NIK skontrolował warszawskie gminy
W ocenie NIK, działania organów wykonawczych gmin warszawskich, powiatu i miasta stołecznego Warszawy, związane z zaciąganiem zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek, realizowane były zgodnie z obowiązującymi przepisami z zakresu finansów publicznych. Środki pozyskane z kredytów i pożyczek wykorzystane zostały zgodnie z przeznaczeniem określonym w uchwałach rad jednostek objętych kontrolą i umowach z kredytodawcami i pożyczkodawcami.
Spłata zaciągniętych zobowiązań odbywała się w terminach określonych w umowach. Ustalono, że komisje rewizyjne organów stanowiących jednostek objętych kontrolą i komórki kontroli wewnętrznej urzędów tych jednostek nie dokonywały kontroli w zakresie zadłużenia gmin, powiatu, m.st. Warszawy i ich jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną.
Kontrola wykazała, że poziom zadłużenia gmin warszawskich, powiatu i m.st. Warszawy nie przekroczył poziomu określonego ustawą o finansach publicznych (60% dochodów) i nie stanowił zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki finansowej kontrolowanych jednostek. NIK zwraca jednak uwagę na wysokie tempo wzrostu zadłużenia tych jednostek w okresie objętym kontrolą i wzrost kosztów obsługi długu. Przy utrzymaniu wysokiego tempa wzrostu kwot długu w latach następnych mogą wystąpić trudności w jego spłacie. Zdaniem NIK komisja rewizyjna Miasta Stołecznego Warszawy i komórki kontroli wewnętrznej urzędu Miasta i urzędów dzielnic winny objąć kontrolą wewnętrzną sprawy związane z zaciąganiem zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek i emisją obligacji komunalnych.
Kontrolą, przeprowadzoną z inicjatywy własnej NIK, objęto okres od 31 grudnia 1999 roku do 30 czerwca 2002 roku. Kontrola przeprowadzona została pod względem legalności, rzetelności i gospodarności. Nie stosowano w kontroli kryterium celowości.
W toku kontroli ustalono, że:
- W badanym okresie następował wzrost łącznej kwoty długu gmin warszawskich, powiatu i m.st. Warszawy. Według stanu na koniec 2000 r. łączny dług tych jednostek wynosił 457 mln zł, na 31 grudnia 2001 r. 967 mln zł, na 30 czerwca 2002 r. 1.126 mln zł. Objęte kontrolą jednostki w "Prognozach kwot długu na koniec 2002 r." ustaliły zadłużenie łącznie na 1.976 mln zł, tj. wyższe o 1.009 mln zł (o 104%) w stosunku do kwoty długu na koniec 2001 roku.
- Kwota długu jednostek objętych kontrolą z tytułu kredytów, pożyczek i emisji obligacji wg stanu na 26 października 2002 r. wyniosła 1.354 mln zł i była wyższa od kwoty długu z tych samych tytułów wg stanu na 30 czerwca 2002 r. o 239 mln zł, tj. o 21%. (ustalenia na podstawie informacji zasięgniętej w trybie art. 29 pkt 2 lit.f) ustawy o NIK od Skarbnika m.st. Warszawy).
- Zadłużenie poszczególnych jednostek było zróżnicowane. Najwyższy wskaźnik zadłużenia (kwota długu w relacji do dochodów) był w m.st. Warszawa i gminie Warszawa - Białołęka. Według stanu na 30 czerwca 2002 r. nie posiadały zadłużenia gminy: Warszawa - Ursynów, Warszawa - Wilanów i Warszawa - Włochy.
- Jednostki objęte kontrolą zaciągały zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek na finansowanie inwestycji. Najwyższy udział wydatków na inwestycje w wydatkach budżetowych ogółem był w m.st. Warszawie i gminie Warszawa - Białołęka, najniższy: w powiecie warszawskim i gminach: Warszawa - Bielany, Warszawa - Ursus.
- Gminy warszawskie, powiat i m.st. Warszawa były organizatorami dla 58 instytucji kultury, z których cztery w okresie objętym kontrolą posiadało zadłużenie z tytułu zobowiązań wymagalnych. Spośród ośmiu zakładów opieki zdrowotnej, dla których organami założycielskimi było osiem gmin, cztery posiadały zadłużenie, w tym jeden z tytułu pożyczki (0,6 mln zł) zaciągniętej od gminy Warszawa - Włochy.
- Powiat był organem założycielskim dla 21 zakładów opieki zdrowotnej, których łączne zadłużenie wg stanu na 30 czerwca 2002 r. wynosiło 32 mln zł.
- Dwie (Stołeczne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej i Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji) spośród trzech komunalnych osób prawnych wykonujących zadania własne m.st. Warszawy posiadały zadłużenie wynoszące łącznie na dzień 30 czerwca 2002 r. 164 mln zł.
