Zamówienia publiczne dostępne dla wszystkich! Na czym polega nowy projekt unijny? Jakie wsparcie dla przedsiębiorców?
Nowe prawo zamówień publicznych, które jest od niedawna wdrażane w Polsce, ma zachęcić nawet najmniejsze firmy do startowania w przetargach i realizowania zleceń finansowanych ze środków publicznych. Małe firmy wcześniej rzadko podejmowały się takich zamówień i nie mają odpowiednio wykwalifikowanych fachowców. Nowy projekt ma ten problem rozwiązać.
Spis treści
- Nowe zamówienia publiczne: na czym polegają?
- Zamówienia publiczne: dlaczego bardziej dostępne dla małych firm?
- Zamówienia dostępne dla wszystkich: kto może otrzymać dofinansowanie?
- Wsparcie przy nowych zamówieniach publicznych: ile i w jakiej formie?
- Zielone zamówienia publiczne: nowe szanse w 2023 roku
Projekt pod nazwą „Zamówienia publiczne dostępne dla wszystkich – oferta dla przedsiębiorców” to projekt unijny realizowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Jakie wsparcie można otrzymać?
Nowe zamówienia publiczne: na czym polegają?
Nowe prawo zamówień publicznych (PZP), stanowiące prawdziwą rewolucję w tym segmencie biznesowym, ma przynieść korzyści wszystkim uczestnikom rynku zamówień publicznych, zarówno zamawiającym, jak i wykonawcom. A także całemu społeczeństwu.
Jego przepisy mają zachęcić przedsiębiorców, którzy należą do sektora MŚP, do większego udziału w przetargach. Od lat jest on nieproporcjonalnie mały w stosunku do potencjału tego sektora.
Takie fundamentalne zmiany były konieczne ponieważ udział małych firm w zamówieniach publicznych był marginalny. Głównie z powodu wysokich progów finansowych oraz kryterium najniższej ceny.
W nowym PZP zamawiający, zamiast przywiązywać uwagę tylko do najniższej ceny, będą również – kierując się zasadą efektywności – w większym stopniu uwzględniać jakość towarów i usług, czy też ich znaczenie dla środowiska, gospodarki, społeczeństwa.
Zamówienia publiczne: dlaczego bardziej dostępne dla małych firm?
Nowe PZP kompleksowo reguluje zasady udzielania zamówień publicznych, począwszy od momentu planowania, poprzez przygotowanie postępowania, procedurę wyboru wykonawcy, aż po realizację zawartej umowy i jej ewaluację. Ma to doprowadzić do usprawnienia całego procesu zakupowego i sprawić, że wydawane publiczne pieniądze będą realizowały cele państwa oraz zwiększały efektywność i konkurencyjność systemu zamówień.
Oto najważniejsze rozwiązania nowego Prawa zamówień publicznych, które mają sprzyjać zwłaszcza najmniejszym firmom, w tym nowicjuszom na tym rynku.
Najważniejsza zmiana to uproszczona procedura w przetargach poniżej progów unijnych – zamówienia o wartości poniżej progów unijnych (wynoszą 130 tys. zł) mogą być udzielane w nowym trybie, tzw. podstawowym, który umożliwia bardziej elastyczne podejście do procesu udzielania zamówień. Prostsze procedury mają być także np. w przypadku konkursów.
Kolejna zmiana dotyczy zabezpieczenia firm przed wzrostem kosztów realizacji zamówienia – wprowadzono mechanizmy chroniące przed sytuacją, gdy np. rosnąca cena materiałów budowlanych skutkuje podniesieniem kosztów wykonawców, co może doprowadzić do zrywaniem kontraktów i zatrzymania prac inwestycyjnych (waloryzacja wynagrodzenia). Nowe zasady przewidują, że jeżeli wzrosną koszty wykonawców, wzrośnie również ich wynagrodzenie. Z kolei, jeżeli ceny spadną, wykonawcy także podzielą się zyskiem z zamawiającym.
Kolejna rewolucyjna zmiana sprzyjająca małym firmom dotyczy obowiązkowych zaliczek i płatności częściowych - nowe PZP zrywa z koniecznością oczekiwania na zapłatę za wykonanie pracy aż do końca umowy. W dłuższych umowach wykonawcy mają otrzymywać zaliczki lub wynagrodzenie płatne w częściach za wykonanie poszczególnych etapów zamówienia, dzięki czemu poprawi się ich płynność finansowa.
Wykonawcy będą też wnosić mniejsze o połowę zabezpieczenie należytego wykonania umowy oraz wadia, w przypadku zamówień poniżej progów unijnych. W postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne wadium będzie miało charakter fakultatywny, zaś umowy z podwykonawcami mają być równie korzystne, jak umowy zamawiających z wykonawcami.
Zamówienia dostępne dla wszystkich: kto może otrzymać dofinansowanie?
W ramach projektu unijnego „Zamówienia publiczne dostępne dla wszystkich - oferta dla przedsiębiorców”, mikro-, małe, średnie przedsiębiorstwa nieposiadające oraz posiadające doświadczenie na rynku zamówień publicznych, zobowiązujące się do wniesienia wkładu prywatnego w wysokości nie mniejszej niż 10% kwoty wsparcia. Przy czym, pierwszeństwo w otrzymaniu wsparcia będą mieli ci przedsiębiorcy lub ich pracownicy, którzy nie mają doświadczeń na rynku zamówień publicznych w Polsce.
Celem projektu jest doprowadzenie do wzrostu aktywności przedsiębiorstw na rynku zamówień publicznych poprzez wzrost wiedzy i kompetencji przede wszystkim tych przedsiębiorców, którzy do tej pory byli na tym rynku nieaktywni.
Jeśli więc jesteś mikro, małym albo średnim przedsiębiorcą i chcesz ubiegać się o zamówienia publiczne na terenie Polski, to skorzystaj ze wsparcia w formie działań szkoleniowych i doradczych dotyczących rynku krajowych zamówień publicznych.
Wsparcie przy nowych zamówieniach publicznych: ile i w jakiej formie?
Przedsiębiorcy i małe firmy mogą liczyć na zwrot 90 proc. kosztów usług związanych z przygotowaniem do korzystania z nowego prawa zamówień publicznych.
Wsparcie może mieć formę:
- szkolenia z zakresu ubiegania się o zamówienia publiczne w Polsce, uwzględniające specyfikę zamówień z zakresu usług, dostaw i robót budowlanych, w tym tematyki partnerstwa publiczno-prywatnego
- szkolenia połączone z formą warsztatową z zakresu przygotowania do wykorzystywania instrumentów e-zamówień
- szkolenia z zakresu prawnych aspektów prowadzenia działalności w związku z funkcjonowaniem na rynku zamówień publicznych
- doradztwa z zakresu ubiegania się o zamówienia publiczne w Polsce lub związane bezpośrednio z tematyką działań szkoleniowych.
Właśnie kończy się nabór do kolejnej edycji konkursu, ale z pewnością będzie on kontynuowany.
Szczegóły dotyczące form wsparcia można znaleźć na stronie internetowej PARP pod tym linkiem.
Zielone zamówienia publiczne: nowe szanse w 2023 roku
Kolejną szansą na mocniejsze wejście w zamówienia publiczne dla małych firm jest projekt Unii Europejskiej w ramach tzw. Nowego Zielonego Ładu, potocznie nazywane zielonymi zamówieniami publicznymi.
W 2023 roku Unia Europejska planuje wprowadzić nowy projekt dotyczący zamówień publicznych. W ramach tych przepisów, promuje się zielone zamówienia publiczne na podstawie podejścia opartego na kosztach cyklu życia i możliwości zastosowania szczegółowego oznakowania lub oznakowania ekologicznego.
Komisja Europejska opracowała podręcznik dotyczący zielonych zamówień publicznych, który pomaga organom publicznym w nabywaniu produktów i usług, które mają mniej negatywny wpływ na środowisko.
Zielone zamówienia publiczne (ang. green public procurement - GPP) stanowią proces, w ramach którego instytucje publiczne starają się uzyskać towary, usługi i roboty budowlane, których oddziaływanie na środowisko w trakcie ich cyklu życia jest mniejsze w porównaniu do towarów, usług i robót budowlanych o identycznym przeznaczeniu, jakie zostałyby zamówione w innym przypadku.
Zielone zamówienia publiczne mogą zapewnić organom publicznym oszczędności finansowe – szczególnie przy uwzględnieniu kosztów zamawianych produktów lub usług w całym cyklu ich życia, a nie tylko przez pryzmat ceny nabycia.
Dla przykładu, zakup produktów o niskim zużyciu energii lub wody może pomóc znacząco obniżyć rachunki za media. Zmniejszenie ilości substancji niebezpiecznych w zakupionych produktach może ograniczyć koszty ich unieszkodliwienia.
Firmy, które realizują zielone zamówienia publiczne, powinny być lepiej przygotowane do sprostania zmieniającym się wyzwaniom w dziedzinie środowiska, jak również do osiągnięcia politycznych i wiążących celów w zakresie redukcji emisji CO2 i zwiększenia efektywności energetycznej oraz w innych dziedzinach polityki środowiskowej. Mikro-, małe i średnie firmy – ze względu na swoją mobilność i łatwość dostosowywania się do zmieniających się warunków - idealnie nadają się do roli realizatora takich zadań.
