W tych miastach kotłów na węgiel znika najwięcej. Znika też smog!
Jest ranking polskich miast, które najskuteczniej walczą o czyste powietrze. Ich mieszkańcy wymienili najwięcej kopciuchów w ramach programu Czyste powietrze. Tym samym jakość powietrza ma się w nich coraz lepiej. Autorem rankingu jest Polski Alarm Smogowy.
Polski Alarm Smogowy opublikował ranking gmin najbardziej zaangażowanych w wymianę starych kotłów węglowych w ramach programu Czyste powietrze od początku jego funkcjonowania, czyli od 2018 roku do końca 2023. Ranking pokazuje jednocześnie, jak w gminach, które pozbyły się największej liczby kotłów węglowych, poprawiła się jakość powietrza.
Najwięcej kopciuchów zniknęło z Rybnika
Na czele rankingu gmin, które wymieniły stare piece węglowe na czystsze źródła ciepła uplasował się Rybnik. Jego mieszkańcy złożyli największą liczbę wniosków (6481) w programie Czyste powietrze spośród prawie dwóch i pół tysiąca gmin.
Z kolei w przeliczeniu na liczbę budynków jednorodzinnych najlepiej wypada gmina Radlin w woj. śląskim. Aż 16 gmin z tego województwa znalazło się w pierwszej dwudziestce najaktywniejszych gmin w kraju.
Znikają kopciuchy, powietrze się poprawia
Jak podkreśla Polski Alarm Smogowy stopień poprawy jakości powietrza zależy właśnie od ilości znikających starych kotłów na węgiel, których wymianę wspiera program Czyste powietrze, za czym stoi z kolei lokalny samorząd.
- Tam gdzie samorząd działa prężnie i pomaga mieszkańcom przy wymianie starych źródeł ciepła, tam widać efekty w postaci czystszego powietrza – mówi Andrzej Guła, lider PAS.
- W Rybniku i Radlinie prowadzono też wiele kampanii, których celem było zachęcanie mieszkańców do sięgania po dotacje. To właśnie dzięki tej postawie i tak dużemu zaangażowaniu ze strony samorządu gminy te znalazły się na szczycie rankingu - dodaje Guła.
Poprawa jakości powietrza w Rybniku jest spektakularna. W 2010 roku odnotowano 134 smogowych dni, w 2014 - 127, w 2018 - 108, w 2021 - 67, a w 2023 roku zaledwie 16 dni z przekroczeniami dopuszczalnego dobowego poziomu pyłu zawieszonego PM10.
PAS postanowił sprawdzić, na ile do poprawy jakości powietrza przyczyniają się działania antysmogowe, a na ile jest to wynik czynników meteorologicznych. Taką analizę dla Rybnika przeprowadzili badacze z Europejskiego Centrum Czystego Powietrza (ECAC).
Jak wynika z analizy ECAC, które badało poprawę jakości powietrza w Rybniku w ostatnich latach, aż 71% poprawy uzyskano dzięki działaniom antysmogowym takim jak wymiana starych, najbardziej zanieczyszczających powietrze urządzeń grzewczych, tzw. kopciuchów, w których spalany jest węgiel lub drewno.
Aktywiści antysmogowi pokazują, że jeszcze kilka lat temu w Rybniku konieczne było zamykanie szkół i przedszkoli ze względu na smog, a obecnie jakość powietrza jest już dużo lepsza.
– Poprawę jakości powietrza udało się uzyskać dzięki wymianie kilkunastu tysięcy kopciuchów w ostatnich latach w ramach Czystego Powietrza czy ze środków zdobywanych przez samorząd w innych źródłach – mówi Janusz Piechoczek, działacz PAS i Rybnickiego Alarmu Smogowego – i dodaje, że jeszcze kilka lat temu Rybnik był na czele rankingu Światowej Organizacji Zdrowia najbardziej zanieczyszczonych miejsc w Europie, a obecnie jest na dobrej drodze do tego, aby osiągnąć jakość powietrza zgodną ze standardami WHO.
