Podatek od gruntu 2023 - kto powinien zapłacić podatek gruntowy i ile wynosi?

Podatek od gruntu, zwany też podwójnym podatkiem od nieruchomości, to jedna z danin publicznych. Ponieważ dotyczy on zarówno właścicieli oraz użytkowników gruntów, jak i posiadaczy obiektów na nich posadowionych, do jego zapłaty zobowiązani są często także przedsiębiorcy. Kto musi płacić podatek gruntowy?

Spis treści

1. Jakie nieruchomości objęte są podatkiem od gruntu?
2. Jak jest wyliczany podatek gruntowy i ile wynosi?
3. Podatek od nieruchomości: ile wynosi w 2023?
4. Czy od każdego gruntu trzeba płacić podatek

Z formalnego punktu widzenia podatek od gruntu jest uregulowany w dwóch ustawach. Zasady jego ustalania i poboru określone są w ustawie o podatku od nieruchomości i opłatach lokalnych. Natomiast zasady poboru opłat za wieczyste użytkowanie gruntu są określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami.

• Podatek od nieruchomości 2023 - zapłać do 15 maja! Inaczej zapłacisz z odsetkami

Jakie nieruchomości objęte są podatkiem od gruntu?

Zgodnie z art. 2 przywołanej ustawy opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Praktycznie więc spod władania tego podatku wyjęte są użytki rolne lub lasy – ale pod warunkiem, że nie są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.

W rzeczywistości w dalszym ciągu większość gruntów objętych tą formą podatku należy do gmin lub skarbu państwa, a przez przedsiębiorców są one wykorzystywane na podstawie umów użytkowania wieczystego. Choć w tym miejscu warto wspomnieć, że gotowy jest już projekt ustawy mającej na celu zlikwidowanie użytkowania wieczystego także takich gruntów i przejęcia ich na pełną własność przez użytkowników, podobnie jak to miało miejsce w przypadku gruntów wykorzystywanych pod budownictwo mieszkaniowe.

• Użytkowanie wieczyste zlikwidowane przez rząd. Będą nowe opłaty za grunt

Umowa użytkowania wieczystego – zawierana w formie notarialnej, zazwyczaj na 99 lat i nie mniej niż 40 lat – daje użytkownikowi wieczystemu praktycznie takie same prawa, ale i obciąża go podobnymi obowiązkami jak prawnego właściciela.

Jednym z takich uprawnień jest możliwość zabudowy takiego gruntu, na dodatek użytkownikach wieczysty do takiej budowli ma pełne prawa.

Art. 3 ustawy stanowi, że podatnikami w zakresie podatku od nieruchomości, a więc też podatku gruntowego są zarówno właściciele, jak i użytkownicy wieczyści.

Jak jest wyliczany podatek gruntowy i ile wynosi?

Zgodnie z art. 72 ustawy o gospodarce nieruchomościami opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ustala się według stawki procentowej od ceny nieruchomości gruntowej.

Stawka procentowa pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego wynosi od 15 proc. do 25 proc. ceny nieruchomości gruntowej.

Natomiast wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego jest uzależniona od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana, i wynosi między innymi:

za nieruchomości gruntowe oddane na cele rolne – 1 proc. ceny;

• za nieruchomości gruntowe, na których położone są garaże lub stanowiska postojowe niewykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej albo nieruchomości przeznaczone na te cele – 1 proc. ceny;
• za nieruchomości gruntowe oddane na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów publicznych oraz działalność sportową – 1 proc ceny;
• za nieruchomości gruntowe na działalność turystyczną – 2 proc. ceny;
• za „pozostałe nieruchomości gruntowe” – 3 proc. ceny.

Na wysokość opłaty nie wpływa ani wysokość osiąganych zysków z prowadzonej działalności, ani np. klasa gruntów.

• Od lipca wyższe składki ZUS od działalności gospodarczej - o ile wzrosną?

Opłatę za cały rok z góry trzeba wnieść do 31 marca. W przypadku spóźnienia naliczane są odsetki od zaległości, mogą też być kary – wszystko zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie ordynacja podatkowa.

Podatek od nieruchomości: ile wynosi w 2023?

Grunty objęte są też zmienianymi co roku stawkami podatku od nieruchomości. Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć w skali roku w 2023 r. w przypadku gruntów:

• związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 0,62 zł od 1 m² powierzchni,
• pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych – 4,58 zł od 1 ha powierzchni,
• pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,30 zł od 1 m² powierzchni,
• niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji, o którym mowa  w ustawie o rewitalizacji i położonych na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym,
• obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego – 3 zł od 1 m² powierzchni.

Dodać należy, że podatek trzeba też płacić od budynków lub ich części; gdy są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – wynosi on w 2023 maksymalnie 17,31 zł od 1 m² powierzchni użytkowej.

Przedsiębiorcy – osoby fizyczne płacą podatek ratalnie, w terminach do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada danego roku. Wysokość podatku ustala w decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, czyli wójt gminy, burmistrz lub prezydent miasta.

Pozostali podatnicy (np. spółki z o.o., spółki akcyjne) płacą podatek miesięcznie, za poszczególne miesiące, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń - do 31 stycznia. Wysokość podatku ustalają samodzielnie.

Czy od każdego gruntu trzeba płacić podatek

Choć co do zasady podatkiem gruntowym objęty jest każdy grunt, to jednak ustawa o podatku od nieruchomości ustanawia wyłączenia spod podatku. Dotyczą one – czyli podatkiem gruntowym nie są objęte:

• grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, z wyjątkiem gruntów pod wodami jezior lub zbiorników sztucznych;
• grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi;
• grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle – z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż utrzymanie dróg publicznych lub eksploatacja autostrad płatnych;
• nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych, urzędów związków metropolitalnych i urzędów marszałkowskich;
• ponadto grunty, które są nieużytkami albo użytkami ekologicznymi,
• a także, pod warunkiem wzajemności – nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych albo przekazane im w  użytkowanie wieczyste, przeznaczone na siedziby przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych.

Również w przypadku nieruchomości co do zasady objętych podatkiem ustawa o podatku od nieruchomości zawiera liczne zwolnienia.

Zwolnienia lub niższe stawki podatku od nieruchomości może także ustanawiać sama rada gminy, zmieniając je zresztą co roku – ale nie może ich podwyższyć poza stawki przewidziane na dany rok w ustawie.

Zbigniew Biskupski