Ponowne przeliczenie emerytury ze względu na długość życia - kto może się starać o ponowne przeliczenie emerytury?
Kto może się starać o ponowne przeliczenie emerytury? Które roczniki mogą przeliczyć emeryturę? Jak to zrobić? Długość życia, a ściślej dane ze specjalnych tablic dalszego trwania życia bezpośrednio wpływa na wysokość wyliczanej przez ZUS emerytury. Dane te zmieniają się co roku, dlatego przepisy dopuszczają ponowne obliczenie emerytury z przyjęciem wartości prognozowania dalszej długości życia.
Spis treści
- Kiedy można emeryturę przeliczyć na nowo?
- Przeliczanie emerytury z uwzględnieniem tablic trwania życia
- Wniosek o ponowne przeliczenie emerytury
- Tablice z dalszym trwaniem życia: które są najkorzystniejsze?
Czy wszyscy emeryci mogą skorzystać z tego prawa i jak to zrobić?
Kiedy można emeryturę przeliczyć na nowo?
Tablice dalszego trwania życia mają zastosowanie tylko w przypadku wyliczania emerytur przyznawanych według nowych zasad, a więc dla osób, które urodziły się od 1 stycznia 1949 roku.
Osoby otrzymujące emerytury według starego systemu mogą też wystąpić o przeliczenie emerytury, ale tylko wtedy jeśli już po jej przyznaniu opłacali jeszcze składki – np. z tytułu dalszego zatrudnienia, albo uzyskania nowych dokumentów, w posiadaniu których nie byli składając wniosek o emeryturę.
Emeryturę przyznaną na nowych zasadach możesz przeliczyć, jeśli:
- po jej przyznaniu zainteresowana osoba pracowała lub podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu;
- uzyskała nowe dowody, które mają wpływ na wysokość kapitału początkowego, bo dotyczą okresów składkowych i nieskładkowych lub wynagrodzenia za okres, który przypada przed przyznaniem emerytury.
Jeśli po przyznaniu emerytury, senior pracował lub podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu, może złożyć wniosek o ponowne obliczenie emerytury z uwzględnieniem składek zapisanych na swoim koncie po przyznaniu emerytury.
Przeliczanie emerytury z uwzględnieniem tablic trwania życia
W tym przypadku także będzie miało znaczenie, jakie tablice dalszego trwania życia będą miały zastosowanie.
ZUS obliczy bowiem emeryturę ponownie w następujący sposób.
Składki, które zostały zapisane na koncie po tym, jak taka osoba zaczęła pobierać emeryturę, podzielone zostaną przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalane jest w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury.
Pod uwagę ZUS weźmie tylko te składki, które były zapisywane na koncie ubezpieczonego od miesiąca, w którym pierwszy raz pobrał on emeryturę, do miesiąca, w którym złożył wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia. Składki te podlegają waloryzacji.
Wniosek o ponowne przeliczenie emerytury
Wniosek o przeliczenie świadczenia można złożyć po upływie roku kalendarzowego, jeśli nadal kontynuuje się zatrudnienie. Jeśli zainteresowana osoba zakończyła zatrudnienie, to wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem składek zapisanych na koncie po przyznaniu emerytury można złożyć bezpośrednio po zakończeniu zatrudnienia. Emeryturę ZUS przeliczy od miesiąca, w którym złożono wniosek.
Przeliczony może być też sam kapitał początkowy. Stanie się tak, jeśli senior uzyska dokumenty potwierdzające jego aktywność zawodową sprzed 1999 r. Wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego (wniosek EKP) można złożyć w dowolnym momencie.
Jak już o tym napisaliśmy na wstępie, można także wnioskować o ponowne obliczenie emerytury z przyjęciem wartości prognozowanej dalszej długości życia z najkorzystniejszej tablicy, jeśli dotąd nie korzystało z tej możliwości przeliczenia.
Tablice z dalszym trwaniem życia: które są najkorzystniejsze?
Tablice zawierające dane o prognozowanym dalszym trwaniu życia Główny Urząd Statystyczny publikuje raz w roku – w marcu. Mają one zastosowanie do osób, które wnioski o emeryturę składają od kwietnia danego roku do marca roku następnego.
Osoby, które osiągną ustawowy wiek emerytalny i nabywają prawo do emerytury, ale dalej pracują nie składając wniosku o emeryturę, będą miały wyliczane świadczenie z zastosowaniem tablic obowiązujących w roku złożenia wniosku o emeryturę. Jednak, jeśli bardziej korzystne będą tablice z roku osiągnięcia wieku emerytalnego, mają prawo do przeliczenia emerytury według tych starszych, korzystniejszych tablic.
Są też osoby, które składają wniosek o emeryturę zaraz po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego, ale emerytury nie pobierają. Dzieje się tak np. gdy nie rozwiążą stosunku pracy. Wówczas ZUS emeryturę przyzna ustaliwszy wcześniej jej wysokość, ale zawiesi wypłatę.
W takim przypadku emerytura także może być przeliczona według tablic obowiązujących w dniu nabycia do niej prawa, a nie w terminie rozpoczęcia wypłaty świadczenia.
Z praktycznego punktu widzenia warto pamiętać o dwóch kwestiach. Po pierwsze – średnia wieku zarówno w przypadku kobiet i mężczyzn wydłuża się nieustannie i GUS w kolejnych tablicach co roku podaje coraz dłuższe okresy przewidywanego trwania życia, a więc kapitał emerytalny dzielony jest przez coraz większą liczbę, co daje coraz niższe wyniki. Poza okresem 2021-2022, gdy wskutek pandemii ten trend się przejściowo odwrócił, w kolejnych latach dane będą więc dla osób występujących o emeryturę coraz gorsze.
W przypadku możliwości przeliczenia emerytury ze względu na długość życia warto to zrobić, gdy będzie się miało prawo do skorzystania z tablic z przeszłości, a nie z przyszłości – za wyjątkiem lat 2021-2022.
Po drugie – osobom składającym wniosek o emeryturę ZUS z automatu może przeliczyć wysokość świadczenia według dwóch wariantów tablic dalszego trwania życia – obowiązujących w roku składania wniosku i w roku gdy ukończyli ustawowy wiek emerytalny; wtedy wypłacał będzie emeryturę według korzystniejszego wyliczenia.
W każdym innym przypadku trzeba najpierw w ZUS utwierdzić się czy ma się prawo do przeliczenia emerytury – ze względu na lata życia albo z innego powodu, a jeśli ZUS to potwierdzi, trzeba wypełnić i złożyć wniosek w przeliczenie emerytury – formularz ZUS ERPO.
Więcej o zasadach przeliczania emerytur - oficjalna strona ZUS.
Listen on Spreaker.
