Odstępstwa od przepisów techniczno – budowlanych. Zmiany w zakresie ich uzyskiwania

Szykują się zmiany w zakresie uzyskiwania odstępstw od przepisów techniczno – budowlanych. Do Rządowego Centrum Legislacji trafił projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane i innych ustaw („Projekt”), który na początku kwietnia 2019 złożył minister inwestycji i rozwoju. Projekt wprowadza zmiany w zakresie uzyskiwania odstępstw od przepisów techniczno – budowlanych.

Odstępstwo od przepisów techniczno – budowlanych bez zgody ministra

Autor: BCLA

Karolina Kowalska, adwokat w BCLA Bisiorek, Cieśliński i Wspólnicy Sp.k.

Obecnie, organ administracji architektoniczno – budowlanej udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno – budowlanych dla budynków dopiero po uzyskaniu upoważnienia ministra, który ustanowił przepisy techniczno – budowlane.

Według założeń Projektu, organ właściwy dla udzielenia pozwolenia na budowę samodzielnie będzie podejmować decyzję o udzieleniu bądź odmowie wydania zgody na odstępstwo.

Oczekiwanie na upoważnienie ministra niewątpliwie przedłuża proces wydania postanowienia o odstępstwie nawet o kilka miesięcy, co w konsekwencji bezpośrednio przekłada się na wydłużenie procesu uzyskania pozwolenia na budowę. W związku z zaniechaniem wystąpienia do ministra, autor Projektu przewiduje znaczne skrócenie czasu oczekiwania na wydanie postanowienia w przedmiotowej sprawie. W kontekście uproszczenia i przyspieszenia procesu inwestycyjnego w przedsięwzięciu budowlanym, zmianę tę należy oceniać jako wielki ukłon w kierunku inwestorów. Bezpośrednio wpłynie to bowiem nie tylko na czas realizacji planowanej inwestycji budowlanej, ale również na jej koszty.

Należy jednak zauważyć, że proponowane zmiany dotyczą wyłącznie budynków. Pozostałe obiekty dla uzyskania zgody na odstępstwo będą wymagały, tak jak dotychczas, upoważnienia ministra, który wydał odpowiednie przepisy.

Łatwiejsza procedura spowoduje chaos architektoniczno – budowlany?

Jeden organ decydujący o odstępstwach techniczno – budowlanych, niewątpliwie gwarantuje większą jednolitość rozstrzygnięć wydawanych w całym kraju. Przeniesienie tego uprawnienia na starostę powoduje jednak wątpliwości, jak duże będą rozbieżności w podejmowanych decyzjach dotyczących odstępstw od przepisów techniczno – budowlanych w zależności od starostwa. Niewykluczone są sytuacje, w których analogiczne wnioski w jednym starostwie spotkają się z wydaniem zgody organu na odstępstwo, a w innym z odmową. Planowane zmiany mogą zatem sprzyjać powstawaniu dysproporcji w ładzie architektoniczno – budowlanym na obszarze całego kraju. 

Co więcej, decyzje podejmowane przez starostę mogą okazać się bardziej subiektywne, niż te wydawane przez ministra. Wprawdzie inwestor jest zobowiązany przedłożyć charakterystykę projektu zagospodarowania nieruchomości sąsiednich, która uwzględnia istniejącą i projektowaną zabudowę, jeżeli odstępstwo skutkowałoby negatywnym wpływem na nieruchomości sąsiednie. Jednak w sytuacji, gdy organ podejmuje decyzje o ewentualnych odstępstwach techniczno – budowlanych na obszarze swojego działania, może to sprzyjać przedkładaniu interesów gminy ponad interes właścicieli działek sąsiednich, zwłaszcza w przypadku planowania większych inwestycji.