ITB w UE

W roku 1993 podjęto w UEAtc decyzję o przyznaniu statusu członka - obserwatora instytutom z krajów spoza ówczesnej EWG i EFTA. Polskę reprezentuje w UEAtc Instytut Techniki Budowlanej, który w 1995 r. uzyskał status członka rzeczywistego tej organizacji.

UEAtc

(Union Européenne pour l'Agrément technique dans la construction) czyli Europejska Unia ds. Aprobat Technicznych w Budownictwie, która powstała w 1960 r. jest organizacją zrzeszającą na zasadach dobrowolności instytuty naukowo-badawcze państw europejskich, zajmujące się udzielaniem krajowych aprobat technicznych dla wyrobów budowlanych. Podstawowy kierunek działań UEAtc to opracowywanie wspólnych wytycznych oceny aprobacyjnej wyrobów budowlanych. Wytyczne UEAtc obejmują szeroki zakres rozwiązań materiałowo - technologicznych. Jest to obszerny zestaw dokumentów technicznych, które wprowadzają koncepcję oceny przydatności na podstawie spełnienia przez wyroby wymagań użytkowych.

Fundamentalną zasadą UEAtc jest wzajemne uznawanie kompetencji technicznych. Wynikiem tego jest procedura potwierdzania, umożliwiająca wykorzystanie badań i ocen wykonywanych przy udzielaniu aprobaty w kraju pochodzenia wyrobu przez instytuty członkowskie krajów, do których producent zamierza eksportować swój wyrób. Kolejny etap współpracy to procedura Euro-Aprobaty umożliwiająca niemal jednoczesne wydanie aprobat w kilku państwach, na podstawie wcześniej uzgodnionego, jednego wspólnego programu badań i ocen.

Rys. 1 Tradycyjny obszar działań UEAtc - opracowywanie Wytycznych i Raportów Technicznych umożliwiających wzajemne potwierdzania krajowych aprobat i współpracę w ramach procedury Euro-Aprobaty.

Postępy harmonizacji europejskiej nie powodują marginalizacji znaczenia UEAtc, lecz wyznaczają nowe kierunki działań. Współpraca w działalności badawczej zawsze była prekursorska w stosunku do postępu harmonizacji. Wytyczne UEAtc szeroko wykorzystywane są przez autorów zharmonizowanych specyfikacji technicznych, szczególnie EOTA.
Wśród prekursorskich działań podejmowanych przez UEAtc były też zagadnienia związane z oceną wyrobów budowlanych pod kątem zawartości substancji niebezpiecznych oraz wykorzystania komputerowych metod symulacyjnych w celu zastąpienia badań w dużej skali obliczeniami lub do modelowania zjawisk nie poddających się łatwo badaniu ("wirtualne" laboratorium).
Wszystkie te kwestie znajdują się również w polu zainteresowania Komisji Europejskiej, ale dotyczą planowanej "drugiej generacji" zharmonizowanych specyfikacji technicznych. Można zakładać, że wyniki prac UEAtc, uzyskane dzięki dobrowolnej współpracy, będą znowu punktem wyjścia dla bardziej formalnych dokumentów UE.

Rys. 2. Nowe obszary działalności UEAtc

Obrady UEAtc w dniach 7 - 10 marca 2006 roku w Warszawie w siedzibie Instytutu Techniki Budowlanej zdominowała kwestia poszerzenia oferty instytutów UEAtc w zakresie dobrowolnych dokumentów krajowych wspomagających prawidłowe stosowanie wyrobów budowlanych oraz możliwości współpracy przy ich wydawaniu. Wszystkie instytuty odnotowują wzrost zainteresowania dobrowolnymi dokumentami aplikacyjnymi zarówno ze strony producentów jak również projektantów, inwestorów i wykonawców.
Zarówno we Francji, Niemczech, Hiszpanii jak i we Włoszech instytuty UEAtc wydają - na wniosek producentów - tzw. dokumenty aplikacyjne, zawierające wskazania dotyczące zasad i warunków stosowania wyrobów z oznakowaniem CE, w zależności od deklarowanych przez producenta konkretnych cech technicznych. W obradach w Warszawie wzięli udział przedstawiciele instytutów z Belgii, Czech, Danii, Francji, Hiszpanii, Irlandii, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch. Zaakceptowano kolejny Raport Techniczny UEAtc dotyczący uwzględnienia w ocenie wyrobów ich wpływu na środowisko, opracowany przez Grupę Roboczą kierowaną przez ekspertów ITB. Zdecydowano o podjęciu nowych zadań z tego obszaru, poszerzających tematykę o zagadnienia związane z rozwojem zrównoważonym w budownictwie.
W dniu 9 marca 2006 roku na posiedzeniu Komisji Koordynacyjnej UEAtc dyrektor Instytutu Techniki Budowlanej Stanisław M. Wierzbicki został ponownie wybrany prezydentem UEAtc.

Udział ITB w pracach UEAtc

W roku 1993 podjęto w UEAtc decyzję o przyznaniu statusu członka - obserwatora instytutom z krajów spoza ówczesnej EWG i EFTA. Polskę reprezentuje w UEAtc Instytut Techniki Budowlanej, który w 1995 r. uzyskał status członka rzeczywistego tej organizacji.

Prace ITB w ramach UEAtc obejmowały do tej pory następujące główne grupy zagadnień o charakterze ogólnym:

• opracowywanie i wdrażania procedury Euro-Aprobaty R.05, dokumentu wydawanego jednocześnie w kilku krajach przeznaczenia wyrobu, który obecnie jest przedmiotem dyskusji (ITB reprezentował prof. dr inż. Tadeusz Jarosz),
• opracowanie projektu wytycznych UEAtc dotyczących wspólnych zasad oceny aprobacyjnej wyrobów do napraw konstrukcji betonowych, który został przygotowany w ITB (prace Grupy Roboczej prowadził doc. dr inż. Marian Suchan),
• udział merytoryczny w dyskusji programowej o kierunkach przyszłych działań UEAtc, na podstawie przygotowanego w ITB studium o relacjach pomiędzy aprobatami w poszczególnych krajach członkowskich i systemami zapewnienia jakości w budownictwie (opracowała mgr inż. Jadwiga Tworek),
• zaangażowanie w nowelizację Wytycznych UEAtc określających zasady oceny wyrobów wodochronnych na pokrycia dachowe tak, aby uwzględniały one najnowsze normy europejskie z tej dziedziny, ze szczególnym uwzględnieniem metod badań tej grupy wyrobów (ITB reprezentowany był przez mgr inż. Elżbietę Lubczyńską)
• opracowanie dla Komisji Technicznej UEAtc pierwszego projektu Raportu Technicznego LCA w ramach Grupy Roboczej UEAtc ds. oceny pełnego cyklu życia wyrobów budowlanych (Grupa Robocza pod okiem dr inż. Haliny Prejzner)

Wszelkie dane i informacje na temat działalności UEAtc sa dostępne na stronie internetowej tej organizacji: www.ueatc.com oraz w Zespole ds. Współpracy z Unią Europejską.

Prace Grupy Roboczej UEAtc ds. trwałości
W ramach działalności UEAtc nad wprowadzeniem do dokumentów UE trwałości jako wymagania podstawowego zostało zorganizowane w lutym br. w CSTB spotkanie grupy roboczej, któremu przewodniczyli Yannick Lemoigne i Jean Daniel Merlet. Na seminarium zaprezentowano narzędzie do szacowania okresu użytkowania wyrobów budowlanych, opracowane w postaci arkuszy kalkulacyjnych, wykorzystujące metody FMEA/FMECA. Koncepcję wdrożenia tych metody i rozpoczęcia prac w ramach grupy roboczej przedstawiono na spotkaniu UEAtc w Madrycie w październiku 2005 r (Technical Workshop/Seminar on Construction Products Durability). Tematyka seminarium w CSTB dotyczyła określania trwałości mocowania okna wykonanego z kształtowników PVC, na przykładzie typowego montażu wykonywanego we Francji. Uczestnicy spotkania identyfikowali i określali zdarzenia, które mogą mieć wpływ na trwałość montażu oraz na zmiany właściwości użytkowych okna wbudowanego w obiekt. Zaprezentowany program kalkulacyjny umożliwia szacowanie okresu użytkowania okna po wprowadzeniu danych wynikających ze związków przyczynowo-skutkowych przyczyniających się do powstawania potencjalnych wad. Uzyskana wiedza o okresie użytkowania może być wykorzystywana w projektowaniu i użytkowaniu okien z uwzględnieniem trwałości oraz w certyfikacji okien. Na spotkaniu grupy roboczej Instytut Techniki Budowlanej reprezentowali dr inż. Teresa Możaryn (NO) i mgr inż.Krzysztof Kuczyński (NL).