Krytyczny stan zasobów budowlanych
Ostatni raport Ecofys - jednego z wiodących europejskich instytutów zajmujących się energią i środowiskiem - ujawnił niepokojący obraz ogromnego marnotrawstwa energii w istniejących budynkach w nowych krajach członkowskich UE.Raport ostrzega mieszkańców tych krajów przed nakładającymi się na siebie niekorzystnymi skutkami niskiego standardu energetycznego istniejących budynków, redukcją budżetowego dofinansowania kosztów ogrzewania i gwałtownie rosnącymi cenami paliw i energii.
Opracowanie wskazuje, w jaki sposób można uniknąć zbliżającego się kryzysu. Wykorzystanie prostych i zarazem efektywnych środków poprawiających charakterystykę energetyczną może doprowadzić do oszczędności energii (odpowiednik 800 tys. baryłek ropy dziennie) i środków finansowych (ok. 370 milionów euro rocznie), a także spowodować powstanie nowych miejsc pracy (według szacunków Eurimy - ok. 230 tys.).
W nowych krajach członkowskich budynki zużywają 40 proc. energii wytwarzanej w UE. Jest to porównywalne z sytuacją w krajach starej piętnastki. Jednak zużycie energii w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni jest w nowych krajach o ponad 25 proc. większe - głównie z powodu gorszego standardu ocieplenia, tj. mniejszych grubości izolacji cieplnej w istniejących budynkach.
Horst Biedermann, dyrektor generalny Eurima, tłumaczy: - Obecne zużycie energii będące skutkiem wcale lub słabo ocieplonych budynków nie jest niczym nowym. Jednakże to, z czym się tutaj spotykamy niesie za sobą dużo poważniejsze konsekwencje. Jesteśmy na krawędzi ekologicznego i społecznego kryzysu. W nowych krajach członkowskich UE w przeszłości możliwe było dofinansowywanie kosztów energii z pieniędzy rządowych. Obecnie nie jest to praktykowane, ani pożądane, w szczególności z powodu szybko rosnących cen energii. Łatwo przewidzieć, że rosnące ceny energii w i słabo izolowanym budownictwem najbardziej uderzą w biednych, i starszych obywateli Europy.
Raport Ecofys wykazuje jednocześnie, że wprowadzenie odpowiedniego programu termorenowacji zaowocowałoby do roku 2010 w nowych krajach UE oszczędnościami na ogrzewaniu rzędu 370 milionów euro rocznie. Przed 2015 rokiem oszczędności mogłyby osiągnąć poziom miliarda euro. Lepsze mieszkania, cieplejsze domy, redukcja emisji dwutlenku węgla o 14 milionów ton rocznie - to potencjalnie dodatkowe korzyści.
Komentując warunki przekształcenia potencjalnego kryzysu w szansę, Horst Biedermann wyjaśnia: - Aby osiągnąć te oszczędności należy niezwłocznie rozpocząć inwestycje, na które nowych krajów członkowskich po prostu nie stać. Dlatego Eurima apeluje o uruchomienie środków z funduszu strukturalnego i funduszu spójności z przeznaczeniem na ten cel. W czasie, gdy cała Europa stara się zachować równowagę między niezbędnym szybkim wzrostem gospodarczym a ochroną środowiska i potrzebami społeczeństwa, taki program renowacji jest konieczny.
Badania wykazały, że w polskich blokach termorenowacja mogłaby zredukować zużycie energii nawet o 80 proc. Zwrot przeznaczonych na nią środków nastąpiłby w okresie 9 lat. Podobny proces mógłby przynieść do 79 proc. oszczędności energii w Czechach, na Węgrzech, Słowenii i Słowacji oraz 73 proc. w Estonii i na Litwie. Termomodernizacja sprzyja tworzeniu nowych miejsc pracy. Prowadzenie prac na 1/10 powierzchni użytkowej budynków doprowadziłoby do powstania 230 tys. nowych miejsc pracy w tych krajach (dla porównania - 300 tys. w krajach starej piętnastki).
Ostatni raport Ecofys nawiązuje do poprzedniego, który dotyczył krajów starej 15. Dotyczył on oszczędności, jakie można osiągnąć podnosząc efektywność energetyczną budynków poprzez zwiększanie grubości ocieplenia. Badania pokazują, że UE do 2010 roku zaoszczędziłaby 8 miliardów euro rocznie, równocześnie zmniejszając zależność od zagranicznych dostaw paliw i redukując emisje gazów cieplarnianych.
Obok apelu o redukcję zużycia energii cieplnej w budynkach o 20 proc. do 2020 roku, Eurima postuluje także rozszerzenie zapisów Dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków z 2002 roku także na budynki o powierzchni poniżej 1000 mkw. Do podejmowania takich działań miałyby zachęcić fundusze na poprawę efektywności energetycznej i obniżenie stawki VAT na środki poprawiające energooszczędność budynków.
Eurima postawiła przed sobą zadanie regularnego informowania konsumentów o efektywności kosztowej poszczególnych środków służących poprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz pokazywanie najlepszych praktyk w tej dziedzinie poszczególnych krajach UE.
Eurima to Europejskie Stowarzyszenie Producentów Izolacji. Reprezentuje głównych producentów wełny mineralnej w Europie. Członkowie Eurimy zatrudniają ponad 20 tys. osób . Przy instalowaniu wyprodukowanych przez nich w ciagu roku wyrobów na budowach w całej Europie jest zatrudnionych 300 tys. pracowników.
