Pompy ciepła idą do kontroli. Nowa lista ZUM od 1 kwietnia 2024!
Wielka popularność pomp ciepła i dotacje rządowe na ich montaż spowodowały napływ urządzeń niespełniających standardów. Rozpoczęła się weryfikacja pomp ciepła i ich dostawców. Media straszą kontrolami i odbieraniem dotacji. Czy słusznie? Co podlega kontroli? Jakie zmiany w programie Czyste Powietrze i Mój Prąd?
Spis treści
- Pompy ciepła – gdzie szukać sprawdzonych urządzeń?
- Czy trzeba obawiać się kontroli i odebrania dotacji?
- Kontrole UOKiK - kto na celowniku?
- Co dalej z dofinansowaniem instalacji z pompami ciepła?
- Weryfikacja listy ZUM – kiedy?
Pompy ciepła – gdzie szukać sprawdzonych urządzeń?
Dwadzieścia lat temu pompy ciepła w domach były rzadkością nie tylko przez ceny, ale wymagania w ich instalacji wynikające z pozyskiwania ciepła z gruntu czy studni głębinowych. Dzięki rozwojowi technologii i rozpowszechnieniu kompaktowych instalacji urządzenia stały się konkurentem dla tradycyjnych systemów. W zeszłym roku w Polsce zainstalowano najwięcej pomp ciepła w UE. Do popularności przyczyniły się także rządowe programy dotacji Czyste Powietrze i Mój Prąd.
W związku z zapotrzebowaniem, jak zwykle pojawił się problem jakości niektórych oferowanych produktów. Kusiły ceną i oferowanymi możliwościami, ale ich jakość pozostawiała dużo do życzenia i najczęściej okazywało się już po montażu, że prezentowane w charakterystykach parametry pracy mają niewiele wspólnego z rzeczywistością. To wymusiło potrzebę weryfikacji urządzeń, na które można otrzymać rządową dotację.
Funkcjonująca od 30 września 2020 r. lista zielonych urządzeń i materiałów, zwana listą ZUM będąca do tej pory rekomendacją stała obowiązującym kryterium wyboru. Obecnie tylko urządzenia z tej listy mogą otrzymać rządowe dotacje.
Czy trzeba obawiać się kontroli i odebrania dotacji?
W komunikacie z grudnia 2023 r. NFOŚiGW przekazało, że przekazywane w mediach informacje o wzmożonych kontrolach pomp ciepła nie są prawdziwe. Kontrola zainstalowanego systemu grzewczego to rutynowe działanie nie skierowane jedynie na samą pompę ciepła. W warunkach uzyskania dotacji znajduje się punkt o możliwości skontrolowania wydatkowania środków u beneficjentów programu wciągu 5 lat od jej otrzymania. Do tej pory bowiem można było skorzystać z rekomendowanych na liście ZUM urządzeń, ale nie była ona obowiązkowa.
Przypominamy, że zgodnie z treścią programu „Czyste Powietrze”, NFOŚiGW i/lub wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej mogą dokonać kontroli przedsięwzięć samodzielnie lub przez podmioty zewnętrzne od momentu złożenia wniosku o dofinansowanie, w trakcie realizacji oraz w tzw. 5-letnim okresie trwałości, liczonym od daty zakończenia inwestycji.
Warto podkreślić, że wówczas weryfikacji podlega całe przedsięwzięcie dofinansowane z programu, nie tylko wspomniane urządzenia, a kontrole w równym stopniu dotyczą inwestycji w kotły gazowe, kotły na pellet (biomasę drzewną), czy wspomniane pompy ciepła. Kontrole prowadzone w miejscu inwestycji, tj. w domach beneficjentów programu „Czyste Powietrze”, mają na celu weryfikację, czy inwestycja zrealizowana jest zgodnie z umową o dofinansowanie, w tym czy dofinansowane urządzenia są zainstalowane w budynku i czy spełniają wymogi programu.
Z komunikatu NFOŚiGW z dnia 19 grudnia 2023 r.
Kontrole UOKiK - kto na celowniku?
Przez cały 2023 r. napłynęło do UOKiK bardzo wiele skarg od użytkowników nowo zamontowanych systemów grzewczych z pompami ciepła. Głównie dotyczą one firm sprzedających oraz montujących urządzenia. UOKiK zapowiada kontrole jakości oferowanych urządzeń u importerów, dostawców i instalatorów systemów. Wszyscy oferujący urządzenia niespełniające określonych warunków i norm, powinni się obawiać ewentualnych kontroli, nie beneficjenci programu „Czyste Powietrze”.
Co dalej z dofinansowaniem instalacji z pompami ciepła?
Pompa ciepła nie jest wyjątkowo skomplikowanych urządzeniem, ale jej charakter pracy w trybie ciągłym i zapewnienie bezawaryjności przez dziesięciolecia wymagają zastosowania do budowy podzespołów materiałów o wysokiej jakości. Sprawdzaniem i certyfikowaniem jakości urządzeń zajmują się wyspecjalizowane laboratoria. Nic więc dziwnego, że pompy ciepła z certyfikatami nie należą do tanich urządzeń.
Dotychczasowa lista urządzeń objęta dofinansowaniem straciła ważność 15 lutego 2024 r. W nowej liście ZUM zamieszczonej na stronie https://lista-zum.ios.edu.pl znajdują się urządzenia z listy poprzedniej, ale tylko pod warunkiem dopełnienia formalności przez podmioty uprawnione do zgłoszenia urządzeń i materiałów na listę.
Wnioskodawcy programu Czyste Powietrze zobowiązani są do skorzystania tylko z urządzeń tam wymienionych. Te nowe, przejściowe warunki dotyczące pomp ciepła obowiązywać będą czasowo, tylko do 1 kwietnia 2024 r.
Weryfikacja listy ZUM – kiedy?
W terminie do 1 kwietnia 2024 r. Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ – PIB) prowadzący na zlecenie NFOŚiGW listę ZUM ma na podstawie dostarczonych przez producentów i dystrybutorów badań przeprowadzonych w niezależnych akredytowanych laboratoriach w UE lub EFTA zweryfikuje spełnienie nowych wymogów programu Czyste Powietrze przez pompy ciepła wpisane na listę ZUM.
Po 1 kwietnia na liście ZUM zostaną tylko te urządzenia, które spełniają wymogi programu Czyste Powietrze, potwierdzone badaniami, które przeszły weryfikację (IOŚ – PIB).
Graffiti zalało Warszawę. Bazgroły pokrywają wszystko, nawet zabytki. Zobacz zdjęcia
Autor: Szymon Starnawski/Grupa Murator
Graffiti w centrum Warszawy
