Czwarta rewolucja przemysłowa - ulgi na robotyzację i prototypy. Co to jest i na czym polega?

Czwarta rewolucja przemysłowa to transformacja cyfrowa, która stopniowo zmienia metody produkcji, wpływa na jej wielkość i jakość. Umożliwia też dokładne dopasowanie wytwarzanych produktów do oczekiwań klienta, przy zachowaniu niskich kosztów, wysokiej jakości i wydajności. To idea, która bardzo szybko zmienia struktury rynku i metody prowadzenia działalności gospodarczej. Czy nowe ulgi na robotyzację i prototypy pobudzą rozwój gospodarczy firm w zakresie innowacji? Dowiedz się, co to jest czwarta rewolucja przemysłowa oraz jak się ma cyfryzacja gospodarki w Polsce i na świecie.

Spis treści

1. Czwarta rewolucja przemysłowa – definicja
2. Czwarta rewolucja przemysłowa - co to jest i na czym polega?
3. Czwarta rewolucja przemysłowa w praktyce
4. 10 najważniejszych technologii kształtujących czwartą rewolucję przemysłową
5. Czwarta rewolucja przemysłowa – oddziaływanie na środowisko
6. Czwarta rewolucja przemysłowa w Polsce i na świecie

Czwarta rewolucja przemysłowa – definicja

Czwarta rewolucja przemysłowa przemysłowa, czyli rewolucja nie tylko w przemyśle. To pojęcie oznaczające integrację maszyn, systemów oraz IT, określające zmiany społeczne, przemysłowe i technologiczne wywołane cyfryzacją m.in. przemysłu. Czwarta rewolucja przemysłowa dotyczy nie tylko technologii, ale też nowych sposobów pracy i roli ludzi w przemyśle. To też powszechny na całym świecie dostęp do internetu, mobilność urządzeń, inteligentne czujniki, odnawialne źródła energii oraz sztuczna inteligencja.

Czwarta rewolucja przemysłowa - co to jest i na czym polega?

Na czym polega czwarta rewolucja przemysłowa? Wyjaśnijmy pojęcie na przykładzie sektora przemysłu (Przemysł 4.0). To idea, która ma na celu stworzenie inteligentnej fabryki. Podstawowym elementem napędowym tej koncepcji jest transformacja cyfrowa, która jest jednym z głównych trendów charakteryzujących przemiany zachodzące we współczesnych przedsiębiorstwach. Polega ona na wprowadzaniu i efektywnym wykorzystywaniu nowoczesnych rozwiązań opartych na technologiach cyfrowych. Dzięki nim w przedsiębiorstwach wprowadzane są pionierskie modele biznesowe, nowatorskie produkty i usługi, a także nowe metody obsługi klientów. To proces kompleksowy i zintegrowany, który wprowadza zmiany w każdej dziedzinie funkcjonowania firmy, zaczynając od sposobu pracy pracowników, przez funkcjonowanie procesów, po analizowanie i wykorzystywanie zebranych danych.

Aktualnie czwarta rewolucja przemysłowa najczęściej dotyczy przedsiębiorstw, ale w niedalekiej przyszłości dotknie również, m.in. firmy usługowe i urzędy.

Czwarta rewolucja przemysłowa w praktyce

Czwarta rewolucja przemysłowa na przykładzie idei Przemysł 4.0, gdzie systemy automatyki przemysłowej są połączone zaawansowanymi technologiami IT oraz nowymi metodami pracy. Rozróżniamy trzy podstawowe sektory w tej dziedzinie:

1. Inteligentna fabryka, czyli miejsce które umożliwia ludziom maksymalnie i efektywnie wykorzystać potencjał maszyn, danych oraz zasobów. Wszystko po to, aby poprawić bezpieczeństwo ludzi i systemów, zwiększyć efektywność biznesu, zmniejszyć przestoje w pracy, ograniczyć koszty, poprawić wykorzystanie zasobów oraz w efekcie, zmniejszyć negatywne oddziaływanie przemysłu na środowisko.

2. Drugi bardzo ważny sektor to nowe technologie czyli innowacyjne rozwiązania pochodzące z coraz bardziej przenikających się obszarów IT oraz automatyki przemysłowej.

10 najważniejszych technologii kształtujących czwartą rewolucję przemysłową

• Internet rzeczy – koncepcja, wedle której przedmioty, tj. czujniki, elementy sterujące, inteligentne urządzenia komercyjne lub przemysłowe, transmitujące dane przez internet, mogą pośrednio albo bezpośrednio gromadzić, przetwarzać lub wymieniać dane za pośrednictwem inteligentnej instalacji elektrycznej  lub sieci komputerowej. Niektóre z nich mogą przyjmować polecenia i wykonywać pewne funkcje zdalnie.

• Porozumiewanie się maszyn, czyli bezpośrednia wymiana danych pomiędzy maszynami lub między maszyną i systemem, z pominięciem człowieka.

• Robotyzacja i automatyzacja, czyli stopniowe wdrażanie maszyn do wykonywania powtarzalnych czynności, we wszystkich dziedzinach działalności biznesu (np. biura, produkcja). Automatyzacja wpływa na poprawę jakości pracy i wytwarzanych produktów oraz przede wszystkim na optymalizację kosztów.

• Druk 3D - „technologia przyrostowa”, czyli drukowanie przestrzenne pozwalające na wytwarzanie części zamiennych bezpośrednio w zakładzie produkcyjnym.

• Rozpoznawanie obrazu to algorytmy analizy obrazów. Dzięki takim technikom jak samouczenie się maszyn (sztuczna inteligencja) urządzenia są w stanie zidentyfikować i odpowiednio zareagować np. na nieprawidłowości w strukturze produktu.

• Autonomiczne pojazdy np. roboty przemysłowe, które służą do transportu produktów w fabryce i poruszają się bez asysty człowieka.

• Urządzenia mobilne pozwalają na przetwarzanie, odbieranie oraz wysyłanie danych bez konieczności utrzymywania przewodowego połączenia z siecią. Mają bardzo duże zastosowanie w procesach produkcyjnych, głównie do poprawy jakości, komfortu i bezpieczeństwa pracy.

• Inteligentne czujniki to urządzenia, które dzięki wbudowanej logice są w stanie przetworzyć dane i wykonać odpowiednie akcje.

• Rzeczywistość wirtualna (VR) i rozszerzona (AR), czyli obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznych. Umożliwia ona wykorzystanie cyfrowych wersji obiektów fizycznych.

• Rozwiązania chmurowe pozwalają na szybki i elastyczny dostęp do zasobów obliczeniowych poprzez internet, bez konieczności budowy własnej infrastruktury.

3. Trzeci sektor to innowacyjne metody pracy, które umożliwiają przeprowadzenie procesu transformacji cyfrowej w obszarze organizacji oraz kultury pracy. Należą do nich:

• Cyfryzacja procedur manualnych i odejście od form papierowych.
• Teleobecność, która zapewnia interakcję pomiędzy użytkownikami przebywającymi w dowolnych miejscach.
• Rzeczywistość wirtualna ( VR), która przenosi użytkownika do świata cyfrowego lub rozszerzona (AR), która integruje świat rzeczywisty z generowanymi komputerowo obiektami. Umożliwia to nowe podejście do szkoleń i metod doskonalenia pracowników.

Czwarta rewolucja przemysłowa – oddziaływanie na środowisko

Każda z dotychczasowych rewolucji przemysłowych powodowała przełom w procesach wytwarzania dóbr i usług. Z drugiej strony następowały zmiany w oddziaływaniu na środowisko.

Pierwsza rewolucja przemysłowa zaczęła się pod koniec XVIII wieku. Wtedy jako siły napędzającej maszyny zaczęto używać wody i pary wodnej. Jednocześnie zwiększono wydobywanie węgla i rud żelaza, powstała kolej żelazna oraz ośrodki przemysłowe. Tym samym rozpoczął się w atmosferze wzrost zawartości gazów szklarniowych, który jest głównym winowajcą globalnego ocieplenia. Proces ten wzmagał się w okresie drugiej rewolucji przemysłowej na początku XX w – wieku elektryczności i silnika spalinowego. Kolejna, trzecia rewolucja przemysłowa miała swój początek w latach 70. XX w. Produkcja zaczęła się opierać na urządzeniach elektronicznych, telekomunikacyjnych oraz ciężkich, stacjonarnych robotach przemysłowych. Do skutków zanieczyszczenia środowiska doszła masowa konsumpcja coraz bardziej dostępnych dóbr i usług. Trzeba dodać, że trzecia rewolucja zbiegła się z początkiem zorganizowanej międzynarodowej troski o klimat i całe środowisko przyrodnicze, czyli ideę zrównoważonego rozwoju. Czwarta rewolucja przemysłowa rozpoczęła się na początku pierwszej dekady XXI wieku. Aktualnie stopniowo następuje mechanizacja, elektryzacja i automatyzacja, pojawia się cyfryzacja i digitalizacja. Wszystko dzięki rozwojowi informatycznych systemów komunikowania, mobilnej robotyki, automatyki. To nowa formuła działania na bezprzewodowym i przewodowym komunikacyjnym połączeniu. Sprawa jest rozwojowa, ale już widać w epoce czwartej rewolucji przemysłowej udane próby zastosowań „internetu rzeczy” w obszarach ekologii i ochrony środowiska, tj.: inteligentne środowisko, gospodarka wodna, odnawialne źródła energii, inteligentne miasto, inteligentny dom i mieszkanie oraz życie i zdrowie.

Czwarta rewolucja przemysłowa w Polsce i na świecie

Polska jest jedną z najszybciej cyfryzujących się gospodarek na tle Unii Europejskiej. Jednak pod względem wykorzystania technologii teleinformatycznych w sektorach gospodarki nasz kraj pozostaje daleko w tyle za europejskimi przodownikami. Mimo to transformacja cyfrowa wydaje się być nieunikniona.

Pojawienie się koronawirusa z pewnością wpłynie na szybsze wprowadzenie procesów robotyzacji w wielu firmach. Roboty będą stopniowo wyręczać człowieka, a to oznacza mniej miejsc pracy. I to nie tylko w dużych fabrykach. Robotyzacja może dotknąć firmy usługowe i urzędy. W Europie na przykład coraz powszechniejsze są automatyczne sklepy samoobsługowe. W Polsce takie również powstają, głównie na skutek zakazu handlu w niedzielę. Zagrożone są też np. banki, firmy ubezpieczeniowe, telekomunikacyjne, gdzie człowieka może zastąpić oprogramowanie. Na świecie dobrze znane są już narzędzia do robotyzacji procesów biznesowych (RPA - Robotic Process Automatuon). Oprogramowanie takie można zaadaptować dużo szybciej i taniej niż roboty przemysłowe. 

Dopiero przed nami prawdziwy boom czwartej rewolucji przemysłowej, zarówno na świecie, jak i w Polsce. Producenci robotów przemysłowych wciąż rywalizują i tworzą coraz bardziej zaawansowane, inteligentne i doskonalsze modele. Skutki czwartej rewolucji przemysłowej prawdopodobnie odczujemy już na kilka lat.

Marzena Sarniewicz