Ogromna dziura na obwodnicy Bolesławia. Powód jest niecodzienny. Nowa droga była czynna tylko 2 miesiące

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: Art Serwis/ Superexpress

Nowa obwodnica Bolesławia w powiecie olkuskim została dwa miesiące po otwarciu zamknięta z powodu głębokiego zapadliska, które pojawiło się dosłownie na jezdni. Do dzisiaj jest zamknięta, a w regionie pojawiają się kolejne dziury i całe jeziora. Czy jest szansa, że kiedyś jeszcze będzie czynna? " Z pewnością ruch na drodze nie zostanie przywrócony" - obiecuje zarząd dróg.

Spis treści

1. Obwodnica Bolesławia i gigantyczne zapadlisko
2. Olkusz – miasto na dziurawej skale
3. Woda podnosi się szybko
4. Pojezierze olkuskie?
5. Co z obwodnicą Bolesławia? Będzie otwarta?

Ostatnio coraz głośniej o kolejnych zapadliskach na południu Polski, w woj. małopolskim. Powstaje tu nawet nowe pojezierze! Pokłosiem ostatnich osunięć ziemi i zapadlisk jest wydany przez Nadleśnictwo Olkusz 12 lipca 2024 zakaz wstępu do lasów w leśnictwach Pomorzany i Żurada położonych na zachód od Olkusza. Pierwsze zakazy pojawiły się w okolicznych lasach już w 2022 r. Obowiązują też okolice brzegów jezior zalewiskowych, które w ostatnich miesiącach gwałtownie zwiększają swoją powierzchnie zajmując kolejne obszary leśne. To tu nic nowego. Wciąż nie można przejechać obwodnicą Bolesławia, choć została oddana do użytku pod koniec 2022 roku. Ale była otwarta tylko dwa miesiące. W jezdni i obok zrobiły się wielkie dziury. Co dalej z tą drogą?

• Osuwisko na drodze w Kasinie Wielkiej zlikwidowane. Droga już przejezdna

Obwodnica Bolesławia i gigantyczne zapadlisko

Południową obwodnicę Bolesławia, która połączyła ul. Kolejową w Bukownie z ul. Główną w Bolesławiu otwarto pod koniec 2022 r. Pierwsze zapadlisko przy tej drodze powstało w połowie lutego 2023 r. i miało 8 metrów średnicy i 5 m głębokości. Później pojawiło się kolejne oraz następne w samej jezdni.

W regionie olkuskim jest ponad 100 zapadlisk, które w większości znajdują się na terenach leśnych. Największe mają nawet kilkadziesiąt metrów średnicy. Pierwsze zapadlisko w samym Olkuszu pojawiło się w pobliżu bloków osiedla Słowiki w luty 2024 r. Niedługo potem doszło do kolejnego osunięcia w innym miejscu. Sprawa obwodnicy znalazła się w kwietniu 2024 r. w sądzie. Pozew przeciwko Zakładom Górniczo-Hutniczym „Bolesław” złożyły władze powiatu olkuskiego.

Olkusz – miasto na dziurawej skale

Zapadliska pod Olkuszem zaczęły powstawać w 2020 r., kiedy zakończył się okres likwidacji kopalni rud cynku i ołowiu „Olkusz Pomorzany”, ostatniej prowadzącej działalność w regionie. Kiedy wyłączono pompy odwadniające w zakładach zaczął rosnąć poziom wód, które wdzierały się do wyrobisk. To powoduje zapadanie się górotworu. Większość osuwisk pojawia się w miejscach prowadzenia działalności kopalni. Ostatnie zapadlisko w Olkuszu jest jednak poza zasięgiem jej działalności. Ma prawdopodobnie związek z górnictwem historycznym. Olkusz i okolica przez setki lat były terenem górniczym. W tym okresie powstały setki korytarzy na różnych głębokościach. Znajdują się one także pod centrum Olkusza. Dokładnych informacji o wszystkich ich lokalizacjach nie ma jednak w źródłach historycznych. Wszystkie są potencjalnym zagrożeniem.

• Węzeł Mistrzejowice po nowemu. Jest pozwolenie na budowę! Na to czekaliśmy

Woda podnosi się szybko

Poziom wód po zakończeniu działalności kopalni miał rosnąć stopniowo, a tymczasem okazało się, że zaledwie trzy lata po wyłączeniu instalacji odwadniających woda podniosła się na poziom, który przewidywano dopiero za kilkadziesiąt lat. Jednak już w 2019 r. Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” donosiły o możliwości zalania wodami podziemnymi obszaru, na którym położona jest północna część obwodnicy Bolesławia. Na zlecenie zakładów prowadzone są w regionie badania, które być może pozwolą na ograniczenie powstawania tego typu zjawisk. Prowadzą je naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Pojezierze olkuskie?

Brzmi pięknie, ale pojawienie się zalewisk w zagłębieniach terenu pod Olkuszem nie wróży nic dobrego. Gwałtownie rosnący poziom wód podziemnych spowodował zapełnianie się wyrobisk dawnych kopalni odkrywkowych. Woda pojawia się też w zagłębieniach terenu. Największe zalewisko powstaje w lasach między wsią Hutki a Olkuszem. Woda wypełni 49 ha wyrobisk kopalni piasku. Zajęty przez wodę teren rozszerza się w błyskawicznym tempie ok. 5 cm na dobę. Specjaliści z zakładów „Bolesław” mówią, że woda wypełni zagłębienie do poziomu ok. 310 m n.p.m.

Tereny, które znajdują się poniżej tej granicznej wysokości są również zagrożone zalaniem. Znajduje się na nich m.in. północna cześć obwodnicy Bolesławia, gdzie zalewisko może osiągnąć 22 ha powierzchni.

Obecnie największym zbiornikiem tego typu jest zlokalizowany w wyrobisku kopalni piasku między Olkuszem a Bolesławiem. Zaczął powstawać na początku 2023 r. Zbieżność z datą powstania zapadlisko na obwodnicy Bolesławia prawdopodobnie nie jest przypadkowa.

Tereny zalewisk pomimo zakazu wstępu są odwiedzane przez ciekawskich. Upalne lato przyciąga tu też amatorów kąpieli, które są tu surowo zabronione. Do niebezpieczeństwa zapadlisk dochodzi możliwe skażenie wód tych zbiorników.

Woda to potencjał, ale i zagrożenie, które jest w tym przypadku jest większe. Prawdopodobnie do częściowego osuszenia regionu będzie potrzebna m.in. odbudowa wiekowych sztolni, Pileckiej i Ponikowskiej, które naturalnie odwadniały historyczne kopalnie. Zalewiska pozostaną, ale ich turystyczne zagospodarowanie może nigdy nie nastąpić, chociaż są niewątpliwie atrakcją lasów pod Olkuszem.

Co z obwodnicą Bolesławia? Będzie otwarta?

W odpowiedzi na pytanie o możliwości otwarcia obwodnicy Bolesławia Zarząd Drogowy w Olkuszu informuje, że na chwilę obecną decyzją z dnia 06.06.2023 r. Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Olkuszu zostało wstrzymane użytkowanie nowej drogi. Jednocześnie informuje, że nie ma informacji dotyczących podnoszenia się wody w obrębie nowej drogi. Szczegółowe informacje dotyczące zmiany poziomu wód podziemnych Zarząd Drogowy znajdują się w posiadaniu Zakładów Górniczo-Hutniczych Bolesław S.A.

Droga jest zamknięta, a w sprawie kosztów naprawy toczy się sprawa sądowa. Do momentu jej rozstrzygnięcia i naprawy uszkodzeń po zapadliskach z pewnością ruch na drodze nie zostanie przywrócony. 

Dariusz Jędrzejewski