Roczne rozliczenie składki zdrowotnej - termin się zbliża! Kogo dotyczy?
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2022 jest nowym obowiązkiem podatników, którzy są przedsiębiorcami i rozliczają się w formie skali podatkowej, podatku liniowego oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Co trzeba wiedzieć o rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej? Kogo dotyczy? Pamiętaj, że roczne rozliczenie przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku.
Spis treści
- Kogo dotyczy roczne rozliczenie składki zdrowotnej?
- Jaka wysokość składek zdrowotnych?
- Roczne rozliczenie składek zdrowotnych za 2022 - ryczałt
- Roczne rozliczenie składki zdrowotnej TERMIN
- Nadpłata lub niedopłata składki zdrowotnej
Zmiany w zakresie rozliczania składki zdrowotnej w roku 2022 stanowiły jeden z bardziej kontrowersyjnych tematów dotyczących Polskiego Ładu wśród przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze. Oprócz niejednokrotnie realnego wzrostu obciążeń podatkowych (w szczególności dla osób rozliczających się liniowo), aktualnie przedsiębiorców czeka nowy obowiązek: roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Kogo dotyczy roczne rozliczenie składki zdrowotnej?
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej dotyczy zarówno przedsiębiorców rozliczających się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jak również stosujących zasady ogólne czy podatek liniowy. Co istotne, w drodze wyjątku w rozliczeniu podatkowym za rok 2022 przedsiębiorcy mogą dokonać zmiany wybranych zasad opodatkowania obowiązujących w ubiegłym roku. Jednocześnie w odniesieniu do rozliczeń dotyczących roku 2023 zmiana taka jest możliwa wyłącznie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca otrzymał pierwszy przychód w roku podatkowym. Zatem jeśli przedsiębiorca kontynuujący działalność uzyska przychód w styczniu, zmianę formy opodatkowania mógł zgłosić do 20 lutego 2023.
Rozliczenie roczne składki zdrowotnej nie może być utożsamiane z rocznym zeznaniem podatkowym. Są to dwa odrębne obowiązki przedsiębiorcy.
Taka zmiana wiąże się również ze zmianami w zakresie rozliczania składki zdrowotnej. Kolejna możliwość weryfikacji, czy dane zasady opodatkowania są odpowiednie dla przedsiębiorcy, będzie możliwa dopiero w kolejnym roku.
W konsekwencji, dla wielu przedsiębiorców kontynuujących działalność w roku 2023 najrozsądniejsze wydaje się dokonanie odpowiednich kalkulacji podatkowych w odniesieniu do ubiegłego roku do 20 lutego br., tak aby mieć możliwość ewentualnego zgłoszenia zmian w zakresie formy opodatkowania, a tym samym również zasad opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Jaka wysokość składek zdrowotnych?
Dla przypomnienia, w przypadku podatników rozliczających się w formie ryczałtu, składka zdrowotna zależy od wysokości przychodów. Najwyższa miesięczna składka zdrowotna dla najbogatszych ryczałtowców w roku 2022 wynosiła ok. 1000 zł (w 2023 będzie to już ponad 1100 zł).
Z kolei w odniesieniu do podatników rozliczających się liniowo lub stosujących skalę podatkową, podstawą obliczenia wysokości należnej składki zdrowotnej za rok 2022 jest dochód, a ponadto brak jest górnego limitu dochodu, od którego naliczana jest składka zdrowotna (czyli dla najlepiej zarabiających składka zdrowotna może wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych miesięcznie).
Oznacza to, że rozliczenie roczne składki zdrowotnej może mieć szczególne znaczenie dla osób, które zamierzają dokonać zmiany wybranej formy opodatkowania w rozliczeniu za 2022 r lub dokonały takiej zmiany w trakcie ubiegłego roku. Zmiany dotyczącej wybranego sposobu rozliczeń podatkowych w rozliczeniu za rok 2022 mogą dokonać przedsiębiorcy rozliczający się za pomocą ryczałtu bądź liniowo.
Roczne rozliczenie składek zdrowotnych za 2022 - ryczałt
Dla przedsiębiorców rozliczających się za pomocą ryczałtu, dokonanie oceny, czy kontynuować wybrany sposób rozliczeń (składka zdrowotna uzależniona od wysokości przychodów) lub dokonać zmian wiąże się z koniecznością wyliczenia potencjalnego dochodu dla celów podatkowych, następnie ewentualnej składki zdrowotnej (9% przy zasadach ogólnych, bez możliwości odliczeń).
Wydaje się, że w przypadku „liniowców” analiza alternatywy w postaci ryczałtu bądź zasad ogólnych będzie mniej pracochłonna (są oni bowiem zobowiązani do liczenia kosztów uzyskania przychodów). Warto również wziąć pod uwagę fakt, że w przypadku zmiany formy opodatkowania składka zdrowotna za grudzień 2022 nie będzie mogła być uwzględniona w rozliczeniach z tytułu ryczałtu (zgodnie z przepisami ryczałtowcy mogą odjąć od przychodu maksymalnie 50% składki), ani w przypadku rozliczeń liniowych (do ustalonego górnego limitu).
- PIT-2 w nowej wersji 9 od 2023. Dla kogo PIT-2 i kiedy składać? Druk PIT-2
- Nowy obowiązek dla wszystkich firm od stycznia 2023. Chodzi o ZUS
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej TERMIN
Zgodnie z nowymi zasadami termin rocznego rozliczenia składki zdrowotnej upływa tym roku 22 maja 2023 i należy go dokonać w dokumentach rozliczeniowych za kwiecień 2023 (dokumenty ZUS DRA lub ZUS RCA).
W praktyce oznacza to, że po dokonaniu rozliczeń dla celów podatkowych (w tym potencjalnie zmiany zasad opodatkowania w rozliczeniu rocznym za rok 2022), przedsiębiorcy będą zobowiązani do rozliczenia składki zdrowotnej.
Podobnie jak w przypadku rozliczeń podatkowych, przy rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej po stronie przedsiębiorcy może pojawić nadpłata składki zdrowotnej, a tym samym prawo do uzyskania zwrotu, niedopłata wymagająca dopłaty lub brak konieczności jakichkolwiek działań. W tym celu warto zweryfikować, czy wszystkie dokumenty rozliczeniowe zostały złożone, w przeciwnym razie ZUS sporządzi takie dokumenty z urzędu i rozliczy składkę zdrowotną.
Nadpłata lub niedopłata składki zdrowotnej
W przypadku nadpłaty składki zdrowotnej, ZUS we własnym zakresie przygotuje i udostępni dla przedsiębiorców wniosek o zwrot nadpłaty, który należy zaakceptować do 1 czerwca 2023 r. Termin zwrotu nadpłaconej składki to 1 sierpnia 2023, pod warunkiem braku stwierdzonych zaległości.
W odwrotnej sytuacji, jeśli przedsiębiorca zapłacił zbyt niską kwotę tytułem składki zdrowotnej za rok 2022, będzie on zobowiązany do uregulowania różnicy wraz z zapłatą składki zdrowotnej za kwiecień 2023.
