Strefa czystego transportu w Krakowie od 1 lipca 2025 r. Jakie będą zasady w SCT Kraków?
Strefa czystego transportu w Krakowie zostanie wprowadzona o rok później, niż pierwotnie planowano – 1 lipca 2025 r. Nowa uchwała jest dopiero przygotowywana, ale znamy już wstępne założenia. Kto nie wjedzie do SCT Kraków i jaki obszar obejmie strefa?
Spis treści
- Strefa czystego transportu w Krakowie w 2025 r. Jaki obszar obejmie?
- Strefa czystego transportu Kraków – kto nie wjedzie do SCT?
- Wjazd do Krakowa tylko dla samochodów z naklejkami
Strefa czystego transportu to znane na świecie, ale zupełnie nowe w Polsce, rozwiązanie wspierające działania na rzecz poprawy jakości powietrza. Nie chodzi o to, żeby do strefy czystego transportu wpuszczać same elektryki, ale eliminować samochody najbardziej trujące, np. niespełniające norm. Pierwszą w Polsce SCT wprowadziła Warszawa, a drugi ma być właśnie Kraków.
Jak podaje Program Ochrony Powietrza dla Małopolski z 2023 roku, emisje transportowe odpowiadają w centrum Krakowa (przy Alejach) aż za niemal 45 proc. stężenia pyłu PM10 i 77 proc. stężenia tlenków azotu.
Strefa czystego transportu w Krakowie w 2025 r. Jaki obszar obejmie?
SCT w Krakowie miała pierwotnie zostać wprowadzona w 2024 r., jednak z powodu błędów w przygotowanej uchwale wszystko opóźniło się o rok. Ostatecznie pierwszy etap strefy czystego powietrza w Krakowie uruchomiony zostanie 1 lipca 2025 r.
Szczegółowe zasady są dopiero ustalane, ale znamy już wstępne plany miasta. Jak zapowiada Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie, strefa czystego transportu ma zostać wprowadzona od razu na obszarze całego miasta (z wyjątkiem m.in. obwodnicy autostradowej i dróg ekspresowych).
Ograniczenia w poruszaniu się najbardziej zanieczyszczającymi powietrze pojazdami będą obowiązywać w granicach administracyjnych Krakowa. Miasto zakłada, że posiadacze pojazdów, którym nie wolno wjeżdżać do SCT, będą mogli zostawić auto na parkingu P+R na obrzeżach Krakowa i kontynuować podróż komunikacją miejską.
Strefa czystego transportu Kraków – kto nie wjedzie do SCT?
SCT w Krakowie będzie wprowadzana w kilku etapach, co oznacza, że na początku wymogi będą dość łagodne, a później stopniowo zaostrzane. Do SCT będą mogły wjechać wyłącznie pojazdy spełniające normy określone w miejskiej uchwale (bez względu na to, czy są to auta z silnikiem benzynowym, czy silnikiem Diesla).
Obecna wersja uchwały o SCT Kraków (która zapewne jeszcze się zmieni) zakłada następujące zasady:
Od 1 lipca 2024 do 30 czerwca 2026 wprowadzone miały być ograniczenia dla samochodów rejestrowanych przed 1 stycznia 2023:
- benzynowych lub LPG – norma Euro 1 lub rok produkcji 1992
- diesli – norma Euro 2 lub rok produkcji 1996.
Samochodów ostatnio rejestrowanych po 1 stycznia 2023 r.:
- benzynowych lub LPG – norma Euro 3 lub rok produkcji 2000
- diesli – norma Euro 5 lub rok produkcji 2010.
Od 1 lipca 2026 będzie obowiązywał zakaz wjazdu dla samochodów:
- benzynowych lub LPG – norma Euro 3 lub rok produkcji 2000
- diesli – norma Euro 5 lub rok produkcji 2010.
Władze Krakowa przewidziały kilka wyjątków od zasad SCT. Wymagania nie będą obowiązywały dla motocykli, aut elektrycznych, wodorowych ani napędzanych gazem ziemnym (CNG lub LNG). Zasady SCT nie będą także dotyczyć samochodów historycznych oraz specjalnych, np. przeznaczonych do przewozu osób z niepełnosprawnościami czy też pojazdów osób mających co najmniej 70 lat (o ile pojazd zarejestrowano najpóźniej przed 1 marca 2023 r.). Swobodnie do SCT wjadą także pojazdy rozmaitych służb i urzędów oraz autobusy szkolne. Więcej można przeczytać na stronie ZTM Kraków.
Wjazd do Krakowa tylko dla samochodów z naklejkami
Aby służby miejskie wiedziały, ze dany samochód ma prawo poruszać się po mieście, musi być oznakowany. Zgodnie z ustawą o elektromobilności obowiązkowa będzie naklejka na szybie. Znajdą się na niej informacje o rodzaju paliwa, roku produkcji pojazdu i strefie, do której naklejka upoważnia do wjazdu. Nalepkę wydawać będzie korespondencyjnie Gmina Miejska Kraków po złożeniu przez właściciela auta wniosku online. Możliwy będzie też odbiór naklejki w wyznaczonych punktach.
Nalepkę trzeba będzie umieścić lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu samochodowego. Na potrzeby okresowych uwarunkowań lokalnych gmina może wydać dodatkową nalepkę informacyjną, w celu umożliwienia szybkiej i łatwej identyfikacji uprawnień. Naklejka będzie kosztować 5 zł.
W całej Europie jest obecnie ponad 300 SCT. Po ich wprowadzeniu znacznie spadły emisje pyłów. Przykładowa, w Berlinie strefę czystego transportu wprowadzono już w 2008 roku. Od tego czasu z ulic miasta zniknęło 70 tys. samochodów niespełniających norm emisji spalin. Emisja cząstek stałych z pojazdów spadła o 50%, a tlenków azotu o 20%.
Źródło: ZTM w Krakowie
- Przejdź do galerii: Tak w praktyce wygląda SCT Warszawa
Autor: Szymon Starnawski/Grupa Murator
