Domy jednorodzinne do remontu! Ile jest wart rynek remontowy?
Nawet 70% domów jednorodzinnych wymaga modernizacji - ocenia Instytut Ekonomii Środowiska w swoim najnowszym raporcie dotyczącym ich stanu technicznego. To dobra wiadomość dla producentów materiałów budowlanych i firm remontowych.
Skala potrzeb modernizacyjnych jest bardzo duża, ale inwestorom przeważnie brakuje na nie środków. Raport Instytutu Ekonomii Środowiska „Stan techniczny budynków jednorodzinnych w Polsce – potrzeby remontowe” ma być pomocnym źródłem informacji do zapowiadanego przez rząd RP programu modernizacji budynków. Bo pamiętajmy, że dotychczas większość programów pomocowych w tym obszarze było nakierowanych na budynki wielorodzinne lub użyteczności publicznej, natomiast budownictwo jednorodzinne traktowane jest po macoszemu. Swego czasu, a dokładnie w roku 2015, taki program, o nazwie „Ryś”, zachęcający Polaków do kompleksowej termomodernizacji domów jednorodzinnych zapowiadał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), ale po zmianie ekipy rządzącej jakoś o nim ucichło.
Modernizacja kompleksowa
Pokutuje w opinii, że modernizacja polega głównie na termomodernizacji, a to mylne podejście. Modernizacja to również inne przedsięwzięcia remontowe, jak remont dachu, łazienki czy kuchni, bo dopiero poprawione wszystkie te elementy gwarantują zysk z energooszczędności. Niektórzy powiedzą, że taniej będzie wybudować nowy dom i tkwi w tym ziarnko prawdy. Ale można taką inwestycję rozłożyć na etapy. Będzie super jak pojawi się rozsądny program rządowego wsparcia, np. w postaci subsydiów czy ulg modernizacyjnych.
Utrzymanie budynku jednorodzinnego w dobrym stanie technicznym wymaga od właściciela regularnych, różnych przedsięwzięć remontowych. Z drobnymi, pokrywanymi z bieżącego domowego budżetu, nie ma na ogół problemu, gorzej jest z remontami generującymi duże koszty. Na ogół się je odkłada, co jeszcze bardziej obniża standard techniczny domu.
W ramach badań zrealizowanych przez Instytut Ekonomii Środowiska w 2017 r. na reprezentatywnej losowej próbie właścicieli domów jednorodzinnych (N=1 000), stanowiących podstawę diagnozy stanu technicznego budynków ze względu na kryteria związane z termoizolacyjnością przegród i jakością źródeł grzewczych, respondentów poproszono również o zdefiniowanie potrzeb remontowych dotyczących zamieszkiwanych przez nich budynków.
Zaledwie 30% badanych właścicieli budynków jednorodzinnych twierdzi, że nie mają potrzeby żadnych poważniejszych remontów, pozostali wręcz przeciwnie. Najczęściej wymieniane potrzeby inwestycyjne związane są z modernizacją instalacji grzewczej i wymianą kotła. To podobno dzięki wzrostowi świadomości o zagrożeniach związanych z zanieczyszczaniem środowiska. Domy jednorodzinnych w dużej części ogrzewane są z reguły przestarzałymi i energochłonnymi źródłami grzewczymi. Na potrzebę modernizacji instalacji grzewczej nieco częściej wskazują właściciele budynków jednorodzinnych w miastach (39%), na wsiach ten odsetek jest nieco niższy (32%). Na remont dachu i ocieplenie ścian wskazał w badaniu co czwarty ankietowany. Obie te inwestycje nieco częściej pojawiają się wśród potrzeb mieszkańców wsi. Sytuację tę według analityków Instytutu wyjaśnia fakt, że w miastach wyższy jest (13% różnicy na korzyść miasta i ponad 10% w przypadku stropów lub poddaszy) odsetek budynków jednorodzinnych z już ocieplonymi przegrodami zewnętrznymi.
Bez względu natomiast na miejsce zamieszkania, wśród potrzeb inwestycyjnych niemal równie często wymienia się remonty kuchni i/lub łazienek. Co dziesiąty właściciel domu jednorodzinnego wskazuje na potrzebę wymiany drzwi zewnętrznych. Niewiele wskazań (zaledwie 7%) przypadło na wymianę okien, jednak, jak pokazują wyniki badań, inwestycja ta zrealizowana została już całkowicie lub częściowo w przeważającej większości budynków.
Co oczywiste, rzadziej potrzeby remontowe zgłaszają mieszkańcy domów wybudowanych po 2000 roku, choć i w tym przypadku aż co czwarty właściciel był zdania, że instalacja grzewcza w jego budynku wymaga modernizacji.
Wymiana kotła jako priorytet
Wśród kluczowych, najpilniejszych do zrealizowania inwestycji, co piąty właściciel budynku jednorodzinnego wskazuje na wymianę instalacji grzewczej bądź kotła. Jest to również najczęściej wskazywana inwestycja w grupie inwestycji kluczowych dla budynku. Wśród właścicieli domów jednorodzinnych znajdujących się w mieście, aż co czwarty wskazuje na modernizację instalacji. Modernizacja instalacji grzewczej wymieniana jest najczęściej jako najpilniejsza inwestycja bez względu na wiek budynku. Co interesujące, inwestycję tę za najpilniejszą znaczniej częściej skłonne są uważać osoby lepiej uposażone, inwestycja ta znacznie częściej wymieniana jest przez mieszkańców miast, gdzie przeciętny dochód gospodarstwa domowego jest wyższy niż na terenach wiejskich. Na drugim miejscu najpilniejszych inwestycji jest remont dachu. Analizując jednak wyłącznie grupę właścicieli budynków z terenów wiejskich okazuje się, że inwestycja ta na wsiach pod względem częstotliwości wskazań stoi w hierarchii nawet wyżej niż modernizacja instalacji grzewczej. Co siódmy badany wśród najpilniejszych inwestycji wymienia ocieplenie ścian budynku, przy czym częściej dotyczy to terenów wiejskich. Nieco rzadziej w zestawieniu tym pojawiają się remonty kuchni i łazienek, choć należy zauważyć, że w miastach remonty tego typu skupiają niemal taki sam odsetek wskazań, co ocieplenie ścian zewnętrznych.
W gronie najpilniejszych remontów najrzadziej wymieniane są wymiana okien oraz drzwi.
Ile jest wart remontowy rynek?
Skoro 70% właścicieli domów jednorodzinnych ma pilne potrzeby remontowe, to kluczowym pytaniem powinno być – to dlaczego ich nie robią. Wiadomo, że chodzi o pieniądze. W raporcie podjęto próbę oszacowania kosztów poszczególnych remontów w skali ogólnopolskiej. W tabeli poniżej przedstawiono średnie koszty inwestycyjne oparte na wyliczeniach dokonanych przez samych badanych.
Jak zastrzegają autorzy raportu, wyliczone średnie mają jedynie wartość poglądową, gdyż w zależności od wielkości budynku koszty prac remontowych mogą się istotnie różnić. Również sama skala inwestycji podlega znacznemu zróżnicowaniu, do czego przyczyniają się najbardziej koszty związane z remontem dachu. Mogą one ograniczać się do prostego i względnie taniego remontu, polegającego na ułożeniu wełny mineralnej na poddaszu i zamykającego się kwotą kilku tysięcy zł lub też obejmować całkowitą przebudowę ostatniej kondygnacji, czego koszty sięgać mogą 100 tys. zł i więcej. Analizując dane należy mieć na uwadze, że prezentowane wyniki są odbiciem subiektywnych ocen i potrzeb właścicieli budynków jednorodzinnych, które nie opierają się na szczegółowych kosztorysach realizowanych przez wykonawców prac remontowo-budowlanych. Tak więc rzeczywista kwota realizacji inwestycji może być wyższa.
Średnia całkowita wartość potrzeb inwestycyjnych (nawet jednej) to 21 tys. zł (aż 67% badanych). Gdy przełożyć tę kwotę na ogół budynków jednorodzinnych w Polsce, okazuje się że rynek remontowy w tym obszarze to prawie 80 mld zł! Największy wartościowy udział mają w nim remonty dachów oraz ocieplenie ścian budynków - ponad 50 mld zł. Modernizacja instalacji grzewczych została wyceniona na 16 mld zł, zaś wymiana drzwi zewnętrznych i wymiana okien przekracza 3 mld zł. Te wszystkie kwoty to dobra wiadomość dla firm remontowych i producentów materiałów potrzebnych do wykonywania tych wszystkich remontów.
Jaką pomoc proponuje rząd?
19 września 2018 r. ruszył program „Czyste powietrze”. Przez najbliższe 10 lat przeszło 100 mld zł ma trafić do właścicieli domów jednorodzinnych, którzy zdecydują się na ich termomodernizację oraz wymianę przestarzałych kotłów na paliwa stałe. Program „Czyste powietrze” zakłada różne formy wsparcia, zaś to, kto i ile skorzysta, ma zależeć od wysokości dochodów.
W 2019 r. ma zacząć obowiązywać ulga termomodernizacyjna na termomodernizację domów jednorodzinnych i wymianę starych kotłów na paliwa stałe na ekologiczne. W ramach nowej ulgi podatkowej będzie można odliczyć od dochodu przez trzy lata nawet 53 tys. zł. Prawdopodobnie specjaliści sporządzający audyt energetyczny będą decydowali o tym, które materiały budowlane, urządzenia i usług zostaną objete ulgą termomodernizacyjną.
