Obowiązkowe certyfikaty UDT? Znamy projekt "Systemu podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji pracowników budowlanych w zakresie EE i OZE".

Krajowy system podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji pracowników budowlanych wkracza w fazę działań. Szkolenia z efektywności energetycznej (EE) i OZE są konieczne, ale czy konieczne są również nowe certyfikaty UDT? Proponuje je BupS Poland w ramach Build Up Skills, elementu Europejskiego Planu Działań na rzecz Efektywności Energetycznej (EEEAP) i Strategii Europa 2020.

Celem projektu jest podnoszenie kwalifikacji pracowników sektora budowlanego, tak by mogli oni sprostać rosnącym oczekiwaniom „zielonego budownictwa” i zmieniającego się rynku pracy. Wyższe kwalifikacje mają gwarantować wyższą jakość prac budowlanych i instalatorskich, wiedzę na temat odnawialnych źródeł energii oraz pomóc w wywiązaniu się Polski z krajowych zobowiązań związanych z efektywnością energetyczną (EE) i planem zwiększenia udziału OZE w produkcji energii. Projekt BupS Poland to inicjatywa w ramach „Build up Skills”, ujęta w Europejskim Planie Działań na rzecz Efektywności Energetycznej (EEEAP) jako jedno z działań Strategii Europa 2020. Przedsięwzięcie nadzorowane jest przez EACI i współfinansowane w ramach programu Inteligentna Energia dla Europy.

Podczas II Spotkania Platformy ds. wpółpracy w zakresie tworzenia systemu podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji pracowników budowlanych w zakresie EE i OZE (16 listopada 2012 r.)  zaprezentowano wyniki dotychczasowych działań BupS Poland. Były to prace związane z analizą bieżącej sytuacji w Polsce w obszarze efektywności energetycznej (EE), odnawialnych źródeł energii (OZE) i w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr w budownictwie. Arkadiusz Węglarz (KAPE S.A.) zaprezentował raport, którego celem była kompleksowa diagnoza obecnego stanu - punktu wyjściowego dla nowej inicjatywy, jaką jest „Nowa strategia podnoszenia kwalifikacji pracowników budowlanych”. Jest ona skierowana do robotników budowlanych i rzemieślników, pracowników nadzoru, instalatorów, specjalistów konserwatorów, inspektorów a także sprzedawców.

Efektywność energetyczna - krach, gdy chodzi o standardy energetyczne budownictwa  

Raport odniósł się do krajowych celów do roku 2020 i Krajowego Planu Działań w sprawie OZE, ram prawnych i stanu prac nad Krajowymi Ramami Kwalifikacji. W raporcie przedstawiono także ocenę kwalifikacji obecnych kadr budowlanych, ogólną analizę programów szkolnych szkół zawodowych oraz prognozy dotyczące zapotrzebowania na wykwalifikowaną kadrę dla budownictwa w przyszłości. Ocenia się, że zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych pracowników znających specyfikę OZE wyniesie do roku 2020 ok. 99 tys. osób a z ogólnej liczby pracowników w budownictwie, co czwarty powinien być przeszkolony w sprawach efektywności energetycznej. 
–  W latach 2014-2018 należy zapewnić szkolenia dla ok. 20 tys. pracowników budowlanych z technologii EE (Efektywności Energetycznej) oraz dla ok. 22 tys. instalatorów urządzeń OZE (Odnawialnych Źródeł Energii) – mówił Arkadiusz Węglarz, Dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. 

Kondycja branży budowlanej nie jest dobra. Przewidywany spadek produkcji budowlanej w 2013 r. to 4,3%. W porównaniu do roku 2012, w którym oszacowano go na 6,8% jest lepiej, ale dalszych spadków spodziewa się aż 68% firm budowlanych.
- Następuje także zbyt powolne wyrównanie zużycia energii cieplnej w stosunku do energii elektrycznej a jeśli chodzi o standardy energetyczne budownictwa mamy zupełny krach! Zużycie energii wzrosło a efektywność jej wykorzystania spadła – mówił Arkadiusz Węglarz prezentując dane raportu.

Ważne: podstawa programowa i dobre praktyki

Podczas spotkania zaprezentowano szacunkowe dane w zakresie szkolenia pracowników zatrudnionych w branży budowlanej i instalacyjnej przez podmioty prywatne (w 2011 roku w zakresie EE firmy prywatne przeszkoliły 10 200 osób, a w OZE – 10 400) a także doświadczenia producentów zaawansowanych technicznie urządzeń (m.inn. firm Viessmann, Schüco, Danfoss) prowadzących szkolenia. Uczestnicy dyskusji podzielili się także dobrymi praktykami z realizacji zadań szkoleniowych instytucji oraz systemów podnoszenia kwalifikacji na poziomie regionalnym. Mówiono o dobrych praktykach Centrum Praktycznego Szkolenia Instalatorów w Łodzi i Łódzkiego Centrum Szkoleniowego Doskonalenia Nauczycieli a także o technikach i szkołach zawodowych prowadzących naukę zawodów technicznych z elementami EE i OZE (przywoływano przy tym doświadczenia Zespołu Szkól Elektrycznych w Krakowie, Technikum w Bielawie na Dolnym Śląsku czy Technikum Elektrycznego w Białymstoku). Problemem jest brak w programach nauczania szkół zawodowych zagadnień związanych z EE i OZE, a podstawa programowa jest dalece w tym zakresie niewystarczająca.

Szkolenia tak, ale nowe obligatoryjne certyfikaty?

Największe obawy wzbudził projekt wprowadzenia obligatoryjnych certyfikatów dla pracowników budowlanych, w tym, dla instalatorów urządzeń. Projekt zakłada, że certyfikaty (ważne przez 5 lat) będzie wydawał Urząd Dozoru Technicznego (UDT) po odbyciu odpowiedniego szkolenia i zdaniu egzaminu. Przedstawiciele firm z branży techniki grzewczej mieli wiele wątpliwości, od dawna bowiem producenci zaawansowanych technicznie urządzeń dla budownictwa (firmy takie jak Viessmann, Schüco, Bosch, Danfoss, Buderus i wiele innych) mają własne centra i programy szkoleniowe dla pracowników instalujących i serwisujących ich urządzenia. Czy w ramach nowej inicjatywy pracownicy już przeszkoleni otrzymają stosowny certyfikat uprawniający do wykonywania zawodu? Czy będą musieli płacić za nowe szkolenia, egzaminy i wydanie nowego certyfikatu? O ile wzrosną ceny usług instalatorskich? Czy na tym rozwiązaniu branża budowlana spod znaku OZE i EE zyska czy straci? Co zyska? A jeśli straci, kto zyska? Warto odpowiedzieć na te i inne jeszcze pytania, bo ważniejszy wydaje się rzeczywisty wzrost efektywności energetycznej polskich budynków i coraz większy udział OZE w produkcji energii w Polsce niż najlepszy nawet plan szkoleń… dla samych szkoleń.
Organizatorzy spotkania zapraszają specjalistów do dyskusji na ten temat (na stronie KAPE), my również prosimy wszystkich czytelników o zamieszczanie własnych komentarzy pod artykułem.

BupS Poland - cele i program projektu

Projekt BupS Poland realizowany jest w ramach prestiżowej europejskiej inicjatywy „Build up Skills”. Przedsięwzięcie nadzorowane jest przez Agencję Wykonawczą ds. Konkurencyjności i Innowacji (EACI) i współfinansowane w ramach programu Inteligentna Energia – Europa.
W skład zespołu realizującego projekt wchodzą następujące organizacje: Instytut Energetyki Odnawialnej, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., Ogólnokrajowe Stowarzyszenie "Poszanowanie Energii i Środowiska", Warmińsko-Mazurski Zakład Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie, Polska Korporacja Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji.

Przedsięwzięcie ma służyć:

• uporządkowaniu systemu szkolenia i doszkalania pracowników budowlanych;
• wprowadzeniu do programów szkoleniowych zagadnień związanych z zastosowaniem technologii OZE i rozwiązań zwiększających efektywność energetyczną;
• wprowadzeniu systemu certyfikacji kwalifikacji zawodowych.

Projekt „BupS Poland” wesprze realizację krajowych i unijnych zobowiązań pakietu klimatycznego poprzez stworzenie ram krajowego systemu szkolenia i certyfikacji, który zagwarantuje: odpowiednią liczbę wykwalifikowanych pracowników budowlanych – m.in. dzięki systemowi podnoszenia kwalifikacji istniejącej kadry pracowniczej; właściwe kwalifikacje pracowników budowlanych, gwarantujące wysoką jakość realizowanych przez nich prac budowlanych i instalatorskich oraz pełne wykorzystanie potencjału technologii OZE oraz technik i materiałów budowlanych.

W ramach projektu „BupS Poland” realizowane są następujące zadania:

• szczegółowa analiza zapotrzebowania na wykwalifikowaną kadrę budowlaną w kontekście realizacji krajowych celów Strategii Europa 2020 (termin zakończenia zadania czerwiec 2012 r.)
• strategia działań umożliwiających spełnienie tych celów w formie propozycji krajowego systemu szkoleń i certyfikacji pracowników kadry budowlanej (marzec 2013 roku)
• powołanie interdyscyplinarnej Platformy ds. krajowego systemu szkolenia i certyfikacji pracowników budowlanych.

Właśnie w ramach tego ostatniego zadania 16 listopada 2012 r. odbyło się II spotkanie Platformy ds. współpracy w zakresie tworzenia krajowego systemu kwalifikacji i certyfikacji pracowników kadry budowlanej/instalatorów w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii.