Rząd przyjął kolejne rozwiązania do walki z powodzią

Rada Ministrów przyjęła 31 sierpnia 2010 r. projekt nowelizacji Prawa wodnego, który zawiera rozwiązania minimalizujące ryzyko wystąpienia powodzi. Nowe prawo ma dostosować polską infrastrukturę przeciwpowodziową do wymogów europejskich. Rząd zakłada obowiązkowe tworzenie map zagrożenia powodziowego i ryzyka powodziowego.Rada Ministrów przyjęła też rozwiązania, które umożliwią gminom i powiatom skorzystanie z dotacji celowej budżetu państwa na budowę, przebudowę lub remonty dróg lokalnych. Chodzi o lokalną infrastrukturę drogową zniszczoną w wyniku tegorocznych powodzi lub obsunięć ziemi. Premier Donald Tusk poinformował także o przyjęciu uchwały, dzięki której na terenach popowodziowych obowiązywać będą szczególne przepisy dotyczące programu budowy i remontu dróg lokalnych.

Minister środowiska przedstawił nowy model ochrony przeciwpowodziowej. Zobowiązuje on dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej do opracowywania map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego dla obszarów narażonych na niebezpieczeństwo wystąpienia tego żywiołu. Mapy mają przedstawiać zasięg ewentualnego kataklizmu. Zakłada się, że będą one uwzględniane przy sporządzaniu planów zagospodarowania przestrzennego. Należy podkreślić, że w ten sposób można skutecznie ograniczyć zabudowę terenów zagrożonych powodzią, np. okolic wałów przeciwpowodziowych. Te rozwiązania przewiduje przyjęty przez rząd projekt nowelizacji ustawy Prawo wodne.

Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra środowiska

Podstawowym celem proponowanych zmian jest zminimalizowanie ryzyka wystąpienia powodzi, związanych z nią strat w gospodarce i szkód w środowisku naturalnym. Chodzi też o stworzenie rozwiązań, których zastosowanie skutecznie ograniczy zabudowę terenów zagrożonych powodzią, np. okolic wałów przeciwpowodziowych.

Projekt nowelizacji ustawy wdraża przepisy prawa unijnego, w tym głównie tzw. Dyrektywy Powodziowej (w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim). Zgodnie z tą dyrektywą, w projekcie nowelizacji ustawy przedstawiono nowy model ochrony przed powodzią.

Najpierw, do 22 grudnia 2011 r., ma być przygotowana wstępna ocena ryzyka powodziowego dla obszarów dorzeczy. Zostaną w niej wskazane obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi. Będzie zawierać także: mapy obszarów dorzeczy; opis powodzi historycznych; ocenę przyszłych, potencjalnych negatywnych skutków powodzi dla ludzi, środowiska i dziedzictwa kulturowego, a także działalności gospodarczej.

Następnie dla obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi zostaną przygotowane mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego. Mapy zagrożenia powodziowego będą przedstawiać m.in.: obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie (raz na 500 lat); lub obszary, na których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia ekstremalnego, a także obszary szczególnego zagrożenia powodzią.
Mapy ryzyka powodziowego będą przedstawiać m.in.: szacunkową liczbę mieszkańców zagrożonych powodzią; rodzaje działalności gospodarczej występujące na terenach szczególnie zagrożonych tym żywiołem; instalacje, które w razie zalania mogą spowodować znaczne zanieczyszczenia środowiskowe. Mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego mają być sporządzone do 22 grudnia 2013 r.

Na podstawie tych map zostaną przygotowane dla obszarów dorzeczy plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Plany te mają obejmować: mapę obszaru dorzecza z zaznaczonymi terenami narażonymi na powódź; mapy zagrożenia powodziowego i ryzyka powodziowego; opis celów zarządzania ryzykiem powodziowym; katalog działań służących osiągnięciu celów zarządzania ryzykiem powodziowym. Przy ustalaniu tych działań będzie się uwzględniać m.in.: zasięg powodzi, trasy przejścia fali powodziowej, obszary o potencjalnych możliwościach retencyjnych; cele środowiskowe zawarte w Ramowej Dyrektywie Wodnej; zasady gospodarowania wodami; sposób uprawy i zagospodarowania gruntów; stan planowania i zagospodarowania przestrzennego; żeglugę oraz infrastrukturę portową. Plany zarządzania ryzykiem powodziowym mają być przygotowane do 22 listopada 2015 r., i powinny być ogłoszone w „Monitorze Polskim” najpóźniej do 22 grudnia 2015 r.

Zgodnie z projektem nowelizacji, prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej będzie przygotowywał wstępną ocenę ryzyka powodziowego i plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Z kolei mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego będą przygotowywane przez dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej. Mapy te mają być uwzględniane w planach zagospodarowania przestrzennego, sporządzanych przez samorządy. Takie rozwiązanie powinno ograniczyć zabudowę terenów narażonych na niebezpieczeństwo wystąpienia powodzi, np. okolic wałów przeciwpowodziowych.

Projekt zakłada, że zgodnie ze standardami unijnymi, Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór (OTKZ) zostanie przekształcony w państwową służbę do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących, która - podobnie jak OTKZ - będzie działać w ramach Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Zadaniem nowej służby będzie nadzór nad stanem technicznym i bezpieczeństwem budowli piętrzących, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa ludzi i infrastruktury znajdujących się w pobliżu takich obiektów. Doprecyzowano także przepisy dotyczące funkcjonowania państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej (pshm).

W projekcie znajduje się zapis, że ochrona przed powodzią jest zadaniem administracji rządowej i samorządowej. Stwierdzono, że na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią zabronione będzie wykonywanie robót i czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie tym żywiołem. Wyszczególniono czynności, których nie należy wykonywać, aby nie osłabić szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych.

Ponadto projekt noweli, zgodnie Ramową Dyrektywą Wodną, doprecyzowuje sposób planowania i zarządzania zasobami wodnymi, a zwłaszcza system realizacji celów środowiskowych dla poszczególnych części wód powierzchniowych i podziemnych. Szczegółowo wskazane cele środowiskowe mają być zrealizowane do 22 grudnia 2015 r. Chodzi m.in. o zapobieganie pogorszeniu stanu wód, poprawę ich stanu oraz skuteczną ochronę przed zanieczyszczeniami.