„Mieszkanie Plus” – dla każdego?
Rząd ogłosił Program "Mieszkanie Plus". To w zasadzie dopiero założenia, bo tzw. diabeł tkwi w szczegółach, ale to pierwszy od lat jakikolwiek program mieszkaniowy, który zauważa potrzebę uaktywnienia budownictwa społecznego, ma wspierać budowanie na wynajem, skoro Polaków nie stać na zakup mieszkania. Co ciekawe, program ma nie angażować środków budżetowych...
W ostatnich dwóch dekadach mieszkania w Polsce budują przede wszystkich inwestorzy indywidualni i deweloperzy. W przypadku jednych i drugich motorem tych inwestycji są możliwości finansowe (w tym kredytowe) budujących lub nabywców. Pozostali, czyli ci których nie stać na skorzystanie z rynkowej oferty mieszkaniowej, a potrzeby są liczone przynajmniej na poziomie miliona lokali, dotychczas mogą liczyć jedynie na długą kolejkę po mieszkania komunalne bądź wsparcie rodzin w rozwiązaniu swoich problemów. A przecież własne mieszkanie to podstawowa potrzeba społeczna, jednak kolejnym rządom nie udały się programy powszechnego rozwiązania tego problemu, brakuje tzw. polityki mieszkaniowej państwa. Obecny rząd w czerwcu 2016 ogłosił Program Mieszkanie Plus. Na razie są to tylko ogólne założenia, o powodzeniu czy trafności obranego kierunku zadecyduje jego praktyczne wdrożenie, na co zapewne przyjdzie trochę poczekać. Narodowy Program Mieszkaniowy ma zostać przyjęty przez rząd w IV kwartale 2016, a pierwsze inwestycje mają ruszyć na początku roku 2018.
„Mieszkanie Plus”
Ma to być program, dzięki któremu będą budowane dostępne cenowo mieszkania na wynajem z opcją dochodzenia do własności. Będzie on również zachęcał do systematycznego oszczędzania na cele mieszkaniowe. W ramach programu będą wspierane inwestycje społecznego budownictwa czynszowego. Jak zapewniał podczas prezentacji założeń Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury i budownictwa, Mieszkanie Plus to program powszechny, dla potrzebujących nie tylko z dużych miast i nikt nie będzie z niego wykluczony. Jak zapowiedział minister, obsługujący ten program Narodowy Fundusz Mieszkaniowy nie będzie korzystał ze środków budżetowych, bo udziałem państwa będą grunty skarbu państwa, na których będą realizowane inwestycje mieszkaniowe.
Narodowy Fundusz Mieszkaniowy ma być podmiotem działającym na zasadach rynkowych i pełnić funkcję banku ziemi w oparciu o grunty Skarbu Państwa. W ramach Funduszu powstaną mieszkania na wynajem o dostępnym czynszu, w zależności od lokalizacji mowa jest o 10-20 zł/m². Korzystający z programu będą mogli tylko wynajmować mieszkania lub wynajmować je z opcją docelowego przeniesienia własności.
Program ma uaktywnić słabo obecnie funkcjonujące narzędzie w postaci społecznego budownictwa czynszowego. Samorządy mogą wnioskować o dofinansowanie w wysokości 35–55% kosztów budowy mieszkań komunalnych. Samorządy, spółki gminne i towarzystwa budownictwa społecznego (TBS) będą mogły także ubiegać się o preferencyjne kredyty w Banku Gospodarstwa Krajowego.
Kiedyś już funkcjonowały książeczki mieszkaniowe, jednak finalnie (znikoma waloryzacja wkładów) niewielkim były one wsparciem dla realizacji celu mieszkaniowego. Program Mieszkanie Plus również przewiduje stworzenie systemu oszczędzania na cele mieszkaniowe (zakup, wkład własny, remont) z premią za systematyczne oszczędzanie.
Założenia krótkie, ale liczy się nie ich obszerność co moc sprawcza i praktyczne wdrożenie, bo naprawdę brak mieszkań dla osób o niskich dochodach to na tle Europy nasz wielki wstyd, porażka i zaniedbanie.
Deweloperzy nie boją się?
Ale jak to w przypadku każdej nowości, pojawiają się oceny skuteczności planowanych rozwiązań. Wśród takich głosów są również opinie deweloperów, wszak taki program modyfikuje ich rynek.
Otóż, według ekspertów rynku deweloperskiego, skutki programu Mieszkanie Plus mogą mieć wpływ na popyt dopiero po 2018 roku i wówczas deweloperzy rozpoczną jakieś działania z tym związane. Program skierowany jest do ludzi, których nie stać na kredyt, dlatego nie powinien mieć wpływu na odpływ klientów zainteresowanych kupnem mieszkań z tzw. wyższej półki. Deweloperzy dla swoich inwestycji przewidują póki co większy ruch związany z zakończeniem programu MdM, wpływy na popyt będą też miały skutki podwyższone progi dla wkładu własnego oraz sytuacja związana z inflacją i stopami procentowymi. Deweloperzy uważają również, że gdy ruszy program Mieszkanie Plus ustawi się długa kolejka chętnych do skorzystania z państwowej propozycji. Niektórych być może to zniechęci, tym bardziej, że deweloperzy mają różne oferty i coraz to uruchamiają różne „promocje”.
Jednak rynek deweloperski może ulec zahamowaniu, bo jak zdradził więcej szczegółów Kazimierz Smoliński, wiceminister infrastruktury i budownictwa (wypowiedź dla money.pl), rząd rozważa dla swojego programu spektakularne działania, z powrotem do budowy z wielkiej płyty włącznie:
- Wybieram się do Niemiec, by zobaczyć ich system budowy podobny do wielkiej płyty. Chińczycy są też zainteresowani wejściem do Polski z wielką płytą – powiedział wiceminister, chociaż przyznał, że nie wie czy chińska technologia jest odpowiednia dla naszego klimatu. Natomiast zachwycające jest, że Chińczycy potrafią w kilkadziesiąt dni wybudować wieżowiec. Z tym jednak ostrożnie, bo trzeba panu wiceministrowi przypomnieć, że Chińczycy nie popisali się dotychczas na polskich budowach i rzeczywiście trzeba dobrze przeanalizować tamte rozwiązania pod kątem europejskich wymagań co do energooszczędności budynków. Na razie rząd zakłada budowę według standardowych technologii, mają powstać projekty budynków powtarzalnych. Na pewno rozgorzeją dyskusje, gdy pojawi się mapa potencjalnych lokalizacji inwestycji w ramach „Mieszkanie Plus”. W Warszawie już się taka pojawiła, wzbudzając emocje w przypadku np. ulicy Chmielnej, czyli ścisłego i atrakcyjnego centrum miasta, no bo kto dostanie tam lokale...
Czekamy na dalsze komentarze odnośnie programu „Mieszkanie Plus”...
