Prawdziwa rewolucja. Dowód osobisty w telefonie ważny jak plastikowy to nie wszystko. Co może aplikacja mObywatel
Aplikacja mObywatel, która zyska pełną moc prawną na początku lipca oznacza prawdziwą rewolucję w załatwianiu wszelkich spraw urzędowych, wymagających legitymowania się dowodem osobistym i nie tylko. Otwiera nowe możliwości: od płacenia podatków po uwierzytelnianie dokumentów z mocą prawną porównywalną z podpisem cyfrowym.
Spis treści
- Aplikacja mObywatel – nowy dowód osobisty
- Profil mObywatel z nowym certyfikatem
- mObywatel otwiera drogę do e-Płatności
Prezydent podpisał ustawę z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel. W dwa tygodnie po jej publikacji w Dzienniku Ustaw my, obywatele znajdziemy się w całkiem innej rzeczywistości. Na początek ci, którzy plastikowy dowód osobisty zechcą zastąpić aplikacją mObywatel działającą z pulpitu telefonu komórkowego.
Jak aplikacje bankowe zastąpiły plastik wydawany przez banki, tak aplikacja mObywatel zastąpi wkrótce plastik wydawany przez urzędy jako dowód osobisty.
Aplikacja mObywatel – nowy dowód osobisty
Urzędowa aplikacja mObywatel – jako dokument elektroniczny – będzie miała taką samą moc prawną jaką obecnie mają papierowe dokumenty tożsamości. Tym samym mObywatel stanie się nowym mobilnym dokumentem tożsamości.
Nowa ustawa ma zapewnić użytkownikom aplikacji mObywatel możliwość posługiwania się nowym środkiem identyfikacji elektronicznej - profilem mObywatel. Ten zaś, podobnie jak profil zaufany oraz profil osobisty – pozwoli na potwierdzenie tożsamości (uwierzytelnienie) w usługach online.
Nowe prawo ma też umożliwić dokonywania płatności w aplikacji mObywatel w ramach usług świadczonych na rzecz użytkownika aplikacji oraz opatrywania dokumentów elektronicznych podpisem zaufanym, po uwierzytelnieniu przy użyciu profilu mObywatel (obecnie podpis zaufany może złożyć wyłącznie posiadacz profilu zaufanego lub profilu osobistego).
Ustawa stanowi, iż korzystanie z aplikacji mObywatel, analogicznie jak to ma miejsce obecnie (choć teraz nie ma ona takiej rangi prawnej jak dowód osobisty, stanie się to dopiero po wejście w życie nowych przepisów), będzie dobrowolne i bezpłatne. Użytkownik aplikacji będzie mógł zrezygnować z jej korzystania poprzez jej odinstalowanie lub unieważnienie certyfikatu użytkownika aplikacji mObywatel.
Użytkownikiem aplikacji mObywatel będzie mogła zostać osoba fizyczna, która została uwierzytelniona w sposób analogiczny jak teraz się to robi przy zakładaniu Profilu Zaufanego albo złożyła wniosek o wydanie dowodu osobistego, a jej tożsamość i obywatelstwo zostały potwierdzone w analogiczny sposób jak na okoliczność występowania o dowód osobisty, uregulowany w ustawie z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.
Wyjątek od powyższej zasady stanowią użytkownicy mLegitymacji szkolnej oraz legitymacji studenckiej w postaci dokumentu mobilnego. Użytkownik aplikacji mObywatel korzystający wyłącznie z usług pozwalających na posługiwanie się wyżej wspomnianymi legitymacjami zostanie uwierzytelniony w sposób właściwy dla procedury wydawania takich dokumentów przez organ wydający te dokumenty.
Profil mObywatel z nowym certyfikatem
Zodnie z ustawą profil mObywatel to nowy środek identyfikacji elektronicznej, którego dane będą potwierdzane przy użyciu certyfikatu wydanego użytkownikowi aplikacji mObywatel, zawierającego w szczególności:
- imię (imiona), nazwisko oraz numer PESEL oraz obywatelstwo użytkownika aplikacji mObywatel,
- numer seryjny certyfikatu generowany przez podmiot wydający certyfikat,
- oznaczenie daty i godziny początku i końca okresu ważności certyfikatu.
Certyfikat będzie wydawany na okres roku, przy czym będzie mógł być wcześniej unieważniony przez użytkownika m.in. za pośrednictwem dedykowanej infolinii – w sytuacji, w której użytkownik i posiadacz tzw. profilu mObywatel utraci telefon. Minister właściwy do spraw informatyzacji zapewni także możliwość unieważnienia certyfikatu podstawowego przy użyciu usługi online.
mObywatel otwiera drogę do e-Płatności
Nowe prawo oznacza ponadto stworzenie rozwiązania, w ramach którego jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty będą mogły prowadzić ewidencję w celu udostępniania dokumentów elektronicznych w aplikacji mObywatel, wydanych dla obywateli (mieszkańców, członków organizacji).
Jak zapowiadali autorzy nowego prawa, działania te przyczynią się do wyrównywania dysproporcji w zakresie dostępu do nowoczesnych technologii, w szczególności dla mieszkańców mniejszych gmin i powiatów. Nie czekając na zakończenie procesu legislacyjnego i wejście nowych przepisów w życie Centralny Ośrodek Informatyki przygotował platformę e-Płatności. Ma być ona udostępniona w aplikacji mobilnej mObywatel oraz w serwisie mObywatel.gov.pl.
Poprzez tę platformę można będzie regulować online zobowiązania wobec urzędów, w tym także jednostek samorządu terytorialnego, łącznie ze szczeblem gminy. W ramach pilotażu, w gminach, które do niego przystąpią można będzie w ten sposób uregulować podatek od nieruchomości – najbardziej popularne i powszechne zobowiązanie jakie obywatele wnoszą na rzecz swojej gminy.
Podobnie jest z opłatą za śmieci, czyli formalnie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Kolejny na liście jest też podatek za najem lub dzierżawę gruntów Skarbu Państwa. By maksymalnie uprościć procedurę, osoby regulujące zobowiązania wobec gminy poprzez e-Płatności będą mogły skorzystać z szybkiej, bezpiecznej i bezpłatnej (bez prowizji) metody jaką jest BLIK.
Warto dodać, że aplikacja mObywatel została do tej pory pobrana już ponad 10 milionów razy, a w ramach publicznych usług cyfrowych mogą oni korzystać m.in. z tak popularnych i mających powszechne zastosowanie rozwiązań cyfrowych jak eRecepty, eZwolnienia i mPrawojazdy.
