PPP do nowelizacji (cz. II)

Nie ulega wątpliwości, że tym, co najbardziej zniechęcało zamawiających do sięgania po formułę partnerstwa publiczno-prywatnego, była żmudna i kosztowana procedura przygotowawcza. Obowiązkiem podmiotu publicznego było sporządzenie bardzo szczegółowych analiz, jeszcze przed podjęciem decyzji o realizacji przedsięwzięcia. Miały one określić jego efektywność oraz zagrożenia związane z jego realizacją.

Opracowanie to obejmowało analizę:

• ryzyk związanych z realizacją projektowanego przedsięwzięcia, z uwzględnieniem różnych sposobów ich podziału między podmiot publiczny i partnera prywatnego oraz wpływu na poziom długu publicznego i deficytu sektora finansów publicznych;
• aspektów ekonomicznych i finansowych przedsięwzięcia, w tym porównania kosztów jego  realizacji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego z kosztami jego przeprowadzenia w inny sposób;
• porównania korzyści związanych z realizacją przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego z korzyściami i zagrożeniami społecznymi związanymi z realizacją przedsięwzięcia w inny sposób;
• stanu prawnego składników majątkowych, jeżeli prawo do nich ma być przeniesione lub ustanowione przez podmiot publiczny na rzecz partnera prywatnego albo spółki, o której mowa w art. 19 ust. 1.;

Oprócz tego weszły w życie akty wykonawcze, które bardzo szczegółowo określały zakres powyższej analizy. To właśnie koszty jej wykonania i długi okres przygotowań sprawiły, że do tej pory nie została podpisana żadna umowa w formule PPP. Dlatego też ustawodawca postanowił wprowadzić zmiany, które sprawią, że korzystanie z tej formuły będzie łatwiejsze i mniej kosztowne. Dotychczasowy stan prawny był bowiem mocno krytykowany, zarówno przez przedstawicieli władz publicznych, jak i podmioty prywatne zainteresowane tą formą realizacji inwestycji. Głównie dlatego, że przepisy obligują podmiot publiczny do sporządzenia ex ante bardzo skomplikowanych analiz udziału strony prywatnej w przedsięwzięciu w oparciu o hipotetyczne założenia. A nie jest łatwo tego dokonać w sytuacji, gdy nie dysponuje on wiedzą na temat know-how partnera prywatnego.

W związku tym postanowiono zmienić zasady i obowiązki w zakresie analizy. Ustawa zniesie konieczność opracowywania kosztownych raportów. Ustawodawca zaproponował alternatywę. Przed podjęciem decyzji o realizacji określonego przedsięwzięcia w ramach PPP, podmiot publiczny opracowuje wariant publiczny, określający, co najmniej:

• standard przedsięwzięcia, niezbędny dla realizacji zadania publicznego, w tym specyfikacji funkcji dla jego wypełnienia oraz jakości świadczonych usług;
• okres realizacji przedsięwzięcia;
• niezbędne nakłady na realizację przedsięwzięcia;
• źródła finansowania przedsięwzięcia;
• koszty realizacji przedsięwzięcia;
• przychody lub dochody z przedsięwzięcia, w tym przewidywane opłaty i ceny;
• rodzaje ryzyka charakterystyczne dla przedsięwzięcia.

Przygotowany w oparciu o te wytyczne wariant publiczny, czyli "sposób realizacji przedsięwzięcia finansowanego wyłącznie ze środków publicznych, ma ułatwić podmiotowi publicznemu:

• określenie zakresu działań koniecznych do realizacji konkretnego zadania;
• zdefiniowanie standardu dotyczącego niezbędnej infrastruktury lub świadczonych usług;
• przygotowanie specyfikacji wyboru partnera prywatnego (dzięki analizie rzeczywistych warunków, jakie musi spełniać przedmiot późniejszego przetargu).

W specyfikacji istotnych warunków zamówienia, SIWZ, podmiot publiczny powinien określić również swoje oczekiwania co do finansowania przedsięwzięcia przez ewentualnego partnera prywatnego". Ponadto musi dokonać oceny, czy możliwa jest realizacja wariantu publicznego, biorąc pod uwagę własne możliwości finansowe. W przypadku jednostki samorządu terytorialnego, trzeba wziąć pod uwagę ograniczenia, określone w art. 169 i 170 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.). Czytamy tam, że łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym spłat rat kredytów i pożyczek, wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń oraz gwarancji nie może przekroczyć 15% planowanych na ten okres dochodów. Natomiast całkowity dług na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% dochodów ogółem tej jednostki w danym roku budżetowym. W trakcie roku budżetowego łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczać 60% planowanych w danym roku budżetowym dochodów.