Miedź - metal na złoto
Zdrowotne i techniczne właściwości miedzi potwierdzają liczne badania. Metal ten ma pozytywny wpływ na naturalne środowisko i zdrowie ludzi. Wykorzystywany jest w wielu gałęziach przemysłu, w tym w architekturze, budownictwie, elektrotechnice czy energetyce. Miedź z pewnością zasługuje na zainteresowanie i upowszechnienie jej użycia.
Na organizowanej w listopadzie 2006 roku przez Polskie Centrum Promocji Miedzi konferencji pt. "Instalacje z miedzi w rewitalizacji zasobów mieszkaniowych" omówiono praktyczne aspekty wykorzystania instalacji miedzianych w budownictwie mieszkaniowym, a szczególnie przy modernizacji i remontach mieszkań oraz obiektów zabytkowych. Wykorzystanie tego metalu w budownictwie zobrazowały dodatkowe wykłady przedstawiające historię Hali Ludowej - zabytku wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Przyrody i Kultury UNESCO, do rewitalizacji którego użyta będzie właśnie miedź. Przedstawiono także aspekty jej zastosowania w architekturze.
Przy wyborze miedzi na materiał instalacji budowlanych ma znaczenie głównie trwałość i sprawność instalacji w warunkach jej pracy oraz łatwość i szybkość montażu.
Instalacje sanitarne z miedzi - przede wszystkim wytrzymałość
Najstarsza rura miedziana używana do transportu wody datowana na 2750 r .p.n.e. została znaleziona w Egipcie. To odkrycie jest dowodem na 5000-letnią tradycję używania instalacji wodociągowej z miedzi. Oprócz trwałości miedź ma także właściwości odkażające i bakteriobójcze - zabija bakterie, nie pozwala na ich rozwój. Coraz szersze zastosowanie rur miedzianych wynika ze stabilności temperaturowej i ciśnieniowej (metal ten wykazuje zdecydowanie mniejszą w porównaniu z tworzywami rozszerzalność), wysokiej odporności korozyjnej, gazoszczelności, bakteriostatyczności, łatwości formowania oraz niezwykle ważnej z punktu widzenia ochrony środowiska możliwości ponownego przetworzenia tego pierwiastka.
Instalacje elektryczne
Na jakość i pewność zasilania ma wpływ dostawca energii elektrycznej (napięcie, częstotliwość, zawartość wyższych harmonicznych oraz moc zwarciowa) oraz instalacja zasilająca tj. wewnętrzne linie zasilające i obwody odbiorcze (przekroje przewodów, wielkość zabezpieczeń i stan techniczny). Miedź charakteryzuje wysoka przewodność elektryczna i odporność na temperaturę. Metal ten posiada pełną zdolność do recyklingu.
Bezpieczeństwo użytkowania instalacji elektrycznych sprowadza się do zapewnienia ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym, skutkami cieplnymi, prądem przeciążeniowym i zwarciowym, a także przepięciami łączeniowymi i pochodzącymi od wyładowań atmosferycznych. Skuteczność ochrony w Polsce przed tymi niebezpieczeństwami okazuje się jednak niewystarczająca. Jeżeli porównamy liczbę wypadków porażeń prądem elektrycznym oraz pożarów powodowanych przez instalacje w naszym kraju i w innych krajach UE, to okaże się, że jesteśmy daleko w tyle. W Polsce bowiem w 2001 r. liczba śmiertelnych wypadków na 1 mln ludności wyniosła 6,5, w Unii wartość ta jest ponad 6 razy mniejsza (źródło: "Modernizacja instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych", Wrocław 2006).
Tak niekorzystne statystyki wynikają przede wszystkim ze złego stanu technicznego instalacji elektrycznych oraz długiego okresu ich eksploatacji. Aby zmniejszyć zagrożenia, konieczna jest ich modernizacja, polegająca m.in. na wykonaniu instalacji elektrycznych w mieszkaniach przewodami miedziowymi.
Miedź w architekturze
Od wieków wykorzystuje się pokrycia miedziane w obiektach reprezentacyjnych, budynkach o nietypowych kształtach połaci dachowych (chełmy wież, kopuły), do obróbek blacharskich (rynny, lukarny, opierzenia), wykończenia obiektów i dekoracji wnętrz itp. Miedź jako składnik stopów jest materiałem rzeźb (statua Wolności w USA, Fredro we Wrocławiu) i dekoracyjnych przedmiotów użytkowych (misy, kufle, wazy). Trwałość, łatwość w użyciu, ciągliwość, połysk i kolor (patyna) to walory metalu, jakie należy brać pod uwagę przy podejmowaniu decyzji projektowych przez architektów.
Chlubnym przykładem użycia miedzi w architekturze jest budynek Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Obiekt został zaprojektowany przez architektów: Marka Budzyńskiego i Zbigniewa Badowskiego. Dlaczego budynek ten jest tak wyjątkowy i czym zasłuzył sobie na otrzymanie w 2000 roku I Nagrody Architektów Polskich. Zewnętrzna część popularnego "BUW-u" w znacznej mierze wykonana jest z patynowanej na jasnozielony kolor miedzi. Materiał ten posłużył do pokrycia zarówno słupów fasady, obróbek tablic miedzianych, jak i łukowego dachu. Nietypowy, zielony kolor nawiązuje do roślin pnących się po siatkach elewacyjnych, dzięki czemu obiekt stanowi płynne połączenie natury i nowoczesności.
Jakie są korzyści ze stosowania miedzi, jaki ma wpływ na środowisko i zdrowie człowieka? Tymi sprawami zajmuje się Polskie Centrum Promocji Miedzi (PCPM). Jest to jedno z dwunastu europejskich Centrów Promocji Miedzi działających w ramach Europejskiego Instytutu Miedzi (ECI). Głównym celem działalności PCPM jest zwiększenie świadomości społeczeństwa o korzyściach wynikających z zastosowania tego metalu. Centrum przekazuje informacje dotyczące standardów i doświadczeń w zakresie ważnych zastosowań miedzi na organizowanych seminariach, konferencjach i szkoleniach.
