Nie lekceważ zagrożeń! Pracuj bezpiecznie na wysokości!

Przez ostatnie 20 lat we wszystkich wypadkach przy pracy w Polsce poszkodowanych zostało 2 miliony osób. Zginęło – ponad 12 tysięcy pracowników! Na budowach jak na drogach – przybywa ofiar wypadków! Fakt, budownictwo jest tym działem gospodarki, które ma wpisane w swoją specyfikę podwyższone ryzyko zawodowe, ale to nie znaczy, że musimy bić w dziedzinie wypadków rekordy, mając dostęp do nowoczesnych środków ochrony. A statystyki są bezwzględne - wypadków na budowach jest z roku na rok coraz więcej - ponad 70% wypadków śmiertelnych stanowią upadki z wysokości...

1 lipca br. w największych polskich miastach pojawiły się billboardy z przesłaniem "Nie lekceważ zagrożeń. Pracuj bezpiecznie na wysokości". Od kilku dni emitowane są spoty w radiu i telewizji. To część ogólnopolskiej trzyletniej kampanii informacyjno-kontrolnej "Bezpieczeństwo pracy w budownictwie – upadki, poślizgnięcia", realizowanej przez Państwową Inspekcję Pracy i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie PIP będzie realizować program prewencyjny "Bezpieczna Budowa", którego celem jest poprawa warunków pracy i pełne dostosowanie przedsiębiorstwa do obowiązujących przepisów.

- Dzisiaj mówimy o wypadkach w budownictwie, branży która jest naszym poważnym problemem. Sytuacja dojrzała do tego, iż musimy podjąć inne działania albowiem działania dotychczasowe niestety nie przynoszą spodziewanych efektów - Tadeusz Jan Zając, Główny Inspektor Pracy uzasadnia cel środowej (1 lipca br. ) konferencji w siedzibie Głównego Inspektoratu Pracy. - ...Przychodząc tutaj odebrałem tragiczną informację, śmiertelny wypadek w firmie sprzedającej platformy podnośnikowe w krakowskiej Nowej Hucie. Zginęło trzech mężczyzn podczas rutynowego sprawdzania urządzenia dźwigowego. Platforma przewróciła się. Mężczyźni spadli z ok. 30 metrów – ponieśli śmierć na miejscu. Wśród pracowników firmy jest już pracownik Urzędu Dozoru Technicznego...
Więcej celu spotkania wyjaśniać nie trzeba.

Od 1 stycznia 2009 roku inspektorzy pracy przeprowadzili blisko 2 tys. kontroli placów budowy i remontu różnych obiektów, dróg i autostrad oraz realizacji inwestycji związanych z EURO 2012. Skontrolowali blisko 1900 pracodawców, zatrudniających ok. 31 tysięcy pracowników.
- Co nas bardzo uderza? Zupełnie inna metodologia pracy została przyjęta przy obiektach związanych z EURO 2012, gdzie te procedury są niezwykle pedantycznie przestrzegane. Natomiast małe firmy podwykonawcze generują zdarzenia wypadkowe. W związku z tym właśnie na te małe zakłady pracy chcemy skierować swoje działania, zmierzamy do bezwzględnego egzekwowania prawa od pracodawcy - zapowiada Główny Inspektor Pracy.

Główne nieprawidłowości, jakie odnotował PIP po kontrolach na budowach (dane za I półrocze 2009 - stan na 25 czerwca br.) to: niewłaściwie montowane rusztowania robocze - 1 083 decyzje dotyczące 4 358 pracujących ( 7% ogółu wydanych decyzji), brak środków ochrony zbiorowej przed upadkiem z wysokości - 1062 decyzje dotyczące 7 199 pracujących (7% ogółu wydanych decyzji), brak wyposażenia lub niestosowania przez pracowników wymaganych środków ochrony indywidualnej, w tym w szczególności ochron głowy i środków chroniących przed upadkiem z wysokości - 858 decyzji dotyczących 3417 pracujących (5% ogółu wydanych decyzji), brak zabezpieczenia przewodów zasilających urządzenia elektryczne przed uszkodzeniem mechanicznym - 789 decyzji dotyczących 6 029 pracujących (5% ogółu wydanych decyzji). Dodajmy jeszcze nieprawidłowe zabezpieczenia wykopów czy otworów w stropach, ścianach zewnętrznych i szybach dźwigów. PIP wydał 1277 decyzji wstrzymania prac w związku ze stwierdzeniem bezpośredniego(!) zagrożenia życia bądź zdrowia pracujących oraz wypisał 393 mandaty karne na kwotę 1 080 000 zł. Były też 4 zawiadomienia do prokuratury...

- Wskaźnik wypadkowości w budownictwie zwiększył się o 3,5% w porównaniu do roku poprzedniego. W wypadkach śmiertelnych odnotowano wzrost wskaźnika o 25,8% - mówi Marian Liwo, Zastępca Głównego Inspektora Pracy. - Poślizgnięcia, potknięcia i upadku z wysokości stanowiły ok. 26% wszystkich wypadków w budownictwie. Co drugi poszkodowany w wypadku to osoba o stażu pracy na danym stanowisku krótszym niż 1 rok.
Najczęściej wypadkom ulegali: robotnicy budowlani robót stanu surowego (30,8% ogółu poszkodowanych w budownictwie) i robót wykończeniowych (11,7%) oraz spawacze, blacharze, monterzy (8,3%) i elektrycy (5,1%).

W ciągu I półrocza br. (dane obejmują okres do dnia 25 czerwca br.) inspektorzy pracy zbadali okoliczności i przyczyny 216 wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, jakie miały miejsce przy wykonywaniu robót budowlanych. W wypadkach tych poszkodowanych zostało 259 osób, z których 46 poniosło śmierć, zaś 90 doznało ciężkich obrażeń ciała. Wśród wydarzeń, które doprowadziły do wypadków, jak co roku, dominowały upadki z wysokości. W ich wyniku poszkodowanych zostało 86 pracujących - 15 osób poniosło śmierć, a 33 osoby - ciężkie obrażenia ciała.
W 2008 r. inspektorzy pracy zbadali okoliczności i przyczyny 2 703 wypadków przy pracy, w tym 376 zbiorowych. Wśród poszkodowanych najliczniejszą grupę stanowiły osoby z przedziałów wiekowych: 19-29 i 40-49 oraz 30-39 lat. Ponad połowa poszkodowanych była zatrudniona przez okres krótszy niż rok. Uwagę zwraca wysoka liczba poszkodowanych, którzy ulegli wypadkowi w pierwszym tygodniu pracy - 363 osoby, wśród nich 95 poniosło śmierć, a 146 doznało ciężkich obrażeń ciała.

Najczęstsze przyczyny wypadków przy pracy? Brak profesjonalizmu, niska świadomość zagrożenia, brak oceny ryzyka zawodowego, zła organizacja pracy, brak niezbędnych zabezpieczeń, szczególnie przy pracach na wysokości i elementarnych środków ochrony osobistej (np. linki i szelki bezpieczeństwa), ale też pośpiech, brawura i lekceważenie podstawowych zasad bezpieczeństwa i poleceń przełożonych.

- Blisko 5 mld zł wydał w ubiegłym roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych na sfinansowanie świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - mówi Elżbieta Łopacińska, Członek Zarządu do spraw świadczeń ZUS. - Mimo rozwoju technologii, wprowadzeniu szeregu nowoczesnych zabezpieczeń stanowisk pracy oraz systematycznych kontroli zakładów liczba wypadków przy pracy nie maleje, lecz wzrasta... Dlatego ZUS wspólnie z Państwową Inspekcją Pracy rozpoczyna kampanię społeczną "Bezpieczeństwo pracy w budownictwie – upadki, poślizgnięcia", realizowaną w ramach Krajowej Strategii na Rzecz Bezpieczeństwa i Higieny Pracy na lata 2009-2012.

- Celem ogólnopolskiej trzyletniej kampanii informacyjno-kontrolnej "Bezpieczeństwo pracy w budownictwie – upadki, poślizgnięcia" jest ograniczenie liczby wypadków przy pracy oraz promocja standardów bezpiecznej pracy w sektorze budowlanym, gdzie działalność gospodarczą prowadzi, według danych ZUS, prawie 80 tys. podmiotów zatrudniających na podstawie umów o pracę i umów cywilnoprawnych - wyjaśnia Anna Tomczyk, Zastępca Głównego Inspektora Pracy. - W okresie od 22 czerwca do 22 lipca br. TVP1 i TVP2 oraz radio ESKA emitują spoty, a od 1 do 15 lipca br. w siedmiu dużych miastach w Polsce – Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Gdańsku i w aglomeracji śląskiej, wybranych ze względu na największą liczbę inwestycji budowlanych, eksponowane będą billboardy z przesłaniem kampanii "Nie lekceważ zagrożeń. Pracuj bezpiecznie na wysokości".
Dzięki temu, że ZUS zdecydował się włączyć w realizację kampanii zostanie rozszerzony jej zakres a ponowna emisja spotów odbędzie się dodatkowo także jesienią.

Jednocześnie Państwowa Inspekcja Pracy będzie realizować program prewencyjny "Bezpieczna Budowa", którego celem jest poprawa warunków pracy i pełne dostosowanie przedsiębiorstwa do obowiązujących przepisów. Mogą do niego przystąpić pracodawcy, którzy zgłoszą się do okręgowych inspektoratów pracy zanim w ich firmie rozpocznie się kontrola. Po udziale w szkoleniu, pracodawcy, dzięki pomocy inspektora pracy, weryfikują czy praca wykonywana jest zgodnie z przepisami i w bezpieczny sposób. Po dokonaniu oceny ryzyka zawodowego podejmują działania eliminujące bądź ograniczające występujące zagrożenia – inwestując w lepszą organizację pracy, szkolenie pracowników, a jeśli to konieczne również w niezbędne środki ochrony zbiorowej. Program kończy się audytem sprawdzającym. Przedsiębiorstwa uzyskujące pozytywne wyniki nie są objęte planowanymi w najbliższym okresie kontrolami.
Nabór do programu trwa do 31 lipca. Zgłoszenia dokonać można osobiście w siedzibie okręgowego inspektoratu pracy, listownie (w tym za pośrednictwem poczty elektronicznej) lub za pośrednictwem interaktywnego formularza umieszczonego na stronie kampanii www.bezupadku.pl