Branża budowlana w Republice Czeskiej w 2004 roku - część I

Branża budowlana jest ważną gałęzią gospodarki czeskiej; jej udział w PKB wynosi 8 proc. Na rynku czeskim działa ponad 300 przedsiębiorstw budowlanych, które zatrudniają powyżej 100 pracowników i około 2,5 tys. firm zatrudniających poniżej 100 pracowników. W 2004 roku ponad 80 proc. przedsiębiorstw odnotowało zysk.

Liczba zagranicznych przedsiębiorstw budowlanych lub przedsiębiorstw czeskich z udziałem kapitału zagranicznego stanowi około 7 proc. wszystkich zarejestrowanych podmiotów gospodarczych działających w branży budowlanej w Republice Czeskiej. Duży udział w realizacji kontraktów inwestycyjnych o dużej wartości mają koncerny zagraniczne takie jak Skanska, Hochtief, SefiMota, Brochier.

W 2004 roku - w porównaniu z rokiem poprzednim - produkcja budowlana wzrosła średnio o ponad 9 proc., przy czym w dwóch pierwszych kwartałach produkcja ta rosła o ponad 16 proc. Rekordowy wzrost odnotowano w kwietniu, kiedy to produkcja budowlana wzrosła o 60 proc. Sytuacja ta związana była ze zmianą stawki podatku VAT (1 maja 2004) na wyroby i usługi budowlane (związane z budownictwem przemysłowym) z 5 na 19 proc.
Jednocześnie w maju i czerwcu 2004 roku odnotowano spadek produkcji i usług budowlanych o ponad 4 proc.
Średnia płaca w czeskim budownictwie w 2004 roku kształtowała się na poziomie 18 125 CZK, zaś stawka godzinowa wyniosła ponad 130 CZK. Przeciętna płaca robotników budowlanych wyniosła 14 842 CZK.

W 2004 roku wydano ponad 153 tys. pozwoleń budowlanych, co stanowi wzrost o 3 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Ponad 72 proc. wszystkich pozwoleń dotyczyło budowy nowych obiektów, w tym:

• 12,6 proc. dotyczyło budownictwa miieszkaniowego,
• 21,4 proc. - nieruchomości produkcyjnych, rolniczych i usługowych,
• 11,8 proc. - nieruchomości komercyjnych, administracyjnych, szpitali i szkół,
• 25,8 proc. - dróg, tuneli, mostów oraz autostrad,
• 1,1 proc. - budownictwa hydrotechnicznego.

Remonty i konserwacja stanowiły w tym okresie ponad 25% ogółu prac budowlanych.

Eksport usług budowlanych stanowił zaledwie 1,1 proc. całkowitej wielkości prac budowlanych. Wartość wszystkich wykonanych usług budowlanych w Republice Czeskiej wyniosła w 2004 roku ponad 390 mld CZK. W tym samym czasie wydano pozwolenia na budowę 40 tys. mieszkań, co stanowi wzrost o 2,6 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Średnia cena nowo wybudowanego mieszkania wyniosła 2,3 mln CZK.

Zatrudnienie w budownictwie wyniosło ponad 158 tys. osób i było wyższe o ponad 2 proc. niż rok wcześniej. Wzrosła także wydajność pracy (o ponad 9 proc.). Ponad 104 tys. osób zajmowało stanowiska robotnicze.
Jednocześnie w czeskim budownictwie wzrasta liczba legalnie oraz nielegalnie zatrudnionych obcokrajowców (w tym szczególnie Słowaków oraz obywateli Ukrainy). Po trzyletnim kryzysie pod koniec lat 90. budownictwo czeskie od 2000 roku do chwili obecnej odnotowuje systematyczny wzrost na poziomie 8 - 12 proc. w skali roku.

Duży wpływ na wzrost produkcji budowlanej w latach 2002 - 2004 miało usuwanie szkód popowodziowych z 2002 roku. Na wzrost koniunktury wpłynęły także takie czynniki jak:

• wzrost PKB,
• stworzenie specjalnych stref ekonomicznych (do chwili obecnej powstało ponad 120 takich stref, w tym 12 przeznaczonych dla inwestorów strategicznych). Strefy te znajdują się w regionach o dużym bezrobociu, gdzie są realizowane programy rządowe związane z restrukturyzacją przemysłu ciężkiego i wydobywczego (Północne Morawy, Północne Czechy),
• rozbudowa infrastruktury komunikacyjnej (budowa autostrad, budowa obwodnic miast, rozbudowa metra, budowa nowych linii tramwajowych, budowa transeuropejskich korytarzy kolejowych),
• budowa nowych centrów handlowych i rozrywkowych,
• rządowe programy rozwoju budownictwa.

W 2004 roku w Republice Czeskiej udzielono o ponad 30 proc. więcej kredytów hipotecznych niż rok wcześniej.

Prognozy Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz Ministerstwa Przemysłu i Handlu zakładają, że w latach 2005 - 2006 nastąpi nieznaczne zwolnienie tempa wzrostu produkcji budowlanej (do 5 - 7 proc. w skali roku).
Wpłyną na to m.in. następujące czynniki:

• wzrost cen gruntów i nieruchomości po wstąpieniu Republiki Czeskiej do Unii Europejskiej,
• zmniejszenie napływu inwestycji zagranicznych do sektorów handlu i nieruchomości,
• wzrost podatku VAT na usługi budowlane w zakresie budownictwa przemysłowego.

Podstawowa stawka podatku VAT w Republice Czeskiej wynosi 19 proc. W budownictwie obowiązują następujące stawki:

• 5 proc. na usługi budowlane (budownictwo mieszkaniowe); 19-proc. stawka zacznie obowiązywać 1 stycznia  2008 roku,
• 5 proc. na wyroby budowlane przeznaczone dla budownictwa mieszkaniowego (możliwość odliczenia różnicy w podatku VAT); 19-proc. stawka zacznie obowiązywać 1 stycznia 2008 roku,
• 19 proc. na usługi budowlane (budownictwo przemysłowe),
• 19 proc. na wyroby budowlane przeznaczone dla budownictwa przemysłowego.