Ile trzeba mieć lat pracy do emerytury? Ile trzeba mieć lat pracy, żeby otrzymać minimalną emeryturę?
Ile lat trzeba pracować, by dostać emeryturę? Jak liczba przepracowanych lat wpływa na wysokość przyszłego świadczenia? Takie pytania nurtują praktycznie każdą osobę, która wchodzi w wiek seniora. Od pewnego czasu ponadto poszukiwana jest wiedza na temat najkorzystniejszego momentu przejścia na emeryturę.
Spis treści
- Ile trzeba mieć lat pracy do emerytury? Staż pracy w starym systemie
- Jak staż pracy wpływa na wysokość emerytury w starym systemie?
- Czy staż pracy ma znaczenie dla emerytury wypłacanej w obecnym systemie?
- Kiedy najlepiej przejść na emeryturę?
Wiedzieć trzeba przede wszystkim, że staż pracy, okresy składkowe i nieskładkowe, które są uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury oraz jej wysokości inną ogrywają rolę w przypadku osób urodzonych przed 1949 r., a inną dla przechodzących na emeryturę według zasad obowiązujących po reformie emerytalnej, czyli od 1999 roku.
Ile trzeba mieć lat pracy do emerytury? Staż pracy w starym systemie
Taki sposób ustalania prawa do emerytury dotyczy osoby urodzonej przed 1 stycznia 1949 r. Emeryturę otrzyma kobieta, która udowodniła okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat i osiągnęła wiek co najmniej 60 lat oraz mężczyzna, który udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 25 lat i osiągnął wiek co najmniej 65 lat.
Czytaj też:
- Czy technikum wlicza się do emerytury?
- Czy urlop macierzyński wlicza się do stażu pracy do emerytury?
Okresy składkowe to w uproszczeniu okresy zatrudnienia, kiedy z tego tytułu do ZUS wpływały składki na ubezpieczenia emerytalne.
Okresy nieskładkowe z kolei to okresy, w których składek z różnych względów nie trzeba było płacić, bo nie mogliśmy z różnych względów pracować. Do okresów nieskładkowych zalicza się:
- naukę w szkołach ponadpodstawowych,
- studia wyższe,
- niektóre urlopy bezpłatne,
- okres pobierania zasiłków chorobowych, opiekuńczych, macierzyńskich, świadczeń rehabilitacyjnych, renty socjalnej, zasiłku dla bezrobotnych itp.
Lista okresów zaliczanych do składkowych i nieskładkowych jest bardzo długa, na dodatek niektóre okresy składkowe mogą być zaliczane do stażu nawet podwójnie. Ze szczegółami można zapoznać się na oficjalnej stronie ZUS.
To, co trzeba wiedzieć przede wszystkim, dotyczy proporcji: przy ustalaniu lat potrzebnych dla uzyskania emerytury okresy nieskładkowe mogą stanowić co najwyżej jedną trzecią udokumentowanych okresów składkowych.
Jak staż pracy wpływa na wysokość emerytury w starym systemie?
Emerytura dla osób składających wniosek o świadczenie w starym systemie składa się z dwóch oddzielnie wyliczanych części: części socjalnej i części stażowej.
Pierwsza część – część socjalna dla wszystkich ustalana jest jednakowo. Jest to 24% kwoty bazowej, która obowiązuje w dniu, w którym zgłasza się wniosek o emeryturę lub uzyskuje prawo do emerytury.
Dla wszystkich emerytur, które przyznawane są od 1 marca do końca lutego następnego roku kalendarzowego, część socjalna ustalana jest w jednakowej wysokości.
Kwota bazowa to 100% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, które zostało pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne. Kwota bazowa jest ustalana co roku i obowiązuje od 1 marca do końca lutego następnego roku. Ogłasza ją prezes Głównego Urzędu Statystycznego w „Monitorze Polskim”.
Część stażowa to taka część emerytury, która wynika ze stażu pracy oraz obliczonej podstawy wymiaru. Do jej ustalenia ZUS przyjmuje po 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy i po 0,7% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów nieskładkowych, też z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
Podstawa wymiaru emerytury zależy od zarobków i kwoty bazowej przyjętej do jej obliczenia. Ustalana jest na podstawie:
- zarobków z 10 kolejnych lat kalendarzowych, które wybierze się z ostatnich 20 lat kalendarzowych przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę lub
- zarobków z 20 lat kalendarzowych, które wybierze się z całego okresu, kiedy było się objętym ubezpieczeniami (społecznymi lub emerytalno-rentowym).
We wniosku o emeryturę można zlecić ZUS, by sam ustalił, który wariant jest korzystniejszy i według niego wyliczył podstawę wymiaru emerytury.
- Zobacz galerię: Drucianka Campus tchnie nowe życie w ruiny fabryki. Tak dawna fabryka Drucianka wygląda dziś
Autor: Szymon Starnawski/Grupa Murator
Drucianka Campus – inwestycja na terenie dawnej fabryki Drucianka
Czy staż pracy ma znaczenie dla emerytury wypłacanej w obecnym systemie?
Takie emerytury otrzymują osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które osiągnęły powszechny wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn oraz podlegały ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przynajmniej 1 dzień, np. jako pracownik, osoba prowadząca działalność pozarolniczą, a także osoby, która przed wejściem w życie ustawy podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu (warunek ten nie jest spełniony przez osoby, które podlegały wyłącznie ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS). Staż pracy nie jest więc wymagany, by emeryturę otrzymywać.
Wysokość emerytury ZUS oblicza, dzieląc podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia. Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury uwzględniane są:
- zwaloryzowany kapitał początkowy (jeśli osoba składająca wniosek o emeryturę objęta była ubezpieczeniem społecznym przed 1 stycznia 1999 r.);
- zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zapisane na koncie w ZUS takiej osoby po 1998 r. (do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego ZUS zacznie wypłacać emeryturę);
- jeśli osoba wnioskująca o emeryturę jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE) – zwaloryzowane środki, które są zapisane na jej subkoncie w ZUS (w tym również przeniesione z OFE).
Natomiast średnie dalsze trwanie życia jest to przewidywana liczba miesięcy, przez którą będzie się pobierać emeryturę. Tablice średniego dalszego trwania życia ogłasza co roku w formie komunikatu (do 31 marca) Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim. Tablice te są podstawą do obliczenia emerytur na wnioski zgłoszone od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku.
Jak wspomniano, staż pracy nie jest konieczny do uzyskania emerytury. Jednak jest ważny szczególnie dla osób, którym według podstawy obliczenia wyjdzie kwota emerytury niższa niż najniższa emerytura – aktualnie 1 588,44 zł. Wyliczany według takich samych zasad jak dla emerytur ze starego systemu staż pracy – o ile przepracowane lata go potwierdzą – daje gwarancję otrzymywania emerytury równej najniższej emeryturze.
Gdy staż pracy jest niższy, emerytura będzie przyznana, ale w wysokości wyniku podzielenia podstawy obliczenia przez miesiące średniego dalszego trwania życia.
Kiedy najlepiej przejść na emeryturę?
Ze względu na to, że emerytury są waloryzowane z dniem 1 marca, najkorzystniejszym miesiącem w roku na przejście na emeryturę (złożenie wniosku o emeryturę) jest luty. Wtedy bowiem wyliczone na luty świadczenie od razu w marcu jest waloryzowane, a więc wzrasta jego wysokość. Na dodatek wraz ze zwaloryzowaną emeryturą od razu otrzymuje się dodatkowe świadczenie – tzw. trzynastą emeryturę.
Drugim dobrym miesiącem jest lipiec. To korzystna data zwłaszcza dla osób, które nie przechodzą na emeryturę zaraz po osiągnięciu wieku emerytalnego, ale chcą zgromadzić większy kapitał na koncie i subkoncie w ZUS, co dodatkowo przy skracającym się z miesiąca na miesiąc okres średniego dalszego trwania życia (a więc liczba miesięcy, przez które ZUS będzie dzielił kapitał wyliczając emeryturę) daje możliwość otrzymywania w przyszłości emerytury w znacznie większej wysokości.
Lipiec jest dobry, bo z kolei 1 czerwca następuje waloryzacja kapitałów zgromadzonych na kontach w ZUS, więc podstawa wyliczenia emerytury będzie od razu wyższa niż w czerwcu i wcześniejszych miesiącach.
