Blackout w Polsce - co zrobić kiedy zabraknie prądu? Jak się przygotowac na blackout w Polsce? Lista rzeczy niezbędnych

Blackout, czyli długie przerwy w dostawach prądu. Czy w Polsce może dojść do czasowego odcięcia od energii elektrycznej? Z najnowszego raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że Polsce blackout nie grozi. PIE zapewnia, że produkcja energii elektrycznej przekracza zapotrzebowanie. Przypomnijmy, że 21 lipca 2022 doszło do nagłego wyłączenia bloków energetycznych: Połaniec, Opole, Kozienice, Bełchatów i Turów. Czy taka sytuacja może się powtórzyć? Podpowiadamy, jak przygotować się do blackoutu.

Spis treści

1. Co to jest blackout?
2. Jakie mogą być przyczyny blackoutu?
3. Blackout w Polsce - fakt czy fejk?
4. Jak przygotować się do blackoutu?
5. Blackout - zasilacze UPS, agregaty, czyli awaryjne zasilanie
6. Fotowoltaika nie chroni przed blackoutem

Co to jest blackout?

Blackout to jest bardzo poważna elektroenergetyczna awaria systemowa. Zazwyczaj jest nagła i niespodziewana. To sytuacja, w której na dużym obszarze mamy do czynienia z dłuższą przerwą w dostawie energii elektrycznej. Blackout może mieć wiele przyczyn, dlatego każdy przypadek jest inny i zawsze trudno przewidzieć jaki będzie jego przebieg.

Jakie mogą być przyczyny blackoutu?

Blackout grozi nam w przypadku, kiedy dochodzi do przekroczenia krytycznych wartości podstawowych parametrów pracy systemu, tj. napięcie, częstotliwość. Przyczynami zazwyczaj są:

• niebezpieczne warunki atmosferyczne
• awarie sieciowe
• wyłączenie linii dystrybucyjnych i przesyłowych
• wyłączenie elektrowni

Blackout w Polsce - fakt czy fejk?

Nie od dziś wiadomo, że część europejskich państw jak Austria, Niemcy czy Hiszpania, od dłuższego czasu ostrzegają swoich obywateli przed przerwami w dostawach prądu w 2022 roku. Niepokój władz wywołał poważny kryzys na rynku energetycznym, dlatego też od początku listopada 2021 zaczęły one głośno mówić o tym, co zrobić w przypadku długotrwałego braku prądu.

W połowie lutego 2022 roku z powodu wichur i burz bez prądu pozostawało jednocześnie nawet 1,2 mln odbiorców w Polsce. Gwałtowne zjawiska pogodowe, awarie sieci energetycznej i zbyt duży popyt na energię coraz częściej mogą powodować przerwy w dostawach prądu.

Jednak aktualnie mamy do czynienia z naprawdę niepokojącym zjawiskiem. Nagłe wyłączanie 21 bloków największych elektrowni w Polsce nie oznacza nic dobrego (sytuacja z końca lipca 2022). Szczególnie, że problemy z węglem są coraz większe. Dodajmy, że  Polsce wciąż największy udział w produkcji energii elektrycznej mają elektrownie cieplne zasilane węglem kamiennym oraz brunatnym. Czy w takim razie grozi nam blackout?

Polskie Sieci Elektroenergetyczne zapewniają jednak, że sytuacja jest pod kontrolą i Polsce nie grozi blackout.

Dodatkowo bardzo poważną przyczyną awarii sieci energetycznych jest przestarzała infrastruktura przesyłowa. Polskie systemy wymagają gruntownej modernizacji, szczególnie teraz, kiedy mamy do czynienia z coraz większym udziałem energii ze źródeł odnawialnych. Od lat podkreśla się, że spółki dystrybucyjne powinny więcej inwestować w rozwój i modernizację sieci, bo wymaga tego jej stan i potrzeby związane z transformacją energetyki. Mogą nas czekać długie godziny blackoutów jeżeli nie zmodernizujemy przestarzałych systemów energetycznych. 

Przypomnijmy, że 31 maja 2021 Prezydent podpisał nowelizację ustawy o handlu emisjami gazów cieplarnianych, która określa zasady ubiegania się o wsparcie z Funduszu Modernizacyjnego. Wdrożenie finansowania ma przyczynić się do modernizacji polskiego sektora energetycznego, ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz innych zanieczyszczeń powietrza, korzystnie wpływając na stan zdrowia oraz komfort życia Polaków. Miejmy nadzieję, że fundusze zostaną dobrze zagospodarowane i w końcu sieci energetyczne nadążą za transformacją polskiej energetyki.

Jak przygotować się do blackoutu?

W poście opublikowanym przez RCB czytamy, że w ramach zabezpieczenia się przed blackoutem należy: trzymać latarkę, świecę, apteczkę i dokumenty w łatwo dostępnym miejscu. Wyposażyć się w przenośną ładowarkę, czyli powerbank. Zrobić zapasy jedzenia, którego nie trzeba gotować i przechowywać w lodówce.

Brzmi łagodnie, jednak trzeba wiedzieć, że odcięcie dopływu energii elektrycznej oznacza jeden wielki chaos. To nie tylko brak ulubionego programu w telewizji czy wieczór przy herbatnikach i świecach. To przede wszystkim chaos na ulicach w przypadku wyłączenia sygnalizacji świetlnej oraz brak wody. Nie działają też bankomaty i terminale płatnicze. Dłuższy blackout oznacza zamknięte sklepy, stacje benzynowe i apteki.

A oto nasz praktyczny poradnik co zrobić, aby zabezpieczyć się przed blackoutem:

• Zainwestować w latarki z dobrymi akumulatorami, lampki na baterie i zapas baterii, świeczki, zapałki i zapalniczki.
• Zaopatrzyć się w leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, a gdy w domu jest osoba, która przyjmuje regularnie leki, zrobić ich zapas.
• Koniecznie zrobić duże zapasy wody (do picia i mycia), bo choć w pierwszej chwili o tym nie myślimy, to jednak system doprowadzania wody do większości gospodarstw oparty jest na pompach zasilanych prądem.
• Zimą mieć pod ręką ciepłe ubrania, koce, grube kołdry, gdyż brak prądu oznacza niedziałające ciepłownie, pompy ciepła, piece ogrzewania centralnego, itp.
• Warto też zaopatrzyć się w mały piecyk na drewno, zwany potocznie “kozą" i zapasy opału lub mały palnik na alkohol etylowy.
• Spiżarnię zaopatrzyć w żywność, która przetrwa bez konieczności chłodzenia i nie wymaga wody do przygotowania.
• Warto zainwestować w mały palnik z butlą gazową.
• Koniecznie naładować powerbanki, dzięki którym naładujemy m.in. telefony.
• Na koniec chyba najważniejsze - zachować spokój i nie popadać w panikę w sytuacji odcięcia prądu.

Blackout - zasilacze UPS, agregaty, czyli awaryjne zasilanie

Na wypadek blackoutu warto wyposażyć dom w awaryjne źródła zasilania, podobnie jak robią to fabryki, firmy czy szpitale. Na użytek domowy można skorzystać z bezprzerwowych zasilaczy UPS, które w przypadku nagłego braku napięcia w sieci podtrzymają zasilanie urządzeń przez kilka czy kilkanaście minut (po tym czasie zadanie to może przejąć np. agregat). Na rynku są też dostępne małe UPS-y, przeznaczone do podtrzymania pracy niewielkich urządzeń takich jak np. routery. Zapewniają one zasilanie, a więc dostęp do sieci i wiadomości, nawet przez kilka godzin.

Czytaj też:

• Rodzaje zasilaczy UPS. Jaki zasilacz kupić do firmy?

UPS-y chronią przed każdym rodzajem awarii instalacji, ale też przepięciami czy wahaniami napięcia w sieci. Wiele z nich sprawdza parametry sieci i poziom zużycia energii. Może to pomóc np. we wcześniejszym wykryciu symptomów awarii, a nawet wpłynąć na oszczędność energii. Identyfikowanie urządzeń, które pobierają najwięcej prądu i w jakich godzinach, pozwala zaplanować ich pracę i skłania do częstszego wyłączania sprzętu lub wymiany na jego bardziej energooszczędne modele.

Agregat prądotwórczy to kolejne bardzo przydatne urządzenie podczas blackoutu. Zapewni ono dostarczenie energii narzędziom i urządzeniom w przypadku przerw w dostawie prądu z sieci. Urządzenie może być stosowane również jako główne źródło zasilania obiektu zamiast sieci elektroenergetycznej. To jednak dość kosztowna inwestycja. Czytaj więcej na temat - jak dobrać agregat>>

Fotowoltaika nie chroni przed blackoutem

Jesteśmy przyzwyczajeni, że dostęp do energii mamy przez całą dobę, bez ograniczeń. Warto jednak być przygotowanym na nagłą utratę zasilania. Wbrew pozorom, dotyczy to również tych, którzy mają na dachu fotowoltaikę. Jeśli nie ma energii w domowej sieci, w przypadku najczęściej stosowanego w Polsce systemu on-grid, nie będzie działał falownik, który zamienia napięcie stałe z paneli na przemienne, takie jak w sieci energetycznej. Natomiast zasilacz UPS stale monitoruje przepływ mocy i w razie awarii od razu automatycznie przejmuje rolę sieci elektrycznej, zapewniając stały dopływ prądu – podpowiada Rafał Brzuska.

Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny

Marzena Sarniewicz