Firmy budowlane powinny poprawić zarządzanie
By utrzymać się na rynku, polskie firmy budowlane powinny poprawić przede wszystkim aspekty zarządzania związane z ryzykiem oraz zintegrowanym zarządzaniem projektem - tak wynika z badania przeprowadzonego przez firmę doradczą Deloitte. W Warszawie, 27 czerwca odbyło się spotkanie podczas, którego omówiona została analiza dojrzałości zarządzania projektami budowlanymi.
Bez wątpienia rok 2012 jest rekorodowy dla spółek budowlanych pod względem wysokości przychodów, głównie z uwagi na realizację kontraktów związanych z infrastukturą na EURO. W kolejnych latach koniunktura osłabnie, a wraz z nią zmniejszą się nakłady na kontrakty budowlane.
Przeczytaj również: W budownictwie będzie lepiej jak zbankrutuje połowa firm budowlanych. WIDEO
W rezultcie wzrośnie konkurencja w sektorze, a budowlane spółki mogą mieć problemy z przetrwaniem. Niestabilna sytuacja w branży wynikająca, m.in. za sprawą zatorów płatniczych i trudności z zachowaniem płynności finansowej niesie za sobą ryzyko. By utrzymać się na rynku, firmy budowlane powinny przede wszystkim skutecznie i kompleksowo zarządzać projektami.
Budownictwo w 2012 roku
Budownictwo jest trzecim, największym sektorem gospodarki w kraju po przemyśle i handlu. Udział branży budowlanej w wytwarzanym PKB, w ubiegłym roku wyniósł 7,06 %. W kwietniu 2012 roku zatrudnienie w branży wyniosło 9% ogółu pracujących w sektorze przedsiębiorstw. W ostatnich miesiącach sektor budowlany zanotował spadek liczby podmiotów o 7,1 % od 2010 w stosunku do I kwartału 2012 roku. Niepokojący jest fakt, że branża budowlana notuje wysokie tempo upadłości. Od stycznia do maja br., upadłość ogłosiło 300 firm budowlanych (m.in. Dolnośląskie Surowce Skalne i PGB). Natomiast średni wskaźnik ogólnego zadłużenia dla 8 największych spółek z indeksu WIG-BUDOW wynosi 60% ich wartości.
Polskie firmy budowlane 2012
Firma doradcza Deloitte we współpracy z Milward Brown SMG/KRC przeprowadziła badanie "Polskie firmy budowlane 2012", z którego wynika, że przeciętna firma działająca w tym sektorze, aktualnie znajduje się na etapie tworzenia standardów i doskonalenia najlepszych praktyk w zakresie zintegrowanego zarządzania projektem budowlanym. Obszar ten ma startegiczne znaczenie, ponieważ spójność w zarządzaniu pozwala na realizację projektu zgodnie z zaplanowanym harmonogramem.
Firmy budowlane, które wzięły udział w badaniu relatywnie nisko oceniły poziom zaawansowania zaintegrowanego zarządzania projektem.
- Może to wynikać z faktu, że w ostatnich latach wiele spółek weszło w fazę szybkiego wzrostu. Złożoność realizowanych przedsięwzięć spowodowała wzrost potrzeby integracji wielu obszarów. Odbywa się to w ramach zarządzania projektami budowlanymi i dopasowania procesów oraz rozwiązań projektowych wdrażanych przez spółki do tempa ich rozwoju – wyjaśnia mówi Daniel Martyniuk, starszy menedżer w Dziale Konsultingu Deloitte.
Jak firmy budowlane zarządzają kosztami?
Spółki oceniają najwyżej zarządzanie kosztami projektu budowlanego, które obejmuje, m.in. określanie budżetu i jego kontrolę. Średni wskaźnik dojrzałości dla tego parametru wyniósł 3,77. Zarządzanie finansami również respondenci ocenili wysoko, bo na 3,74. Aż 33% spółek z zagranicznym kapitałem zadeklarowało najwyższy poziom procesów zarządzania finansami w projekcie. Świadczy to o zaawansowanym systemie planowania i kontroli. Dla firm budowlanych największym wyzwaniem są problemy z płynnością. Biorąc pod uwagę średni czas rozliczenia projektu, który wynosi ok. 6 miesięcy oraz strukturę finansowania, w której głównym elementem są kredyty, właściwe zarządzenie finansami jest kluczowym czynnikiem powodzenia projektu.
Autor: Deloitte
Analiza badania
- Wiele firm budowlanych działających na polskim rynku relatywnie wysoko ocenia swój poziom dojrzałości zarządzania projektami budowlanymi (średnia 3,5 w skali 1 do 5). Najwyższą dojrzałością procesów zarządzania projektami budowlanymi charakteryzują się spółki z kapitałem zagranicznym, notowane na GPW o przychodach przewyższających 500 mln złotych. Firmy z rozwiniętymi technikami zarządzania projektami cieszą się silniejszą pozycją na rynku i lepszymi wynikami finansowymi. Inwestycja w poprawę dojrzałości zarządzania projektami budowlanymi powinna się więc bezpośrednio przełożyć na lepsze zarządzanie strukturą kosztów i harmonogramem prac projektowych, a także poprawić wiarygodność firm na rynku – komentuje Maciej Krokosiński, menedżer w Dziale Audytu Deloitte.
Zarządzanie zamówieniami i roszczenia
Jednym z wyżej ocenianych obszarów zarządzania projektami budowlanymi jest zarządzanie zamówieniami, które obejmuje m.in. planowanie i realizację oraz administrowanie procesem zamówień. Aż 92% respondentów wskazywało na trzy najwyższe poziomy dojrzałości pod tym względem, co potwierdza powszechną znajomość i stosowanie najlepszych praktyk. Szczególnie wysoki stopień zaawansowania w tym obszarze deklarowały spółki bez udziału zagranicznego kapitału. Wynika to z długoletniego doświadczenia na rynku lokalnym, umożliwiającego wypracowanie trwałych relacji z dostawcami, a co za tym idzie efektywnego zarządzania realizacją zamówień. Zarządzanie procesem roszczeń na projekcie, które dotyczy identyfikacji, zapobiegania i monitorowania zostało ocenione na 3,28. W tym obszarze kluczowe jest wprowadzenie bieżącego monitoringu zasadności roszczeń, a także stałej komunikacji z inwestorem, który chcąc utrzymać tempo prac, będzie bardziej skłonny do dialogu i ewentualnej akceptacji kwot podlegających roszczeniom.
- Firmy dzielą się na takie, które komunikują swoje roszczenia na końcu dużego projektu np. infrastrukturalnego, i takie, które to robią w trakcie takiego projektu. Ponieważ w trakcie projektu spółki mają możliwość wywierania presji na inwestora publicznego, są dużo bardziej skuteczne w uzyskiwaniu zmian w umowie czy akceptacji roszczeń - dodaje Krokosiński.
Pomimo relatywnie wysokiej oceny dojrzałości niektórych obszarów, analiza wyników badania identyfikuje szereg rejonów gdzie dalszy rozwój i doskonalenie jest konieczne. Obszar, w którym spółki budowlane mogą upatrywać potrzebę zmian i dalszych usprawnień to m.in.: zarządzanie ryzykiem.
- Jest to zrozumiałe w obliczu niepewności i zmian cen podstawowych surowców używanych w budownictwie, a także ryzyk kontraktowych, towarzyszących zwłaszcza dużym projektom infrastrukturalnym. Dodatkowo, niższy w stosunku do innych obszarów, poziom dojrzałości procesów zarządzania roszczeniami i komunikacją z inwestorami potwierdza, że spółki w ostatnich latach niewystarczająco rozwijały się w tych obszarach i widzą potrzebę dalszych zmian – podsumowuje Martyniuk.
Przeprowadzona analiza pokazała, że obecnie przedsiębiorstwa działające w sektorze budowlanym zarządzają projektami na 3+.
Celem badania „Polskie firmy budowlane 2012. Badanie poziomu dojrzałości zarządzania projektami budowlanymi” była analiza poziomu dojrzałości zarządzania projektami budowlanymi w spółkach realizujących terminowe kontrakty budowlane w Polsce. Badanie zostało przeprowadzone w marcu i kwietniu 2012 r. na zlecenie Deloitte przez firmę badawczą Millward Brown SMG/KRC. Respondentami byli przedstawiciele 39 firm z sektora usług budowlanych (próba wynosiła 70 firm). Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o kwestionariusz samooceny, respondenci określali poszczególne obszary jednym z pięciu poziomów dojrzałości.
