Odśnieżanie dachów 2023 - przepisy, kary i cena. Kto odpowiada za odśnieżanie dachu?
Odśnieżanie dachów jest obowiązkiem, który reguluje art. 61 pkt 2 ustawy − Prawo budowlane, a nadzór budowlany i straż miejska – z powodu zagrożeń dla konstrukcji budynków oraz ludzi i mienia – przywiązują do tego dużą wagę i nie szczędzą kar. Co mówią przepisy o odśnieżaniu dachu? Ile kosztuje?
Spis treści
- Kto odpowiada za odśnieżanie dachów?
- Odśnieżanie dachów ważne dla bezpieczeństwa
- Jakie kary za nieodśnieżony dach?
- Opady śniegu wg Polskiej Normy
- Kto może odśnieżać dach? Przepisy
- Ile kosztuje odśnieżanie dachu?
- Odśnieżanie dachu a bhp
Kto odpowiada za odśnieżanie dachów?
Nie tylko odśnieżanie dachu, ale także odśnieżanie chodników, jest ważnym obowiązkiem właścicieli i zarządców nieruchomości. Śnieg zalegający na powierzchni dachu może negatywnie wpłynąć na konstrukcję dachu, zwłaszcza w czasie roztopów i wahań temperatury. Śnieg zalegający na dachu może również zagrażać przechodniom oraz samochodom poruszających się po drogach i chodnikach osiedlowych. Z tego powodu Prawo budowlane nakłada obowiązek usuwania nadmiaru śniegu z dachu oraz wykonywania doraźnych przeglądów okresowych stanu technicznego dachu oraz całego budynku.
O odśnieżaniu dachu w sezonie zimowym 2022/2023 przypomina GUNB.
Odśnieżanie dachów ważne dla bezpieczeństwa
Obliczając obciążenia pokrywy śnieżnej trzeba zwracać uwagę na różne parametry, m.in. bliskość sąsiednich budynków, kształt dachu oraz rodzaj śniegu, z jakim mamy do czynienia. Świeży opad, tzw. puch śnieżny, jest najlżejszy – przyjmuje się, że jego metr sześcienny waży nie więcej niż 70 kg. Najcięższy jest śnieg mokry, którego waga może osiągać nawet 600 kg/m3. Wartości te zwiększają się, jeśli śniegu nie usuwa się od razu – zleżały i zlodowaciały opad to już ciężar ponad 800 kg/m³.
Nietrudno sobie wyobrazić, że taki masyw może być zagrożeniem nie tylko dla samego obiektu, lecz także ludzi, którzy się w nim znajdują. Warto pamiętać, że im starszy budynek, tym może mieć mniejszą wytrzymałość na ciężar i więcej wad konstrukcyjnych – istotne jest więc, aby reagować sprawnie i dach odśnieżać systematycznie.
GUNB podaje następujące wyliczenia dla obciążenia dachu śniegiem :
- świeży śnieg – 1 kN/m3
- kilka godzin lub dni po opadach – 2 kN/m3
- kilka tygodni lub miesięcy po opadach – 2,5-3,5 kN/m3
- mokry – 4 kN/m3
Takiego dodatkowego obciążenia może nie wytrzymać konstrukcja dachu.
Jakie kary za nieodśnieżony dach?
Zaniechanie obowiązku odśnieżania dachu jest karane mandatem, można też z tego powodu nawet trafić do więzienia (do roku pozbawienia wolności). Wysokość mandatu może wynieść 500 zł. Wystawić mandat może zarówno straż miejska, jak i inspektor nadzoru budowlanego. W przypadku, gdy zajdzie podejrzenie nienależytego stanu technicznego budynku, inspektor nadzoru budowlanego może dodatkowo skierować sprawę do sądu.
Policja również ma prawo ukarać właściciela lub zarządcę nieruchomości karą do 1000 zł. Jeśli właściciel odmówi zapłacenia kary za nieodśnieżony dach policja może skierować sprawę do sądu, a wtedy mandat może wynieść do 5000 zł.
Za nieusuwanie sopli z dachu także może zostać ukaranym mandatem do 500 zł.
Wyciąg z przepisów karnych:
- kto niewłaściwie utrzymuje i użytkuje obiekt budowlany lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 91a ustawy – Prawo budowlane),
- kto nie zapewnia wykonania okresowej kontroli podlega karze grzywny (art. 93 pkt 8 ustawy – Prawo budowlane).
W Prawie budowlanym obowiązek bezpiecznego użytkowania obiektu reguluje art. 61 pkt 2, zaś wysokość kar określają artykuły 93 pkt 8 i 91a.
Opady śniegu wg Polskiej Normy
Zgodnie z normą PN-EN 1991-1-3, Polska podzielona jest na pięć stref śniegowych (obciążenie połaci dachowych śniegiem oraz podział Polski na strefy śniegowe określają normy PN-80/B-02010 wraz ze zmianą Az1 z 2006 oraz PN-EN 1991-1-3:2005). Każda z tych stref charakteryzuje się inną częstotliwością i natężeniem opadów śniegu, co wpływa również na przepisy.
Największy obszar Polski leży w strefie II – znajdują się w niej m.in. miasta takie jak Łódź, Warszawa czy Poznań. W tym rejonie odśnieżanie należy wykonać niezwłocznie, jeśli grubość pokrywy śniegowej wyniesie 72 cm dla śniegu świeżego, 36 cm dla osiadłego (wartość mierzona kilka godzin po opadzie), 20 cm dla śniegu starego (leżącego kilka lub kilkanaście dni) i 18 cm dla mokrego.
Kto może odśnieżać dach? Przepisy
Osoba odśnieżająca dach musi mieć aktualne szkolenie bhp, w zakresie którego były zagadnienia dotyczące odśnieżania dachów oraz ważne badanie lekarskie, które potwierdza jego zdolność do wykonania takiego zadania i dopuszcza go do pracy na wysokości. Warto przy tym przypomnieć, że osoby które wykonują prace na wysokości do 3 metrów powinny przechodzić takie badania co 3-5 lat, a powyżej tej wysokości co 2-3 lata. O ile pracownik ma powyżej 50 lat, takie badania musi przechodzić co roku.
Pracownik skierowany do odśnieżania powinien przejść instruktaż stanowiskowy i być poinformowany o ryzyku zawodowym, związanym z wykonaniem tej pracy.
Pracodawca winien zapewnić, a pracownik stosować, właściwe środki ochrony przed upadkiem z wysokości (szelki wraz z linką bezpieczeństwa i amortyzatorem lub urządzeniem samohamownym, kask oraz obuwie zabezpieczające przed poślizgnięciem). Przed przystąpieniem do odśnieżania należy wygrodzić i oznakować strefy niebezpieczne, w których istnieje zagrożenie spadającymi masami usuwanego śniegu, lodu jak również narzędziami.
Osoba odpowiedzialna za odśnieżanie ma obowiązek tak zorganizować pracę, aby uchronić pracowników nie tylko przed upadkiem z dachu z powodu zbytniego zbliżenia się do jego krawędzi, ale również zabezpieczyć na wypadek, gdyby dach się załamał.
Na pewno do odśnieżania dachu nie wolno wysyłać kobiet w ciąży, którym na wysokości (chyba że w miejscach bezpiecznych, gdzie nie ma potrzeby stosować środków ochrony osobistej) w ogóle nie wolno pracować. Dotyczy to również osób, które nie ukończyły 18 roku życia – mają zakaz pracy na wysokości powyżej 3 m.
Ile kosztuje odśnieżanie dachu?
Odśnieżanie dachów to niebezpieczna praca, dlatego najlepiej powierzyć ją profesjonalistom lub firmom. To oczywiście kosztuje – od ok. 2 do 5 zł/m2 w dużych miastach, cenę różnicuje region oraz powierzchnia dachu.
Średni koszt odśnieżenia dachu płaskiego o powierzchni do 1000 m2 kształtuje się w przedziale 2,06-2,98 zł/m2 netto, powyżej 2000 m2 1,83-2,52, trzeba doliczyć VAT 8%. Najwyższe ceny za odśnieżanie dachów ma Warszawa, najtaniej jest w Zamościu.
Zatrudniając wykonawcę do odśnieżenia dachu, nie wolno tracić czujności co do jakości wykonanej usługi. Podczas odśnieżania zdarza się, że dochodzi do uszkodzenia dachu, a usterki ujawniają się dopiero na wiosnę. Warto zwrócić więc uwagę na ubezpieczenie OC wykonawcy, świadczące o jego gotowości do wzięcia odpowiedzialności za ewentualne szkody wyrządzone podczas świadczenia usług. Warto też po zakończeniu prac każdorazowo przeprowadzać ich odbiór i wpisać do protokołu wszelkie uwagi i wątpliwości.
Szczególną uwagę należy zwrócić na obiekty wielkopowierzchniowe, m.in. hipermarkety, hale targowe i sportowe oraz magazyny. Właściciel bądź zarządca, który nie wywiąże się z obowiązku odśnieżania dachu może zostać ukarany mandatem. Może zostać również wprowadzony natychmiastowy zakaz użytkowania obiektu. W budynkach większych niż 2000 m² oraz innych obiektach, których powierzchnia dachu przekracza 1000 m² dwa razy do roku należy przeprowadzać kontrole techniczne. Obowiązkowe kontrole stanu technicznego budynków mogą wykonywać tylko osoby do tego uprawnione. Niewywiązywanie się z obowiązków dbania o budynek grozi katastrofą budowlaną, za którą właściciel lub zarządca może być pociągnięty do odpowiedzialności zarówno cywilnej, jak i prawnej.
Odśnieżanie dachu a bhp
Za pracę na wysokości uznaje się już czynności wykonywane co najmniej 1 m nad poziomem ziemi (lub każdego innego podłoża). Miejsca pracy na wysokości powinny być zabezpieczone balustradami lub poręczami ochronnymi. Jeżeli ze względów technologicznych takie zabezpieczenie jest niemożliwe, a tak na pewno jest na dachu, osoby na nim pracujące muszą bezwzględnie zostać wyposażone w środki ochrony osobistej przed upadkiem z wysokości. Rodzaj takiego sprzętu powinien zostać starannie dobrany do konkretnych warunków, czyli należy wziąć pod uwagę kształt i stromość dachu, a także jego konstrukcję.
Wiadomo, inne zabezpieczenie będzie potrzebne do odśnieżania dachu płaskiego, gdzie nie będzie konieczności zbliżania się do jego krawędzi, ale za to można się poślizgnąć i przewrócić (tu trzeba zastosować system bezpieczeństwa uniemożliwiający spadnięcie). Inne warunki będą na stromym dachu, gdzie dla odśnieżającego nie ma żadnego podparcia (to wymaga sytemu ochrony przeznaczonego do nadawania pozycji podczas pracy na wysokości), a jeszcze inne podczas pracy wymagającej przebywania w pobliżu krawędzi, co zagraża upadkiem (system powstrzymujący spadanie).
Osoba odśnieżająca dach musi mieć odpowiednią zimową odzież ochronną z rękawicami włącznie. Dobrze, żeby obuwie miało elastyczne podeszwy z przyczepnością do podłoża. Dodatkowo, gdy odśnieżanie (lub inne czynności wykonywane na dachu) grozi upadkiem na mokrej lub śliskiej powierzchni, głowa powinna być zabezpieczona przemysłowym kaskiem ochronnych (ma spełniać wymagania normy PN-EN 397:1997).
I jeszcze ważna uwaga, wynikająca zresztą z przepisów bhp, że odśnieżanie dachu, jak i każda praca na wysokości, powinna być dobrze rozeznana (należy zdiagnozować ewentualne zagrożenia) oraz zaplanowana. To ostatnie oznacza na przykład ustalenie metody odśnieżania, wybór odpowiednich narzędzi i upewnienie się, że osoba delegowana do odśnieżania będzie się nimi umiała posługiwać w ekstremalnych „dachowych) warunkach.
