynagrodzenia na takim samym poziomie, jak przed osiągnięciem wieku emerytalnego zwiększają świadczenie o ok. 8%.
Część oszczędnych i zarabiających więcej mogła zdecydować się w okresie pracy na inwestowanie, np. w fundusze inwestycyjne lub poprzez założenia indywidualnego konta emerytalnego IKE lub indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego IKZE i regularnie zasilać je wpłatami. To zapewni dodatkowe środki pieniężne.
Dodatkowe pieniądze mają zapewniać także Pracownicze Plany Kapitałowe PPK.
Cukrownia Żnin - zdjęcia dawnej cukrowni po rewitalizacji
Autor: ONI Studio
Zrewitalizowana Cukrownia Żnin
