Problemy z ocieplaniem? Zapraszamy do dyskusji...

Co robić, gdy brak jest zgody właściwego organu administracji państwowej na termomodernizację budynku od zewnątrz? W oczekiwaniu na oficjalne komentarze organów instytucjonalnie powiązanych z tym zagadnieniem, już dziś zapraszamy do publicznej dyskusji przedstawicieli wszystkich środowisk zainteresowanych lub mających do czynienia z tym problemem...

Ściany zewnętrzne w budownictwie mieszkaniowym muszą spełniać odpowiednie wymogi normowe wyrażone wartością współczynnika przenikania ciepła U ≤ 0,30 W/(m²K). Największy problem w tym zakresie mają lokatorzy starych kamienic, ale dotyka on również mieszkańców bloków z tzw. wielkiej płyty, a nawet właścicieli domów jednorodzinnych. Brak właściwej ciepłochronności ścian to poważne zmartwienie wielu posiadaczy zabytków. Niewiele jest bowiem obiektów zabytkowych, które można ocieplać standardowymi metodami - grubą warstwą styropianu lub wełny mineralnej mocowanej po zewnętrznej stronie muru. Grozi to zniszczeniem elewacji budynku - pod warstwą ocieplenia znikłyby nie tylko dekoracje fasad, ale także ich architektoniczne ukształtowanie - wszelkie występy ścian, ryzality, gzymsy, opaski wokół otworów okiennych i drzwiowych. Trudno także wyobrazić sobie ocieplanie od zewnątrz obiektów ze ścianami oblicowanymi kamieniem. Dotyczy to szeregu budynków mieszkalnych z okresu międzywojennego oraz wielu współczesnych obiektów użyteczności publicznej.

W takiej sytuacji mogą znaleźć się także właściciele domów jednorodzinnych. Gdy dom stoi w granicy działki, a sąsiad nie zgadza się na ocieplenie ściany przylegającej do jego terenu, można ją ocieplić tylko od wewnątrz. Głośna była też sprawa budynku wielorodzinnego tzw. punktowca z lat 70., którego nie można było poddać termomodernizacji, bo projektowane ocieplenie wykraczało poza obrys budynku i właściwy organ administracji państwowej nie wydał pozwolenia na wykonanie prac. Taka sytuacja dotyczy bardzo wielu spółdzielni mieszkaniowych, gdyż przekazano im wyłącznie budynki (w obrysie ścian) bez terenu wokół, który pozostał własnością gminy. W budownictwie mieszkaniowym wielorodzinnym poważnym problemem jest również tryb postępowania przy pracach ociepleniowych.

Z jednej więc strony stare kamienice mają zabytkowe elewacje, których nie można przykryć warstwą izolacji, z drugiej istnieją konflikty własnościowe, bo nie wszyscy zgadzają się na pokrycie wydatków związanych z ociepleniem.

Mieszkańcy skazani są więc, albo na niedogrzane mieszkania, albo na bardzo wysokie rachunki za ogrzewanie. W dodatku wprowadzony ostatnio obowiązek sporządzania certyfikatów energetycznych i dołączania ich przy obrocie lokalami powoduje, że mieszkania o niekorzystnych parametrach izolacyjności tracą na wartości. Brak właściwej ciepłochronności ścian (a także okien oraz innych przegród takich jak: strop nad piwnicą czy dach) znacząco wpływa na ich wymierną wartość rynkową.

Co więc zrobić, gdy nie ma możliwości ocieplenia budynku? Nie zgadza się na to konserwator zabytków albo właściwy organ administracji państwowej nie wydaje pozwolenia na budowę?

Przykład 1 

Kamienica w Śródmieściu wpisana do rejestru zabytków. Elewacja budynku ma bogate dekoracje, brak jest zgody konserwatora zabytków na ocieplenie od zewnątrz z uwagi na zniszczenie wystroju elewacji.

Przykład 2

Dom dwurodzinny (wys. do 12 m) stojący w tzw. ostrej granicy działki. Projektowane ocieplenie metoda BSO (ze styropianem grub. 15 cm) będzie wchodziło w obręb sąsiedniej działki. Teoretycznie taka termoizolacja nie wymaga pozwolenia na budowę, ale sąsiad - właściciel tej posesji protestuje i nie zgadza się na takie rozwiązanie. Decyzja odmowna otrzymana po zgłoszeniu prac do starostwa.

Przykład 3

Dom wielorodzinny z okresu przedwojennego o fasadzie oblicowanej kamieniem – ciosami z piaskowca. Ulica wraz z pierzeją, w której się znajduje, jest pod ochroną konserwatorską. Brak zgody konserwatora zabytków na ocieplenie obiektu z uwagi na nadmierne wysunięcie fasady poza linię zabudowy wyznaczoną przez sąsiednie budynki (o 22 cm) oraz zniszczenie kamiennej elewacji.

Przykład 4

Blok wielorodzinny (11 kondygnacji) należący do spółdzielni mieszkaniowej. Brak zgody na termomodernizację polegającą na ociepleniu od zewnątrz metodą BSO, gdyż teren poza obrysem budynku nie należy do spółdzielni (brak pozwolenia na budowę).

Przykład 5

Budynek poklasztorny o konstrukcji szachulcowej, remontowany na cele usługowe (projektowany hotel). Brak zgody konserwatora zabytków na termomodernizację polegającą na ociepleniu ścian zewnętrznych z uwagi na konstrukcję ściany z dekoracyjnym rysunkiem belek drewnianych na elewacji.

List tej treści wysłaliśmy 14 października 2009 r. do kilku instytucji pośrednio - i bezpośrednio związanych z tym zagadnieniem, z prośbą o wyrażenie stanowiska bądź skomentowanie problemu i podanych przez nas przykładów. W oczekiwaniu na odpowiedź z:

• Ministerstwa Infrastruktury,
• Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego,
• Mazowieckiego Urzędu Ochrony Zabytków,
• Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków,
• Biura Polityki Lokalowej M. St. Warszawy,
• Biura Architektury i Planowania Przestrzennego M. St. Warszawy

zapraszamy do publicznej dyskusji przedstawicieli wszystkich środowisk zainteresowanych lub mających do czynienia z tym problemem - specjalistów od zagadnień fizyki budowli, konserwatorów zabytków, inżynierów, spółdzielców, inwestorów i członków wspólnot mieszkaniowych. Zachęcamy do przestawienia własnych doświadczeń i sposobów rozwiązania problemów analogicznych do przedstawionych w przykładach.