Zmiany w szkolnictwie zawodowym. Nowe zawody budowlane i szkoły branżowe
Z wielkim trudem odradza się w Polsce szkolnictwo zawodowe. Pomysłów było już kilka, ale żaden nie przyniósł wymiernych dla rynku pracy efektów. Wraz z ostatnią reformą edukacji, pojawił się też pomysł Ministerstwa Edukacji na szkoły zawodowe, które od 1 września 2017 zastapią szkoły branżowe.
Z edukacyjnej mapy znikają nie tylko gimnazja, ale również szkoły zawodowe. Od 1 września 2017 w miejsce dotychczasowych 3-letnich zawodówek mają pojawić się 3-letnie branżowe szkoły I stopnia. Ale to nie koniec – od 2020 roku zaczną działać 2-letnie branżowe szkoły II stopnia. Od 2019 roku mają ruszyć 5-letnie technika. Takie rozwiązanie w szkolnictwie zawodowym ma w końcu spełnić oczekiwania współczesnego rynku pracy. Zgodnie z ideą takiego rozwiązania, młody człowiek po szkole branżowej ma mieć przede wszystkim rzeczywiste umiejętności zawodowe poparte praktyką, bo takie są obecnie potrzeby pracodawców.
Nowe zawody w szkołach budowlanych
W marcu 2017 minister edukacji narodowej podpisała rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Nie uwzględnia ono jeszcze wszystkich planów MEN w obszarze szkolnictwa zawodowego, dotyczy nauki w klasach pierwszych branżowych szkół I stopnia, klasach pierwszych czteroletniego technikum oraz pierwszych semestrach szkół policealnych. W odniesieniu do szkół specjalizujących się w tematyce budowlanej, w rozporządzeniu tym ważne są klasyfikacje zarówno tych już istniejących zawodów jak również i nowych. Uwaga! W pozostałych klasach czteroletniego technikum, klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia i pozostałych semestrach szkoły policealnej aż do czasu zakończenia kształcenia będzie miało zastosowanie dotychczasowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2016 r., poz. 2094).
Zobacz również: W polsce jest dziewięć zwodów budowlanych, wkrótce dojdą kolejne >>
Obowiązujące przepisy wprowadzają możliwość kształcenia w systemie oświaty w następujących nowych zawodach (wybraliśmy te związane z budownictwem):
• technik robót wykończeniowych w budownictwie (jako kontynuacja kształcenia w zawodzie monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie);
• oraz w tzw. zawodach pomocniczych, dedykowanych osobom niepełnosprawnym intelektualnie w stopniu lekkim jako pracownik pomocniczy stolarza lub ślusarza.
W rozporządzeniu wprowadzano także zmiany w nazewnictwie dotychczasowych zawodów:
• zawód technik drogownictwa zostaje zastąpiony zawodem – technik budowy dróg,
• zawód technik dróg i mostów kolejowych – technik dróg kolejowych i obiektów inżynieryjnych,
• zawód technik urządzeń sanitarnych – technik inżynierii sanitarnej,
• zawód monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych – monter sieci i instalacji sanitarnych,
• zawód technik technologii ceramicznej – technik ceramik,
• zawód mechanik maszyn i urządzeń drogowych – operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych.
Jak argumentuje MEN zmiany w strukturze zawodów uwzględniają m.in.: aktualne trendy w danej branży, potrzeby rozwojowe przemysłu, postęp techniczny, nowe rozwiązania technologiczne, którym towarzyszą nowe formy organizacji pracy, jak również strukturę szkolnictwa zawodowego.
Szkoła branżowa początkiem kariery zawodowej?
Drugie z nowych rozporządzeń – w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach również wchodzi w życie 1 września 2017. Podstawy programowe kształcenia w zawodach określone w tym rozporządzeniu stosowane będą od roku szkolnego 2017/2018 w:
a) klasach pierwszych branżowej szkoły I stopnia; b) klasach pierwszych dotychczasowego czteroletniego technikum; c) semestrach pierwszych szkoły policealnej, a w latach następnych również w kolejnych klasach lub semestrach tych szkół.
Uczniowie, którzy rozpoczęli naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe przed 1 września 2017 będą kontynuowali naukę w oparciu o dotychczasową podstawę programową kształcenia w zawodach, do czasu jego zakończenia.
Kształcenie w branżowej szkole I stopnia będzie odbywało się w zawodach jednokwalifikacyjnych, przy czym większość z nich ma kwalifikację wspólną z zawodem nauczanym na poziomie technikum. Absolwenci branżowej szkoły I stopnia będą mogli kontynuować naukę w branżowej szkole II stopnia w celu uzyskania dyplomu technika w zawodach wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, dla których przewidziano kształcenie w tym typie szkoły. Będą to zawody kształcone na poziomie technika, które mają kwalifikację wspólną z zawodem nauczanym w branżowej szkole I stopnia. Ponadto, absolwent branżowej szkoły II stopnia uzyska wykształcenie średnie branżowe i będzie mógł przystąpić do matury. Rozporządzenie daje władzę właściwym ministrom wprowadzać do systemu oświaty możliwość kształcenia w nowych zawodach i wykreślania z listy tych, w których nauka jest nieuzasadniona.
Dla celów kształcenia, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, wskazano obszary kształcenia, do których są przypisane poszczególne zawody. Wyodrębniono 8 takich obszarów:
1. administracyjno-usługowy (AU);
2. budowlany (BD);
3. elektryczno-elektroniczny (EE);
4. mechaniczny i górniczo-hutniczy (MG);
5. rolniczo-leśny z ochroną środowiska (RL);
6. turystyczno-gastronomiczny (TG);
7. medyczno-społeczny (MS);
8. artystyczny (ST).
W ramach każdego obszaru kształcenia zawody uporządkowano według typu szkoły, w którym może odbywać się kształcenie w danym zawodzie: branżowa szkoła I stopnia, technikum, branżowa szkoła II stopnia, szkoła policealna.
Podstawa programowa kształcenia w zawodach, w zakresie nowelizowanych zawodów, została opracowana w oparciu o wypracowane rekomendacje zespołów partnerów społecznych (przedstawiciele pracodawców i pracobiorców) przygotowane przez zespoły autorów i ekspertów z danych obszarów kształcenia.
