Dyrektywa energetyczna już obowiązuje

Od 4 stycznia 2006 roku obowiązują ustalenia dyrektywy europejskiej 2002/91/WE - w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Według dyrektywy każdy budynek musi mieć świadectwo energetyczne. Okres przejściowy może trwać do 2009 roku. Po jego upływie świadectwa energetyczne będą musiały mieć nie tylko budynki nowo wznoszone, ale także te istniejące.

Świadectwo będzie niezbędne w przypadku sprzedaży lub najmu budynku (także mieszkania w budynku wielorodzinnym), a także po przeprowadzeniu modernizacji budynku, jeśli koszt przekroczy jedną czwartą jego wartości.

Dyrektywa wprowadza nowe obowiązki dla:

• inwestorów instytucjonalnych oraz prywatnych w zakresie zlecenia świadectw energetycznych dla oddawanych do użytkowania budynków/lokali mieszkalnych, budynków zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej,
• zarządców i właścicieli budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, sprzedawanych i wynajmowanych, w zakresie zlecenia dla tych budynków/lokali mieszkalnych świadectw energetycznych, a także świadectw energetycznych dla budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, których koszt przeprowadzanej ich modernizacji przekracza 25 proc. wartości odtworzeniowej budynków,
• zarządców i właścicieli budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, w zakresie zlecenia okresowej kontroli kotłów oraz systemów klimatyzacji oraz jednorazowej kontroli instalacji ogrzewczych, w których pracują kotły 15-letnie i starsze.

Zgodnie z ustaleniem dyrektywy świadectwa energetyczne powinni wydawać niezależni eksperci, którzy mają odpowiednią wiedzę w zakresie oceny spełniania wymagań ochrony cieplnej oraz rozwiązań instalacyjnych w budynkach. Również kontrole budynków powinny być przeprowadzane przez niezależnych ekspertów.
Według propozycji polskiego całościowego systemu wdrażania dyrektywy świadectwa energetyczne mieliby wykonywać licencjonowani audytorzy energetyczni, a kontrole przeprowadzaliby ci, którzy mają uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej.

Świadectwo energetyczne będzie ważne przez 10 lat; jeśli po tym okresie charakterystyka budynku nie uległa zmianie, audytor przedłuża ważność świadectwa, potwierdzając jego aktualność na 10 lat.
Nowy system oceny energetycznej budynków wymusi także zmiany w podejściu do projektowania; projekt będzie wymagał pracy zespołowej. Zmieni się także rola architekta. Dotychczas dużą wagę przywiązywano do formy architektonicznej, co jest istotne z punktu widzenia walorów estetycznych. Po wejściu w życie dyrektywy - z punktu widzenia racjonalizacji użytkowania energii w budynku - ważny jest także kształt bryły i układ przestrzenny.
Po ukończeniu budowy budynek musi osiągnąć zakładaną klasę energetyczną. Z tego powodu trzeba poddać analizie cząstkowej i sumarycznej proponowane przez poszczególne sekcje branżowe rozwiązania. Jeśli całkowite zapotrzebowanie na energię w projektowanym budynku będzie przekraczało zakładaną wartość, korekcie trzeba będzie poddać poszczególne elementy składowe.

Kolejne zmiany w projektowaniu wynikają z konieczności respektowania zasad zrównoważonego rozwoju. Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie obowiązek projektowania budynków dużych (tj. o powierzchni użytkowej powyżej 1 tys. mkw.) z wykorzystaniem źródeł energii odnawialnej. Projektant musi więc przeanalizować racjonalność wykorzystania alternatywnych źródeł energii pod względem technicznym i ekonomicznym. Brak racjonalności zastosowania takich rozwiązań musi być udowodniony.

Rygory dyrektywy będą pośrednio oddziaływały także na wykonawców budowlanych. Od jakości wykonywanych robót budowlanych i rzetelności realizowanych rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych (w stosunku do przyjętych w projekcie budowlanym) będzie zależała klasa energetyczna budynku.

Ocenie energetycznej nie podlegają następujące budynki:

• wolnostojące o powierzchni użytkowej nie większej niż 50 mkw. (wg PN-ISO 9836:1997 lub PN-70/B-02365),
• modernizowane, jeśli koszt robót budowlanych nie przekracza 25 proc. wartości odtworzeniowej budynku określonej na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami,
• okresowo lub tymczasowo użytkowane, w rozumieniu ustawy Prawo budowlane,
• budynki wpisane do rejestru zabytków, budynki kultu religijnego.

Świadectwa energetyczne budynków były jednym z tematów II Ogólnopolskiego Forum Budowlanego, które odbyło się w dniach 13-14 stycznia br. w Krynicy.

styczeń 2006 r.