ZUS może mieć pieniądze, które ci się należą. Wystarczy się zgłosić i złożyć wniosek
Wciąż wiele osób nie ma świadomości, że podobnie jak pieniądze zgromadzone w OFE, tak znajdujące się na subkoncie w ZUS podlegają dziedziczeniu. ZUS nie ma obowiązku informowania o tym po śmierci ubezpieczonego. Co zrobić, aby dostać te pieniądze? ZUS przesyła je na konto w ciągu trzech miesięcy.
Spis treści
- Składka emerytalna bez oszczędzania w OFE
- Wypłata pieniędzy z subkonta ZUS przekazanych przez OFE
- Wniosek o wypłatę pieniędzy z subkonta ZUS
Zacznijmy od tego, że część składek na ubezpieczenie emerytalne, które potrącają nam lub sami płacimy do ZUS podlega dziedziczeniu. Jest to część, którą mamy prawo przekazywać do Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE), o ile zadeklarowaliśmy, że chcemy korzystać z takiego rozwiązania. W przeciwnym wypadku cała składka trafia do ZUS.
Jak to wygląda w liczbach? Składka emerytalna trafiająca do ZUS łącznie w częściach obciążających pracownika i pracodawcę to 19,52 proc. podstawy wymiaru, z czego 7,3 proc. trafia do OFE.
Jak widać w grę wchodzą niemałe pieniądze.
O tym ile pieniędzy trafia na subkonto w ZUS i jak są wypłacane po śmierci ubezpieczonego decydują konkretne okoliczności i możliwych jest kilka wariantów.
Składka emerytalna bez oszczędzania w OFE
Jeśli płacący składkę emerytalną nie zdecyduje się na przekazywanie jej części do OFE i nie wybierze konkretnego funduszu, cała składka zostaje w ZUS. Nie zmienia to faktu, że ta część pieniędzy, która od razu znajdzie się na subkoncie podlega dziedziczeniu.
Takie osoby są informowane przez ZUS, że mogą wskazać osoby uprawnione do otrzymania pieniędzy z subkonta ZUS po swojej śmierci.
Gdy ZUS dysponuje takim oświadczeniem, to choć przepisy tego nie nakazują, informuje uprawnione osoby o należnych im pieniądzach.
W przypadku śmierci osoby, która nie była członkiem OFE i dla której ZUS prowadził jedynie subkonto, ZUS, na podstawie jej wskazania, informuje osoby uprawnione do otrzymania środków zgromadzonych na subkoncie zmarłej osoby, że mogą one złożyć wniosek o wypłatę, mimo że przepisy nie nakładają na ZUS takiego obowiązku – wyjaśniła Ewa Kosowska, dyrektor Departamentu Ubezpieczeń i Składek ZUS.
Inna sytuacja jest, gdy opłacający składki nie wskazał przed śmiercią osób uprawnionych do pieniędzy z subkonta. Wtedy ZUS nie ma kogo poinformować, a na dodatek składki należą się spadkobiercom według ogólnych zasad dziedziczenia. Trzeba więc wtedy, składając wniosek, udokumentować dodatkowo prawo do spadku.
Wypłata pieniędzy z subkonta ZUS przekazanych przez OFE
Na subkoncie ZUS po zmarłym mogą być pieniądze przekazane na nie przez OFE. Tak się dzieje, gdy ubezpieczonemu pozostaje dziesięć lat do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego – czyli po ukończeniu 50. roku życia przez kobiety lub 55. roku życia przez mężczyzn. Wtedy OFE w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa zaczyna sukcesywnie umarzać odpowiednią część jednostek uczestnictwa w OFE i przekazywać kwotę z umorzenia na subkonto ZUS.
Co dzieje się wtedy z pieniędzmi po zmarłym? Podobnie jak ZUS, OFE informuje swoich członków o możliwości wskazania osoby uprawnionej do środków zgromadzonych na OFE. Takie wskazanie obejmuje również pieniądze przekazane na subkonto ZUS. Z tym że tryb postępowania po śmierci opłacającego składki ZUS jest inny. Podział środków rozpoczyna się w OFE.
Osoba uprawniona do pieniędzy po zmarłym składa więc wniosek o wypłatę w OFE. Fundusz rozlicza się z tą osobą lub osobami (bo można wskazać ich kilka i zadysponować w jakiej części każdej z nich pieniądze zgromadzone na koncie OFE przysługują), a jednocześnie zawiadamia ZUS o osobach, na rzecz których nastąpił podział środków zgromadzonych w OFE oraz jaki jest udział poszczególnych osób w dzielonych środkach.
Na przekazanie takiego zawiadomienia OFE ma 14 dni. Następnie ZUS ma trzy miesiące od dnia, w którym nastąpi takie powiadomienie, na podzielenie i wypłatę środków zapisanych na subkoncie zmarłej osoby ubezpieczonej.
Wniosek o wypłatę pieniędzy z subkonta ZUS
Oczywiście, jeśli takiej dyspozycji w OFE nie było, podobnie jak z pieniędzmi na subkoncie ZUS, które nie zawierały wskazania osób uprawnionych, zgromadzone na koncie OFE pieniądze po zmarłym można uzyskać na ogólnych zasadach spadkowych.
Także gdy część pieniędzy ze składki emerytalnej jest wciąż w OFE, a część na subkoncie ZUS, podział tych środków zaczyna się w Funduszu.
Możliwa jednak jest też taka sytuacja, że zmarła osoba osiągnęła już wiek emerytalny i OFE w całości przekazał już jej oszczędności na subkonto ZUS. Jeśli ubezpieczony nie złożył oświadczenia o wspólności majątkowej z małżonkiem i nie wskazał osób uprawnionych do wypłaty środków z subkonta, to pieniądze z ZUS można odzyskać na zasadach jak inne części składowe spadku.
Aby uzyskać wypłatę z subkonta ZUS, trzeba:
- przyjść do placówki ZUS,
- dowiedzieć się, czy zmarły miał subkonto,
- okazać dokument tożsamości i akt zgonu zmarłej osoby,
- wypełnić na miejscu wniosek.
Formularze dotyczące subkonta ZUS są też dostępne na stronie internetowej ZUS. Pieniądze od ZUS trafiają na konto w ciągu trzech miesięcy.
W 2022 pieniądze po zmarłym dostało ponad 45 tys. Polaków na łączną kwotę ponad 700 mln zł. Niektórzy dostali nawet 40 tys. zł. Jak pokazują dane, wielu Polaków nie zgłasza się po odłożone na subkoncie pieniądze zmarłego, ponieważ nie wiedzą, że mają takie prawo.
