Potencjał morskich farm wiatrowych w Polsce – raport. Co jest potrzebne, by wykorzystać potencjał Bałtyku?

Morska energetyka wiatrowa mogłaby zaspokajać nawet 57% całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce. Taki jest całkowity potencjał Bałtyku – twierdzą eksperci Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, autorzy raportu. Szacują ten potencjał na łącznie 33 GW, czyli trzykrotnie więcej niż wskazano w strategicznym rządowym dokumencie Polityka Energetyczna Polski 2040.

W Warszawie trwa konferencja „Offshore Wind Poland 2022” poświęcona morskim farmom wiatrowym na Bałtyku a zorganizowana przez Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (16-17 listopada 2022). Pierwszego dnia konferencji premierę miał raport „Potencjał Morskiej Energetyki Wiatrowej w Polsce”, przygotowywany na zlecenie PSEW przez Morski Instytut UMG, Ramboll i KP Consulting.

Morskie farmy wiatrowe w Polsce

Autorzy raportu przekonują, że morska energetyka wiatrowa mogłaby zaspokajać nawet 57% całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce. Taki jest całkowity potencjał Bałtyku, który w raporcie szacuje się łącznie na 33 GW. To trzykrotnie więcej niż przedstawiono w założeniach rządowej strategii Polityki Energetycznej Polski 2040, gdzie moc zainstalowaną w morskich farmach wiatrowych do 2040 r określono na 11 GW.

Na wodach Morza Bałtyckiego panują jedne z najlepszych warunków do rozwoju inwestycji w farmy wiatrowe. Mamy bardzo dobre warunki wietrzne i lokalizacyjne, a do tego stosunkowo płytkie wody (Bałtyk jest najpłytszym morzem na świecie, jego średnia głębokość to około 55 m). Potencjał morskiej energetyki wiatrowej na Bałtyku szacowany jest na poziomie 93 GW. Polska, dzięki swojemu ogromnemu potencjałowi, ma szansę stać się liderem sektora morskiej energetyki wiatrowej w Regionie Morza Bałtyckiego, pisze we wstępie do raportu Janusz Gajowiecki, prezes PSEW.

Tereny pod morskie farmy wiatrowe

W opracowaniu wskazano 20 nowych obszarów dla potencjalnych inwestycji w przyszłości, z czego 18 znajduje się w specjalnej strefie ekonomicznej a 2 na morzu terytorialnym. Ich łączny obszar zabudowy wyniósłby 2171,5 km², a łączna moc – 17,7 GW. Za najbardziej atrakcyjne eksperci uznali tereny znajdujące się w okolicach Zatoki Pomorskiej, na północ od Ławicy Słupskiej (na północ od Ustki) oraz obszar przy Południowej Ławicy Środkowej (90 km od polskiego brzegu). Wybrano je uwzględniając szereg czynników:

• uwarunkowania planistyczno-regulacyjne (natężenie konfliktów, konieczność zmiany ustaw, położenie w granicach poligonu Marynarki Wojennej RP, interakcje między użytkownikami morza)
• uwarunkowania środowiskowe (wskazano największe zagrożenia np. wysokie prawdopodobieństwo migracji awifauny w danej przestrzeni, trudność oceny skumulowanego oddziaływania na obszarach położonych blisko siebie)
• uwarunkowania techniczno-lokalizacyjne (głębokość akwenu, odległość od lądu, która przekłada się na koszty przyłącza)
• wartość uśrednionego kosztu energii elektrycznej dla poszczególnych obszarów

Zalety morskich farm wiatrowych

Eksperci podkreślają stabilność morskiej energetyki wiatrowej jako źródła energii (wiatr na morzu jest zjawiskiem względnie stałym). Szacują, że inwestycje o mocy 33 GW wygenerują 100 tys. miejsc pracy oraz 178 mld zł wartości dodanej brutto w fazie rozwoju, a w fazie operacyjnej – 46 mld zł rocznie.

Marskie farmy wiatrowe pozwoliłyby Polsce znacząco zredukować emisje CO2, nawet o 102 mln ton rocznie i spełnić europejskie cele klimatyczne.

Ograniczenie uzależnienia kraju od paliw kopalnych, przez obniżenie cen energii sprzyjałoby konkurencyjności polskiej gospodarki.

Współpraca z firmami o globalnym zasięgu wpłynęłaby na wzrost innowacyjności polskich firm a rozwinięcie lokalnego łańcucha dostaw dałoby impuls do rozwoju gospodarczego kraju.

Morskie farmy wiatrowe to także efektywna i optymalna technologia, jeśli chodzi o produkcję zielonego wodoru. Jest to tym ważniejsze, że nasze zapotrzebowanie na energię elektryczną ma systematycznie rosnąć. W prognozach Polityki Energetycznej Polski 2040 krajowe zużycie energii elektrycznej w latach 2015-2030 czeka wzrost o 22%, a w latach 2015-2040 nawet o 37%. Raport PSEW ocenia, że te rządowe prognozy na rok 2030 już teraz zostały osiągnięte w 96%. Wzrost do 2030 roku zapewne będzie jeszcze większy.

Co jest potrzebne, by wykorzystać potencjał Bałtyku?

Przede wszystkim niezbędna jest aktualizacja strategii energetycznej i Planu Zagospodarowania Przestrzennego Polskich Obszarów Morskich przyjętego w kwietniu 2021 roku. Potrzebne jest także dostosowanie polskiego prawa do możliwości realizacji projektów I i II Fazy.

Należy także:

• zapewnić możliwości przyłączeniowych dla przyszłych projektów
• uprościć procedury administracyjne, przede wszystkim w zakresie wydawanych pozwoleń
• zbudować w Polsce co najmniej jeden port instalacyjny i porty serwisowe
• zapewnić dostępność statków do instalacji i obsługi morskich farm wiatrowych
• rozwijać lokalny łańcuch dostaw w celu obniżenia kosztów oraz terminowej realizacji projektów
• podjąć współpracę pomiędzy krajami basenu Morza Bałtyckiego w celu dynamicznego rozwoju morskiej energetyki wiatrowej

Eksperci podkreślają, że do osiągnięcia ambitnych celów wskazanych w raporcie, konieczne są zmiany legislacyjne oraz usprawnienie procesów administracyjnych i uzgodnień. Obecnie średni czas rozwoju projektu związanego z MEW to aż 10 lat. Rozpatrywanie wniosków o wydanie decyzji lokalizacyjnych trwa już 12 miesięcy – pierwsze zostały złożone w listopadzie 2021 roku. Dla uzyskania relatywnie niskich cen energii pochodzącej z MEW konieczne będzie rozwinięcie lokalnego łańcucha dostaw. Rząd musi w tym celu zapewnić polskim przedsiębiorcom długoterminową, przewidywalną perspektywę opartą na klarownych celach i stabilnej legislacji. Wśród barier infrastrukturalnych wymieniono: brak mocy przyłączeniowych, brak portu instalacyjnego i portów serwisowych, niewystarczającą liczbę statków do instalacji i serwisowania MEW.

Może zainteresuje Cię także:

• Czy Europa uniezależni się od surowców energetycznych z Rosji?
• Budimex powalczy o budowę morskich farm wiatrowych na Bałtyku
• Polityka energetyczna Polski do 2040 roku

Ile energii z OZE w Polsce?

Eksperci argumentują, że technologia MEW ma szanse stać się dominującym źródłem energii odnawialnej w polskim miksie energetycznym. Obecnie, czytamy w raporcie, tylko 17% naszej energii pochodzi ze źródeł odnawialnych. Pod tym względem zostaliśmy w tyle nie tylko za krajami Europy Zachodniej, a nasz system energetyczny należy do najbardziej emisyjnych w Europie. Aż trzy polskie elektrownie znajdują się w gronie 10 zakładów w UE najbardziej zanieczyszczających środowisko. W konsekwencji nasz przemysł przestaje być konkurencyjny – rośnie znaczenie śladu węglowego w produkcji, a na koszt energii wpływają ceny uprawnień do emisji CO2.

Cały raport do pobrania: Potencjał morskiej energetyki wiatrowej w Polsce