Polskie Domy Drewniane. Wyniki konkursu na opracowanie koncepcji pierwszego w Polsce osiedla z drewna

Spółka Polskie Domy Drewniane to spółka Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (99% akcji) i Banku Ochrony Środowiska (1%). Jej zadaniem jest m.in. komercyjna budowa domów drewnianych, ale również w ramach rządowego programu Mieszkanie Plus. Spółka Polskie Domy Drewniane ogłosiła właśnie wyniki konkursu na projekt osiedla „Miasteczko Winna Góra” w Środzie Śląskiej. Kto zwyciężył?

Spis treści

1. Wyniki konkursu architektonicznego na budowę osiedla z drewna
2. Polskie Domy Drewniane - w Łodzi ruszyła budowa
3. Polskie Domy Drewniane kupiły grunt w Pułtusku
4. Polskie Domy Drewniane - inwestycja w Choroszczy
5. Polskie Domy Drewniane inwestują w Środzie Śląskiej
6. Polskie Domy Drewniane w ustawie
7. Dlaczego budownictwo drewniane?
8. Technologie budowy domów z wykorzystaniem konstrukcji drewnianych
9. Najważniejsze zalety technologii drewnianych
10. Czy Polskie Domy Drewniane znajdą chętnych?
11. Czy w Polsce rozwinie się budownictwo drewniane? Weź udział w sondzie

Przypomnijmy, że sierpniu 2020 roku Polskie Domy Drewniane rozpoczęły poszukiwania generalnych wykonawców dwóch osiedli mieszkaniowych w formule „zaprojektuj i buduj”. Każda z inwestycji zakłada budowę maksymalnie 11 budynków o powierzchni 120-240 m² z sieciami wewnętrznymi i zewnętrznymi oraz terenami zewnętrznymi. Termin wykonania to 12 miesięcy od uzyskania pozwolenia na budowę do oddania lokali w standardzie deweloperskim.

Wyniki konkursu architektonicznego na budowę osiedla z drewna

17 maja 2021 wystartował konkurs dla pracowni architektonicznych na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej osiedla „Miasteczko Winna Góra” w Środzie Śląskiej. Zadaniem uczestników było opracowanie projektu w oparciu o drewno, z uwzględnieniem aspektów ekologii, zrównoważonej energii oraz użyteczności i wygody mieszkańców.

Główną nagrodę zdobyła warszawska pracownia Chmielewski + Partners. Jak czytamy w informacji prasowej -  "Projekt biura Chmielewski + Partners spełniał wszystkie założenia konkursowe, oddawał ideę nowoczesnego, zrównoważonego i ekologicznego osiedla oraz w optymalny sposób wykorzystywał przewagę technologii prefabrykowanego szkieletu drewnianego. Dodatkowo, cechował się integracją środowiska naturalnego z zabudową tkanki miejskiej, tworząc rekreacyjny bulwar nad okresowym ciekiem wodnym oraz zielone kwartały."

Architekci zaprojektowali 51 budynków z mieszkaniami o powierzchni od 30 do 90 m². Poszczególne domy będą spięte łącznikami, w których zaplanowano sklepy i zjazdy do garaży podziemnych. Zaplanowano również dwa miejskie place, skatepark, siłownię dla osób starszych, amfiteatr i sad.

Osiedle Miasteczko Winna Góra w Środzie Śląskiej dysponować będzie też trzema rodzajami parkingów: zewnętrznymi – ulokowanymi wzdłuż ulic, podziemnymi – pod budynkami mieszkalnymi oraz wolno stojącymi, zaprojektowanymi przy budynkach punktowo rozmieszczonych na terenie inwestycji. Wszystkie pomieścić mają blisko 2000 samochodów. Do budowy obiektów zaproponowano wykorzystanie systemu modułowej konstrukcji drewnianej z elementami żelbetowymi i stalowymi. Elewacje mają być tynkowane, ale loggie wykończone zostaną sosnowymi deskami. 

Polskie Domy Drewniane - w Łodzi ruszyła budowa

9 grudnia 2020 ruszyła budowa domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej, których  generalnym wykonawcą jest konsorcjum firm RISER i RISER.domy.

Aktualnie trwa montaż budynków w technologii Wood Core House, czyli opatentowanym systemie budowania modułowych, drewnianych konstrukcji szkieletowych, stworzony dla nowoczesnego i ekologicznego budownictwa. System został najpierw skrupulatnie przeliczony, zaprojektowany a następnie poddany badaniom i testom pod okiem dr inż. Janusza Brola w Katedrze Inżynierii Budownictwa na Politechnice Śląskiej. Wyniki potwierdzają trwałość i wytrzymałość technologii.

Osiedle zaprojektowane jest z wykorzystaniem materiałów ekologicznych. Konstrukcja budynków jest drewniana, wykonana ze ścian w technologii panelowej, wypełnionych wełną mineralną. W lokalach mieszkalnych zastosowano wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Domy zaprojektowane są zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które obowiązują od 2021 roku. Zastosowanie takich rozwiązań daje gwarancję na to, że przyszli mieszkańcy będą żyć w zdrowych, bezpiecznych i trwałych budynkach na miarę XXI wieku.

• Czytaj więcej: Co się zmieniło w warunkach technicznych 2021?

W Łodzi w zabudowie jednorodzinnej powstanie 11 lokali z 14 miejscami parkingowymi. Wyzwaniem dla wykonawcy jest krótki termin realizacji tej inwestycji – pół roku na wybudowanie osiedla w stanie deweloperskim wraz z całą infrastrukturą. Konstrukcje drewniane dostarczy Wood Core House – polska firma zajmująca się produkcją konstrukcji szkieletowych w autorskiej i zgłoszonej do opatentowania technologii, którą rozwija dzięki środkom z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Zakończenie prac w Łodzi planowane jest na ostatni kwartał 2021.

Symboliczne wbicie łopaty to dla nas ważny moment. Oficjalnie rozpoczynamy naszą pierwszą inwestycję i to z przekonaniem, że jest ona w rękach profesjonalistów. Technologia, na którą stawiamy, czyli modułowy system producenta Wood Core House to gwarancja trwałych, bezpiecznych i energooszczędnych domów. Zgodnie z harmonogramem budowa zastanie zakończona w ostatnim kwartale 2021 roku i mam nadzieję, że również wtedy klucze trafią do rąk pierwszych mieszkańców. Już w niedługim czasie planujemy rozpoczęcie kolejnych inwestycji. Stale też powiększamy nasz bank ziemi – mówi Tomasz Szlązak, Prezes Zarządu Polskich Domów Drewnianych S.A.

Polskie Domy Drewniane kupiły grunt w Pułtusku

Inwestycja powstanie przy ul. Granicznej na działce o łącznej powierzchni 23 109 m². Powstanie tam ok. 72 lokali mieszkalnych w zabudowie bliźniaczej. Wszystkie budynki w tych inwestycjach powstaną w oparciu o prefabrykowane konstrukcje drewniane, dzięki czemu będą ekologiczne, przyjazne dla mieszkańców i tańsze w eksploatacji.

Polskie Domy Drewniane - inwestycja w Choroszczy

Przedstawiciele Polskich Domów Drewnianych oraz generalnego wykonawcy Unihouse 3 marca 2021 symbolicznie wbili szpadel na inwestycji w Choroszczy przy ul. Rybackiej. Aktualnie na terenie budowy trwają prace przygotowawcze pod płyty fundamentowe. Następnie w fabryce, generalny wykonawca zajmie się budową domów w technologii szkieletu drewnianego. Dzięki zastosowaniu prefabrykacji czas budowy skróci się o połowę. Zakończenie budowy planowane jest w czwartym kwartale 2021 roku.

W mieście ma powstać 10 budynków dwukondygnacyjnych w zabudowie jednorodzinnej bliźniaczej oraz jeden budynek usługowy, również dwukondygnacyjny. Budynki w Choroszczy, o podwyższonym standardzie energetycznym obowiązującym od ‪01 stycznia 2021 będą wyposażone m.in. w rekuperatory z odzyskiem ciepła.

Polskie Domy Drewniane inwestują w Środzie Śląskiej

Polskie Domy Drewniane zakupiły też grunt w Środzie Śląskiej o powierzchni 157 tys. m² przy ul. Gen. W. Sikorskiego. Powstanie tam osiedle mieszkaniowe w zabudowie wielorodzinnej. To początek tworzenia, zgodnie z planami władz miasta, nowej dzielnicy, w której mieszkania znajdą zarówno mieszkańcy Środy Śląskiej, jak również osoby z Wrocławia, szukające przyjaznego miejsca do życia.

Zgodnie z planem na zakupionym terenie powstanie osiedle składające się z ok. 27 budynków 4-kondygnacjach, z ok. 800 lokalami mieszkalnymi (ok. 40 tys. m² pow. użytkowej). Mieszkania będą miały różną wielkość, o tym zadecyduje wcześniejsza analiza potrzeb lokalnej społeczności. Budynki mieszkalne, jak i zaplanowane punkty usługowe, zostaną zaprojektowane i wykonane w technologii prefabrykowanego szkieletu drewnianego (80% prac związanych z powstawaniem budynku będzie wykonana w kontrolowanych warunkach w wyspecjalizowanych fabrykach).

Jak podaje spółka Polskie Domy Drewniane, naturalne właściwości drewna pozwalają w perspektywie długoterminowej zyskać na niższych kosztach eksploatacyjnych, w tym kosztach ogrzewania, na poziomie ok. 10% w porównaniu do tradycyjnej technologii. Montaż pierwszych budynków w Środzie Śląskiej planowany jest na pierwszą połowę 2022 roku. 

Polskie Domy Drewniane w ustawie

Polskie Domy Drewniane Spółka Akcyjna – tak nazywa się nowy rozdział w Prawie ochrony środowiska, którego nowelizacja weszła w życie 11 września 2018. Według ustawy spółka ma promować domy drewniane i pełnić funkcję inwestora rozwijającego budownictwo drewniane.

Kapitał zakładowy spółki Polskie Domy Drewniane – co najmniej 50 mln zł – będzie pokrywany zarówno poprzez wniesienie wkładów pieniężnych jak i niepieniężnych. Spółka może nabywać grunty pod drewniane budownictwo mieszkaniowe (NFOŚiGW ma włożyć w to przedsięwzięcie w najbliższych 6 latach przeszło 1,7 mld zł).

W ustawie zapisano znacznie szerszy zakres działalności państwowej spółki Polskie Domy Drewniane. Ma też „przeprowadzać remonty lub przebudowę budynków mieszkalnych, pozyskiwać lub tworzyć nowe rozwiązania technologiczne w zakresie przetwarzania drewna, nabywać i przetwarzać surowiec drzewny, a także nabywać i sprzedawać produkty drzewne, prowadzić inną działalność związaną z energooszczędnym budownictwem drewnianym i infrastrukturą towarzyszącą".

W NFOŚiGW dowiedzieliśmy się, że jedną z pierwszych inwestycji spółki Polskie Domy Drewniane ma być uruchomienie nowoczesnej linii technologicznej produkcji drewna konstrukcyjnego. Dzięki temu miałyby spaść koszty budowy domów drewnianych, a w efekcie – ich ceny.

Jednak podstawowym przedmiotem działalności spółki jest „energooszczędne budownictwo drewniane obejmujące budowę budynków mieszkalnych, zarządzanie tymi budynkami oraz wynajmowanie budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych z możliwością ich sprzedaży”.

Dlaczego budownictwo drewniane?

Ministerstwo Środowiska przekonuje, że budynki o konstrukcji drewnianej mają wiele zalet. Resort wymienia m.in. krótki czas budowy (domu wielorodzinnego – 4,5-5 miesięcy, domu jednorodzinnego – 3 miesiące), energooszczędność (zużycie energii cieplnej – 35%-40%, a przy maksymalnym wykorzystaniu OZE – możliwość osiągnięcia parametrów 18-20% zużycia energii cieplnej), niskie koszty zużycia energii, mały ciężar konstrukcji (w stosunku do tradycyjnego budownictwa murowanego budynki są lżejsze o 60 %), co umożliwia budowanie na gruntach słabonośnych.

To dlatego założycielami spółki będą NFOŚiGW i BOŚ. Jednym z ich statutowych zadań jest bowiem wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych i energooszczędnych. Najprawdopodobniej BOŚ będzie kredytował inwestycje, a dzięki dopłacie z NFOŚiGW, finansowanie będzie tańsze od komercyjnego.

Ministerstwo Środowiska zwraca też uwagę, że w Europie Zachodniej rośnie odsetek domów drewnianych w stosunku do tradycyjnego budownictwa murowanego. Np. w Wielkiej Brytanii co czwarty nowy dom ma konstrukcję drewnianą. Udział prefabrykowanych domów w niemieckim i austriackim rynku wynosi już odpowiednio ok. 20% i 35%.

Technologie budowy domów z wykorzystaniem konstrukcji drewnianych

Budynki drewniane mogą być budowane w różnych konstrukcjach. Dzisiaj najbardziej popularną i opłacalną technologią do wznoszenia budynków wielokondygnacyjnych są konstrukcje szkieletowe, prefabrykowane.  

1. Konstrukcja szkieletowa

Drewniane budownictwo szkieletowe polega na zbudowaniu drewnianego szkieletu pełniącego rolę konstrukcyjną. Przygotowywany jest on z drewna litego lub modyfikowanego. Prawidłowo przygotowany szkielet pozwala na zachowanie odpowiedniej sztywności konstrukcji, tak aby była ona w stanie przenosić obciążenia np. dachu czy kolejnej kondygnacji. Następnie szkielet może zostać wypełniony materiałami tj. paroizolacją, izolacją cieplną oraz wiatroizolacją. Odpowiednio przygotowana przegroda cechuje się wysoką ognioodpornością, dźwiękochłonnością i odpowiednią przewodnością cieplną, która wpływa m.in. energooszczędność budynku.

      2. Budynki prefabrykowane

Dzisiejsze budownictwo drewniane wykorzystuje bardzo zaawansowane technologie, które umożliwiają zbudowanie budynku w stanie surowym, nawet w ciągu kilku dni. W tym celu stosuje się prefabrykację. To znaczy, że przygotowywane w fabryce gotowe elementy ścienne i stropowe w formie pojedynczych paneli wyposażonych w okna i drzwi zewnętrzne są dowożone na plac budowy i tam składane. Budownictwo modułowe jest to wyższy stopień prefabrykacji. Gotowe budynki lub ich części zwożone są na budowę, dzięki czemu czas budowy skracany jest do minimum.

Najważniejsze zalety technologii drewnianych

• Energooszczędność – doskonała izolacyjność cieplna, uzyskana niskim kosztem, niższe rachunki za energię.
• Krótki czas budowy – budowa domu z uprzednio przygotowanych elementów prefabrykowanych może trwać kilka dni.
• Brak sezonowości – proces budowy domu drewnianego można realizować niezależnie od pory roku, także zimą.
• Mały ciężar konstrukcji – dom można wybudować w trudnych warunkach gruntowych i hydrologicznych.
• Niewielka grubość ścian zewnętrznych – pozwala zwiększyć powierzchnię użytkową budynku o około 10% w porównaniu do budynku murowanego, o tej samej powierzchni zabudowy.
• Łatwość przebudowy i modernizacji – konstrukcja umożliwia łatwą i szybką przebudowę, rozbudowę czy modernizację budynku.
• Zdrowy mikroklimat – drewno posiada zdolność do samoregulacji wilgotności powietrza wewnątrz domu, a tym samym stwarza wyjątkowy, przyjazny człowiekowi mikroklimat.
• Trwałość i wytrzymałość konstrukcji – użyte do budowy drewno konstrukcyjne jest niezwykle wytrzymałe, a poddane odpowiedniej obróbce mechanicznej i chemicznej zyskuje dobrą odporność ogniową i długo opiera się procesom starzenia.
• Izolacyjność akustyczna/cisza – przegrody zewnętrzne budynku wypełnione odpowiednim materiałem izolacyjnym posiadają doskonałą izolacyjność akustyczną.

Czy Polskie Domy Drewniane znajdą chętnych?

Problem w tym, że w naszym kraju powstają obecnie niemal wyłącznie domy murowane.

Ministerstwo Środowiska twierdzi jednak, że budownictwo drewniane ma przyszłość. W wykonanym w 2017 r. na zlecenie resortu badaniu świadomości ekologicznej Polaków („Budownictwo drewniane”) aż 54% respondentów planujących zakup lub budowę domu bądź mieszkania zadeklarowało chęć zamieszkania w całorocznym domu z drewna. Tymczasem z naszej sondy wynika, że technologię drewnianą preferuje 36% naszych czytelników. Mimo to przeszło połowa z nich uważa, że w Polsce budownictwo drewniane ma przyszłość. Co ciekawe, 6 na 10 czytelników uznało, że spółka Polskie Domy Drewniane nie jest potrzebna.   

Czy w Polsce rozwinie się budownictwo drewniane? Weź udział w sondzie

Monika Czechowska

Marzena Sarniewicz