Zmiany w podatkach 2023. Jak rozliczać podatki od 1 stycznia?
Co zmienia się w podatkach od 2023? Największym wyzwaniem dla podatników w 2023 roku będzie prawidłowe rozliczenie dochodów w rocznym zeznaniu podatkowym za 2022 rok według nowych przepisów. Sprawdź, co trzeba wiedzieć o zmianach w podatkach za rok 2022 i w 2023.
Spis treści
- Zmiany w podatkach - kwota wolna od podatku bez zmian w 2023
- Nowe progi podatkowe od 1 lipca 2022
- Zmiany w podatku hipotetycznym
- Jak rozliczać ulgi podatkowe za 2022
- Zmiany opodatkowania dochodów z najmu prywatnego od 2023
Rok 2022 dla podatników rozliczających się podatkiem dochodowym od osób fizycznych przyniósł rewolucyjne zmiany - pakiet ustaw tzw. Polski Ład. Od 1 stycznia 2022 zmianie uległ znacząco sposób rozliczenia dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych (czyli w sposób progresywny). Następnie zgodnie z nowelizacją przepisów wprowadzoną od 1 lipca 2022 roku (ustawa tzw. Polski Ład 2.0 lub „Niskie podatki”), sposób ten został zmodyfikowany (z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 roku) dla wszystkich podmiotów rozliczających swoje dochody podatkiem PIT na zasadach ogólnych.
Zmiany w podatkach - kwota wolna od podatku bez zmian w 2023
Od 1 stycznia 2022 roku zmianie uległa tzw. kwota wolna od podatku, która wynosi obecnie 30 000 zł rocznie dla podatników osiągających dochody opodatkowane według skali (znaczące zwiększenie kwoty wolnej w stosunku do lat poprzednich). To daleko idąca zmiana spowodowała brak konieczności zapłaty podatku dla tej grupy podatników, których dochody roczne nie przekraczają tej kwoty. W praktyce osoby zarabiające poniżej 2500 zł dochodu miesięcznie nie zapłacą podatku. Zmiana kwoty wolnej objęła przedsiębiorców opodatkowanych stawką progresywną, pracowników, managerów na kontraktach, zleceniobiorców oraz emerytów. Co ważne, kwota wolna od 2022 roku ma charakter stały niezależnie od osiąganych dochodów, a przepisy przewidują możliwość jej corocznej waloryzacji.
Kwota wolna wyraża się poprzez ustalenie nowej kwoty zmniejszającej podatek, która obecnie wynosi rocznie 3600 zł (30 000 zł x 12% = 3600 zł), a miesięcznie – 300 zł (1/12 rocznej kwoty zmniejszającej podatek) dla podatników, którzy złożyli swojemu pracodawcy odpowiedni formularz PIT-2.
Uproszczeniem zasad rozliczania się z fiskusem będzie także możliwość zwolnienia płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek PIT na wniosek podatnika w sytuacji, gdy jego przewidywane dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł.
Nowe progi podatkowe od 1 lipca 2022
Z kolei ustawa z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, wchodząca w życie od 1 lipca 2022 r., wprowadziła nowe stawki podatkowe poprzez obniżenie (z 17% do 12%) stawki stosowanej w pierwszym przedziale skali. Jednocześnie, wysokość marginalnej stawki podatku dla drugiego progu podatkowego (32%) oraz wysokość daniny solidarnościowej (będącej dodatkowym obciążeniem w wysokości 4% dla dochodów powyżej 1 mln złotych rocznie) nie uległy zmianie.
Przepisy obniżające stawkę do 12% weszły w życie co prawda w połowie roku 2022, ale z uwagi na korzystny dla podatnika wymiar zmian, reforma miała charakter retroaktywny, co oznacza, że stosowana jest wstecznie do dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych, osiągniętych już od 1 stycznia 2022 roku. Intencją ustawodawcy było, aby obniżka stawki podatkowej do 12% kompensowała podatnikom m.in. likwidację ulgi dla klasy średniej (ulga polegająca na odliczeniu określonej kwoty od podstawy opodatkowania istniejąca w okresie styczeń – czerwiec 2022, która ze względu na swój skomplikowany algorytm wyliczenia była postrzegana przez podatników jako niezrozumiała i trudna do stosowania w praktyce.
Zmiany w podatku hipotetycznym
Ze względu na wątpliwości natury konstytucyjnej związane z likwidacją wspomnianej ulgi dla klasy średniej z mocą wsteczną (skompensowanej obniżką podatków do 12%), przewidziano dodatkowo mechanizm zabezpieczenia podatników – poprzez wyliczenie przez organy skarbowe tzw. podatku hipotetycznego za 2022 r. Konstrukcja ta dopuszcza wyznaczenie podatku obliczanego według zasad obowiązujących w pierwszej połowie 2022 r. (tj. według skali podatkowej właściwej na dzień 1 stycznia 2022 r. oraz z uwzględnieniem tzw. ulgi dla klasy średniej). Wyliczenia podatku hipotetycznego dokonywać mają same organy podatkowe, a jeżeli wysokość podatku hipotetycznego będzie niższa od rzeczywistego zobowiązania wynikającego z nowych przepisów (tj. z zastosowaniem nowej stawki - 12%), organy podatkowe bez wezwania będą zwracać podatnikom powstałą różnicę tak, aby sytuacja podatnika była niepogorszona.
Warto też zauważyć, że co prawda marginalna stawka nie uległa zmianie w 2022 oraz w 2023 roku, ale od 2022 roku podwyższono przedział dochodowy, wobec którego znajduje zastosowanie ta stawka. Przez lata próg, powyżej którego dochody opodatkowane są stawką 32%, wynosił 85 858 zł rocznie, natomiast od 2022 roku uległ on zwiększeniu do kwoty 120 000 zł. Zmiana ta może okazać się korzystna zwłaszcza dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych, których dochód do opodatkowania przekracza rocznie 85 528 zł - w porównaniu z rokiem ubiegłym, dochody tych osób „później” zostaną opodatkowane wyższą stawką podatku, a więc większa część dochodu (niż w roku 2021) zostanie opodatkowana niższą stawką 12%.
Należy dodać, że na wyliczenie podatku oprócz wyżej stawek oraz progów mają wpływ także zastosowane ulgi oraz zwolnienia. Wykorzystując preferencję podatkową w postaci wspólnego rozliczania z małżonkiem, podatnicy (przy spełnieniu pozostałych warunków do skorzystania z tej ulgi) mogą liczyć na określanie zobowiązania podatkowego od połowy podstawy opodatkowania) i to już za rok, w którym zostało zawarte małżeństwo. Jednocześnie, na podobnych zasadach co wspólne rozliczenie małżeńskie na powrót odbywać się może także rozliczenie samotnych rodziców wychowujących małoletnie dzieci. Od lipca 2022 roku ustawa zmieniająca wprowadziła na powrót rozliczenie z małoletnim dzieckiem niemalże na takich samych zasadach jak te obowiązujące do końca 2021 roku (określanie zobowiązania podatkowego od połowy podstawy opodatkowania).
Jak rozliczać ulgi podatkowe za 2022
Przepisy wprowadzone od 2022 roku (i także obowiązujące w 2023 roku) przewidują osobiste ulgi podatkowe, polegające na znaczących zwolnieniach przychodu dla określonych grup podatników (w ramach tzw. ulgi na powrót, ulgi dla dużych rodzin 4+, ulgi dla osób z uprawnieniami emerytalnymi). Dochody tych podatników, którzy kwalifikują się do stosowania przedmiotowych, będą zwolnione z podatku aż do kwoty 85 528 zł rocznie, a niezależnie od tego, nadal przysługuje im kwota wolna w wysokości 30 000 zł. Należy jednak pamiętać, że powyższy limit przychodu dla wszystkich ulg (włączając w to również tzw. ulgę dla młodych) jest wspólny.
Zmiany opodatkowania dochodów z najmu prywatnego od 2023
Należy także zwrócić uwagę na zmianę od 2023 roku zasad opodatkowania dochodów z najmu prywatnego (tj. osiąganych poza prowadzoną działalnością gospodarczą). Do końca 2022 roku, istnieją dwie formy opodatkowania dochodów z tytułu najmu:
- opodatkowanie na zasadach ogólnych,
- opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Od 2023 roku podatnicy nieprowadzący działalności gospodarczej w zakresie najmu utracą możliwość wyboru formy opodatkowania – od 2023 roku wyłączną formą opodatkowania przychodów z najmu prywatnego będzie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, przy zastosowaniu dwóch stawek podatkowych - 8,5% dla przychodów do 100 000 zł oraz stawki 12,5% dla nadwyżki ponad tę kwotę.
Biorąc pod uwagę powyższe zmiany, rok 2023 stawia podatnikom szereg wyzwań w zakresie prawidłowego rozliczenia swojego rocznego zobowiązania podatkowego za rok 2022. Wprowadzone zmiany, ze względu na swój gruntowny charakter, wymagają szczególnej czujności ze strony podatnika składającego swoją deklarację za 2022 rok, aby w sposób prawidłowy rozliczyć dochody.
